7-variant Mutloq elastik va mutloq noelastik talab. Daromad samarasi. Past kategoriyali tovarlar. Mutloq elastik va noelastik talab

Iste’molchi tanlovi masalasi. Iste’molchining naflik funksiyasi 2 ta tovar
uchun berilgan U(X₁X₂), daromadi R bo'lsa va P₁ va P₂ – 1-2-tovar narxlari ma’lum bo'lganda iste’molchi 1-2-tovardan shunday X₁ va X₂ miqdorda sotib olsinki, ular iste’molchining naflik funksiyasini maksimal qiymatga erishishini ta’minlasin.

Engel chiziqlari – iste'mol qilingan tovarlar miqdorini iste’molchi daromadining o'zgarishidan bog'liqligini ko’rsatuvchi chiziq.

Oliy kategoriyali tovar – daromad oshganda talab oshib ketadigan tovarlar.

Normal tovarlar – daromad oshganda talab oshadigan tovarlar.

Past kategoriyali tovarlar – daromad oshganda talab kamayadigan tovarlar.


Mavzuga doir masalalar

1. Ikkita X va Y tovarlarning naflik funksiyasi berilgan U₌XY. Iste’molchi daromadi 1200 somga, tovarlar narxi esa 30 som va 40 somga teng bo'lsa, muvozanat tovarlar majmuasi va naflik qiymati aniqlansin.

Maksimal naflik qiymati

U ₌ 20 × 15 ₌ 300
Javob: X tovardan 20 birlik, Y tovardan 15 birlik va naflik 300 yutilga teng.

2. Naflik funksiyasi U ₌ XY. Y tovar narxi 2 som, iste’molchi daromadi 40 somga teng. X tovarning narx 5 somdan, 4 somga pasaydi. Berilgan shartdan foydalanib almashtirish samarasi, daromad samarasi va umumiy samara topilsin.
X₌ 4 va Y ₌10. Birinchi naflik U₌ 40 birinchi befarqlik chizig'i tenglama orqali izohlanadi. Narx P_x= 4 som bo'lganda 2Y+ 4X = 40ga teng bo'ladi.
U_{2 =} 10×5₌50
Birinchi naflikni ta’minlovchi Y va X qiymatlarini topamiz.

C ₌ 35,8; Y₌8,95; X₌4,47

Daromad samarasi (5-4,47) ₌0,53
Almashtirish samarasi (4,47-4) ₌0,47
Umumiy samara (5-4) ₌1
Ikkinchi usulda birinchi befarqlik chiziq tenglamasi, ya’ni hosila olib, uni yangi narxlar nisbatiga tenglashtiramiz.

3. Nurmuhammadning 2 ta oti va 3 ta sigiri bor. Ot narxi sigir narxiga teng. Ot va sigirning chekli nafliklari quyidagi jadvalda berilgan. Muvozanat majmua miqdori aniqlansin.

№