7-mavzu: Parmalash va teshik yo`nish stanoklari

Parmalash uchun agregat stanoklari
. Agregat stanoklari normallashgan 
4.3-rasm. To'rt shpindelli vertikal-parmalash stanogi: 
11 1 -parmalash kallagi; 2-shpindel; 3-umumiy stol; 4-
stanina. 

---

detallar va uzellardan yig’iiadigan stanoklar bo'lib ular yirik seriyali va keng ko'lamli 
ishlab Chjqarishda parmalash, zenkerlash razvyortkalash, ichki va tashqi yuzalami 
yo’nish, rezba ochish kabi ope-ratsiyalarni bajansh uchun mo’ljallangan Ko’pincha 
ularda korpus tipidagi detallarga ishlov benlib, kesih ishiash jarayonida zagotovkalar 
qo’zg’almas bo'ladi. Agregat stanok]arida kaiiak]ar gorizontal vertikal, qiya yoki 
kombinatsiyalashgd ho,da j0ylashishlari mumkin Harakat elektr dvigateldan (11.4-
ra$m) kuch kallagi va shpindel qutjsi orqali ishchi shpindellarga uzatiladi; ishchi 
shpindellarga esa kesuvchi asboblar o'rnatilgan. Bu uzellar ko]onna yoki stolga 
0'rnatilib ular o'z navbatida asosiy stolga mahkamlab qo'yiJadi. Asosiy stollar ishlov 
beriladigan zagotovkalarm mahkamlash uchun qisib qo’yuvchi moslamalarga ega. 
Elektr dvigateli 
Kuch kallagi
Shpindel qutisi 
Ishchi shpindellar
Stol 
4.4-rasm. XA-1607 modelli agregat stanogining umumiy ko'rinishi. 
Masalan, avtomobil dvigatellari silindrlar bloklarida parmalash, zenkerlash, 
razvyortkalash, sekovkalash va rezba ochish operatsiyalarini bajarish uchun 
mo'ljallangan 6 pozitsiyali kolonna tipidagi agregat stanogi yaratilgan. Stanok 150 ta 
shpindelga ega, uning ish unumdorligi :1 soat davomida 60 ta blokka ishlov beriladi. 
Silindr bloki zago-tovkasidagi teshiklar ishchi kallaklar bilan birga harakatlanuvchi 
kon-duktor plitalari bo'yicha parmalanadi va boshqa ishlar bajariladi. 
4.4-rasmda kallakдari qiya joylashtirilgan agregat stanogining sxemasi 
keltirilgan. 
4.4. Teshik kengaytirish stanoklari va ularning turlari 
Teshik kengaytirish stanoklarida zagotovka teshiklarini parmalash, parmalab 
kengaytirish, zenkerlash, yo'nib kengaytirish, razvyortkalash, tashqi silindrik 
yuzalarini yo'nish, yon qismlarini yo'nib tekislash (pоdrezka tоrtsоv), ariqchalar 
ochish, metchik va rezba keskichlari bilan rezba ochish, yuzalar va pazlarni frezalash 
kabi ishlar bajariladi. Teshik kengaytirish stanoklari quyidagi turlarga bo'linadi: 
1)
gorizontal-teshik kengaytirish stanoklari; 
2)
koordinat-teshik kengaytirish stanoklari; 
3)
olmosli-teshik kengaytirish stanoklari. 
Gorizontal-teshik kengaytirish stanoklari yirik korpus tipidagi de-tallarga ishlov 

---

berish uchun mo'ljallangan. Bu stanoklarning xarak-terli o'lchami sifatida shpindelning 
diametri (dq60...l60 mm) ko'rsatiladi. Stanok bir (oldingi) yoki ikki (oldingi va orqa) 
stoykali bo'lishi mumkin. 
Teshik kengaytirish stanoklarida o'qlari o'zaro parallel teshiklarga o'qlar orasidagi 
masofani katta aniqlikda saqlangan holda ishlov berish maqsadga muvofiqdir. 
Kesuvchi asboblar shpindelga va radial supportga o'rnatiladi. Shpindel va 
planshayba tezliklar qutisi orqali aylanma harakat oladi. Zagotovka buriluvchan stolga 
o'rnatilib mahkamlanadi. 
2A620 modelli universal teshik kengaytirish stanogining texnik xarakteristikasi 
quyidagicha: 
1)
shpindelning diametri d
shp
=90 mm. 
2)
stolning kengligi va uzunfigi (L*B) 1120*1250 mm. 
3)
shpindelning aylanish chastotalari chegarasi n
shp
=l2,5-1600 min
-1
. 
4)
planshaybaning aylanish chastotalari chegarasi n
pl
=8-200 min
-1 
5)
shpindelning bo'ylama surilishi s
b
=2,2-1720 mm/min. 
6)
shpindelning chiqish masofasi L
max
=710 mm. 
7) 
zagotovkaning 
maksimal 
massasi 
2 
t. 
Stanokdagi harakatlar: 
-
bosh harakat—shpindel va planshaybaning aylanma harakati; 
-
surish harakatlari: shpindelning bo'ylama surilishi s
b shp 
; 
-
supportning radial surilishi s
rad
; 
-
shpindel babkasining vertikal surilishi s
v
; 
-
stolning bo'ylama surilishi s 
b.st
; 
-
stolning ko'ndalang surilishi s 
k.st
; 
-
stolning doiraviy surilishi s 
d.st
. 
Shpindel babkasida tezliklar qutisi va surishlar qutisi, teshik kengaytirish va 
frezalash shpindellari (bu ikki shpindel shlitsli birikma bilan birlashtirilgan) hamda 
plansupport (ko'ndalang yoki radial sup-portli planshayba) joylashtirilgan. Stanok 
ning umumiy ko'rinishi 11.5-rasmda keltirilgan. 
Bu stanok asosida 2A620F1-2, 2A620F4-1 modelli raqamli dastur bo'yicha 
boshqariladigan stanoklar yaratilgan.