Misol. Firmaga 12 yildan keyin 500 mln so`m zarur bo`ladi. Xozirgi vaqtda firmada ma`lum bir mablag’ mavjud va depozit omonatiga qo`yib, 12 yildan keyin summaning 5000 ming so`mga chiqishini xoxlaydi. Agar yillik foiz 12 % ni tashkil qilsa, boshlang’ich omonat summasini aniqlash talab qilinadi.
Yechish. ПС(12%,12,,500)=-1283.38mlnso`m. Natijaning manfiyligi bu summani omonatga qo`yilishini anglatadi.
Misol. Faraz qilaylik, uyni ikki variantdan biri yordamida sotib olish rejalashtirilgan: birdaniga 99 million so`mni to`lash yoki 15 yil mobaynida xar oyda
940 ming so`mdan 15 yil mobaynida to`lash xam mumkin. Agar yillik protsent stavkasi
8 % bo`lsa, qaysi variantning afzalligini aniqlash talab qilinadi.
Yechish. Hisoblash ishlarini ПС funksiyasi yordamida quyidagicha amalga
oshiriladi:
ПС(8%/12,1512,-940)=98362.16mingso`m. Demak, so`ralayotgan 99 mln so`m pul kutilayotgan summadan katta ekan va shu sababli bir vaqtda to`lovni amalga oshirish iqtisodiy jahatdan noto`g’ri bo`lar ekan.
XULOSA Microsoft office dasturlar paketi tarkibiga kirgan Microsoft excel dasturi yordamida iqtisodiy masalalarni hal qilish yo’l-yo’riqlarini o’rganish hamda qtisodiy funksiyalarni nazariy va amaliy tomonlarini tahlil qilishga bag’ishlangan.
Bizning olib brogan kuzatishlarimiz Microsoft excel dasturidan odatda faqat bug’alteriya bilan bog’liq jadvalli ma’lumotlarni qayta ishlashda qo’llanmoqda holos. Vaholangki, ushbu dastur bir qator ilmiy masalalarni hal qilishga, bank amaliyotida tez-tez qo’llanadigan masalalarga ham tatbiq etilishi mumkin.
Microsoft excel tarkibiga kirgan bir qator funksiyalar banklarning oddiy mijozlariga bugungi kunda jamiyatda keng tarqalib borayotgan kredit olish, omonatga jamg’armalarni qo’yish kabi masalalarda qarorlar qabul qilishda yordam berishi mumkin.
REFERENCES 1. Ayupov R.X. Excel jadval hisoblagichida iqtisodiy va moliyaviy masalalarni yechish.Toshkent 2012.-148 bet
2. Юрченко Т.В. Информационные технологии в экономике. Решение экономических задач средствами MS EXCEL 2007 - Н.Новгород: ННГАСУ, 2010.
– 132 с.
3. Уокенбах Джон. Microsoft Excel: Библия пользователя. –М.: ООД «Вильямс»,
2011. -912 с.
