7- amaliy ishi mavzu: Yagona identifikatsiya tizimi

---

7- AMALIY ISHI 
Mavzu: Yagona identifikatsiya tizimi 
7.1 Amaliy mashgulotni bajarilish bo'yicha qisqacha ma'lumot. 
7.2 Amaliy topshiriqni bajarish. 
7.3 Natijalarni muhokama qilish. O'z-o'zini baholash. 
Yagona Identifikatsiya Tizimi OneID turli veb-saytlar, davlat va xo‘jalik 
boshqaruvi, davlat hokimiyati va mahalliy biznes tashkilotlarning portallari, barcha 
foydalanuvchilar uchun qulay foydalanish uchun mo‘ljallangan. 
YAIT One ID veb-saytlarga foydalanuvchilarni aniqlash uchun xizmat 
turlarini taqdim etadi. Buning uchun, foydalanuvchilar shaxsiy ma’lumotlarini 
YAIT One ID avvaldan ro‘yxatdan o‘tkazishlari kerak: foydalanuvchi nomi, parol, 
To‘liq ismi, SHIR va hokazo. 
Veb-saytiga kirish uchun foydalanuvchi YAIT One ID login va parolini 
kiritishi kerak. Tizim ma’lumotlarni tekshirib va autentifikatsiya natijasini 
foydalanuvchi identifikatoriga qaytaradi. 
E-hukumat tizimlari bilan Yagona Identifikatsiya Tizimi integratsiya 
bo‘lgani sababli, barcha tegishli resurslarga kirish uchun bir akkaunt bilan 
foydalanish imkonini beradi. Yagona Identifikatsiya Tizimi akkaunti yordamida 
barcha xizmatlar bilan foydalanish mumkin. 
Xavfsizlik va asillik 

---

Foydalanuvchi Yagona Identifikatsiya Tizimida shaxsiy ma’lumotlari 
haqiqiyligini tasdiqlash uchun Elektron Raqamli Imzo taqdim etishi kerak. Bu esa 
internetdagi foydalanuvchining haqiqiy odamligini ta’minlaydi. Bu eng ilg‘or 
onlayn davlat xizmatlarini taqdim etishni taminlaydi. Bundan tashqari, jismoniy va 
yuridik shaxslar markaziy bazasi bilan integratsiya orqali, barcha shaxsiy 
ma’lumotlarni to‘ldirish uchun hech qanday ehtiyoj yo‘q - sana axborot avtomatik 
ravishda o‘z vaqtida yuklanadi va yangilanadi (Masalan, ism yoki yashash manzili 
o‘zgarishi). 
Boshqa saytlar bilan integratsiya 
Veb-sayt egasi va foydalanuvchini identifikatsiya qilish uchun, har qanday 
xizmatlar (bank xizmatlari, elektron tijorat va boshqalar) bilan ta’minlash uchun - 
Yagona Identifikatsiya Tizimi qonuniy va qulay yo‘l. 
Yagona Identifikatsiya Tizimi qonun bilan belgilanadi. Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan 17 dekabr 2015 yil 365 sonli tasdiqlangan - 
foydalanuvchilarni aniqlash Yagona Identifikatsiya Tizimi elektron hukumat 
haqidagi nizomga muvofiq, Yagona Identifikatsiya Tizimi tomonidan ko‘rsatilgan 
ma’lumotlar haqiqiy deb qabul qilish lozim. 
Yuridik shaxslarni identifikatsiya qilish 
Tashkilot (kompaniya) rahbari jismoniy shaxs sifatida ro‘yxatdan o‘tgan 
bo‘lsa, o‘z kabinetida tashkilot qo‘shishi mumkin. Buning uchun, Yagona 
Identifikatsiya Tizimi shaxsiy kabinetida, tashkilot rahbari nomidan olingan 
Elektron Raqamli Imzo taqdim etilishi kerak. Yuridik shaxs qo‘shib tashkilot 
nomidan davlat xizmatlaridan foydalanish uchun boshqa foydalanuvchilarga 
(xodimlarga) o‘z vakolalarini topshirishi mumkin. 
Identifikatsiyalashning yagona tizimi quyidagi vazifalarni bajaradi: 
– 
interaktiv davlat xizmatlari ko‘rsatishda va idoralararo elektron hamkorlik qilishda 
foydalanuvchilarning haqiqiy identifikasiyalanishini ta’minlash; 
– 
“Elektron hukumat” tizimi foydalanuvchilarini ro‘yxatga olish, identifikasiyalash, 
autentifikasiyalash va avtorizasiyalashning yagona mexanizmini ta’minlash; 
– 
idoralararo elektron hamkorlik qilishda davlat xizmatlari ko‘rsatuvchi davlat 
organlari va boshqa tashkilotlarning (keyingi o‘rinlarda vakolatli organlar deb 
ataladi) axborot tizimlaridan ruxsat etilgan holda foydalanishni ta’minlash. 

---

Yuklangan vazifalarni bajarish uchun identifikatsiyalashning yagona tizimi 
quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi: 
– foydalanuvchilarni ro‘yxatga olish, identifikasiyalash, autentifikasiyalash va 
avtorizasiyalashni; 
– «Elektron hukumat» tizimi jismoniy va yuridik shaxslarining markaziy 
ma’lumotlar bazalari bilan o‘zaro hamkorlik qilishi; 
– foydalanuvchilarning ishonchli shaxsiy ma’lumotlarini identifikasiyalashning 
yagona tizimiga ulangan vakolatli organlarning axborot tizimlariga ruxsat etilgan 
holda uzatish; 
– davlat xizmatlari ko‘rsatishda va idoralararo elektron hamkorlik qilishda 
foydalanuvchilarning vakolatlarini saqlash va boshqarish. 
Identifikatsiyalash yagona tizimining ishlashi O‘zbekiston Respublikasi 
Axborot texnologiyalari va kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan 
amalga oshiriladi, ushbu Vazirlik quyidagilarni ta’minlaydi: 

identifikasiyalash yagona tizimining dasturiy-apparat kompleksini texnik 
qo‘llab-quvvatlash va yanada takomillashtirish; 

belgilangan tartibda foydalanuvchilarning shaxsiy ma’lumotlari saqlanishi 
va axborot xavfsizligini ta’minlash choralarini ko‘rish; 

vakolatli organlar axborot tizimlarining identifikasiyalashning yagona tizimi 
bilan integrasiyalashuviga qo‘yiladigan texnik talablarni tasdiqlash; 

davlat organlari axborot tizimlarining identifikasiyalashning yagona tizimi 
bilan integrasiyalashuviga ko‘maklashish; 

vakolatli organlar axborot tizimlarini identifikasiyalashning yagona tizimiga 
ulash (ro‘yxatga olish); 

identifikasiyalashning yagona tizimida foydalanuvchilar harakatlarini qayd 
qilish va doimiy monitoringini olib borish; 

talablar buzilgan taqdirda foydalanuvchilar va vakolatli organlar axborot 
tizimlarining identifikasiyalash yagona tizimidan foydalanishini blokirovka qilish.