8-Amaliy mashg’ulot

Kadrma-kadr animatsiya
Ketma-ket kalitli kadrlarni amalga oshirish evaziga kadrma-kadr animatsiya amalga oshiriladi, har bir kadr qo’lda yaratiladi (Rasm 3).

Ris. 3
Harakat animatsiyasi (Motion Tween)
Bunday animatsiyada ob’ekt bir joydan ikkinchi joyga ko’chadi. Uning
yratilishi uchun faqat oldingi va ohirgi kalitli kadrlarni aniqlash kerak holos, o’raliq kadrlarni esa dastur yordamida avtomatik tarzda amalga oshiriladi. Bunday animatsiyaning bajarilish tehnikasini ko’ramiz. Ishchi stolda aylana chizamiz. Vaqtinchalik shkalada birinchi kadr kalitli bo’lib qoladi. Ishchi stolda aylana chizamiz. Kalitli kadr ustidan chertamiz, kontekst menyu tanlanadi va undan Create Motion Tween (Sozdat animatsiyu dvijeniya-Harakat animatsiyasini yaratamiz). 30- chi kadr, film uzunligini ko’rsatamiz, sichqonchaning o‘ng tugmasi(klavishasini)sini bosilganda bosilganda, qo’yidagi buyruqni Insert — KeyFrame tanlaymiz (Vstavit klyuchevoy kadr-Kalitli kadrni tanlash) — vaqtinchalik shkalada uchida strelka mavjud gorizontal chiziq paydo bo’ladi va bu harakat amalga oshganini bildiradi. O’rtadagi kadrlar och ko’k ranga bo’yaladi.Keyin aylanani boshqa joyga kuchiriladi, va filmni testdan o’tkazish zarur,
+ tugmalarini boib, amalga oshiriladi yoki Control — Test Movie buyrug’I amalga oshiriladi(Upravlenie — Testirovanie filma, Boshqaruv-Filmni testdan o’tkazish).
Properties paneli yordamida (Svoystva-Hossalar ) animatsiyaning qushimcha parametrlarini hosil qilish mumkin:

• 
  Rotate (Vrashenie-Aylanish) aylanish yo’nalishini aniqlaydi — soat strelkasi buyicha (CW) yoki unga teskaei (CWW), aylanish umuman bo’lmasa (None). Auto Qiymat hammumkin (burilish yo’nalishida ob’ekt bir marta kichik burchakka aylanadi);
  
• 
  Easy (Zamedlenie xoda-harakatni sekinlashtirish);agar parameter qiymati musbat bo’lsa, animatsiya vaqtida harakat sekinlashgan bo’ladi, manfiy bo’lsa- tezlashgan bo’ladi;
  
• 
  Orient to Path (Orientatsiya otnositelno puti-Harakatga nisbatan orientasiya) berilgan traektoriyaga nisbatan ob’ekt harakatini orientlashtirishga yordam beradi.
  

Shahkl animatsiyasi (Shape Tween)
Shakl animatsiyasi bitta ob’ektni ikkinchi ob’ektga asta o’tkazishga imkon
yaratadi.Uni gruppalashmagan ob’ektlarga qo’llaniladi. Bir necha ob’ektlarning shaklini o’zgartirish uchun ularni bitta sloyda joylashtirish kerak. Bir necha ob’ektlarni shaklini o’zgartirish uchun ularni bitta qatlamda joylashtirish kerak. Barcha narsani misolda ko’ramiz.
Ishchi stolda aylana chizamiz, film uzunligini 30 kadrdan iborat qilib tanlaymiz, buning uchun 30-chi kadrga chertamiz, birinchi kalitli kadrga qaytamiz, va Properties panelida (Svoystva) Tween ro’yhatida Shape (Forma) shaklni tanlaymiz, uchida strelkasi bor gorizontal chiziq paydo bo’ladi, o’rtadagi kadrlar zangor ranga bo’yaladi, bu animatsiya shakl animatsiyasi ekanligini bildiradi, ohirgi kalit kadrida aylana o’rniga kvadrat chizamiz. Filmni testlashtiramiz — aylana kvadratga asta aylanganini ko’ramiz.Shakl o’zgarishini konktret harakterini korsatish uchun bir ob’ekt nuqtalarini ikkinchi ob’ekt nuqtalariga oqib o’tishi uchun “metki podskazki”-aytib turish metkalaridan foydalanishimiz zarur.
Vaqtinchalik shkala effektlarini qo’llash animatsiyasi
Macromedia Flash MX 2004 dasturi versiyasida ichma-ich joylashgan effektlar yordamida animatsiyani yaratish ikoniyati paydo bo’ladi.Effektlarni guruhlarga, figuralarga, grafik simvollarga, rastrli tasvirlar va knopkalarga qo’llaymiz.Ularni kliplarga qo’llash mumkin, lekin bu holda effect klipga quriladi.
Effektni bajarish uchun ob’ektni ajratish kerak va Insert — Timeline Effects (Vstavka — Effekti vremennoy shkali; Quyish-Vaqtinchalik shkala effektlari); keyin effect tipini tanlang: Assistants (Pomoshniki-Yordamchilar), Effects (Effektы), Transition — Transform (Perexod — Transformatsiya; O’tish- Transformatsiya). Guruh effectlari Assistants animatsion hisoblanmaydi. Ular berilgan ob’ektning dublikatlarini hosil qiladi va ularni bir biridananiq masofada joylashtiradi,yoki ob’ektni uning dublikatiga tekis oqishni yartishadi. Effektni tanlashdan so’ng dialogli oyna paydo bo’ladi,uning amalga oshish parametrlarini o’rnatish mumkin. Effektni yaratishda avtomatik usulda ob’ekt kuchiriladigan qatlam yaratiladi,(qatlam nomi effect nomi bilan mos tushadi).Ob’ekt asosida grafik simvol yaratiladi, u esa o’z navbatida kutubhonaga Effects papkasiga (Effektы-
Effektlar)ga yoziladi.
Amaliy mashg'ulot

1. 
   Proekt “Harakatlanuvchi odam”.
   
2. 
   Proekt “Berk egri chiziq bo’ylab harakat”.
   
3. 
   Proekt “Figurani harfga o’zgarishi”.
   

1. Proekt “Harakatlanuvchi odam”
Harakat animatsiyasi vositasida (Motion Tween) odamchaning harakatini keltirish animatsiyasini yarataylik. Proektni yaratishdan oldin qanday alohida elementlardan filmning qahramoni tashkil etilishini yahshi tasavvur qilishimiz kerak.Har bir detal filmni ishlatishda harakatga kelishi kerak.Bunday momentni o’ylash kerak-qanday elementlar birinchi planda, qaysilari ikkinchi planda bo’lishini o’ylashimiz kerak. Avval hodisani yahshi tasavvur qilish uchun haakatni qog’ozga chizib olishimiz zarur.
Bizning odamchamiz Rasm. 4.dagi kabi ko’rinishga ega bo’lsin.


Rasm. 4
Bunday tasvirni sodda figuralardan hosil qilish mumkin bo’ladi- aylanalardan, ellipslardan va to’g’ri to’rtburchaklardan. Chizishga o’tamiz. Bitta qatlamda butun odamni chizib olamiz. Qatlamlar bo’yicha alohida qismlarini bo’lib olamiz, bunday narsa daturda bor. Avval boshini aylana bilan chizamiz yani Modify — Convert to Symbol (Izmenit — Preobrazovat v simvol; O’zgartirish- Simvolga almashtirish) orqali simvolga o’zgartiraiz, bunda uning simvolini
o’zgartiriladi, bunda Movie clip(Simvol-klip);simvolining (Behavior)tipidan foydalanamiz. Bu simvolni bosh deb nomlaymiz.
Keyin “tanasi” bo’ladigan simvolni yaratamiz.Buyruqni bajaramiz Insert — New Symbol (Vstavka — Noviy simvol; Quyish -Yangi simvol) va 5 rasmdagi kabi parametrlarni qo’yamiz. OK knopkasini chertilishidan so’ng simvolni tahrirlash rejimiga o’tamiz, to’rtburchakni chizamiz (Rasm. 6a). Tahrirlash rejimda har bir chizilgan ob’ekt markazi registrasiya nuqtasi bilan ustma-ust tushadi, u “+” simvoli bilan belgilanadi.

Rasm. 5
Yaratilgan simvol film kutubhonasiga tushadi. Endi sahnaga o’tamiz va uni ishchi sohaga o’tkazamiz. Huddi shu uslubda “son” chiziladi, tog’ri to’rtburchak yumaloq burchakli qilib chizilgan va uni nusha qilish orqali ikkinchi shunday elementni hosil qilamiz. (Rasm. 6b). Huddi shunday ikkita oyoqni va boshmoqlarni hosil qilamiz. (Rasm. 4). Barcha simvollarga nomlarni Rasm 8 bilan beramiz.
Natijada odamcha hosil bo’ladi! Odamning o’hshashiga e’tibor bermang, animatsiyani hosil qilish jarayonini o’rganing.

Rasm. 6
Shunday qilib, odamcha birinchi kalitli kadrda bitta qatlamda joylashgan.Qatlamlar bo’yicha figurasining barcha tashkil etuvchilarini taqsimlaymiz-buning uchun Modify — Timeline —Distribute to Layers buyruqni bajaramiz(Izmenit — Vremennaya shkala — Raspredelit po sloyam; O’zgartirish- Vaqtinchalik shkala-Qatlamlar buyicha taqsimlash) — Rasm. 7.
Rasm. 7
Berilgan buyruqni bajarish natiasida qatlamlar 8-Rasmda ko’rsatilgandek joylashishi mumkin.

Rasm. 8
Eng pastki qatlamga yetib bizning filmimizning qatlamini qilib olamiz. Uning uchun rasmni o’zingiz tanlashingiz mumkin.
Bundan so’ng film uzunligini aniqlash kerak va odamchaning boshqa harakat holatlarini aniqlovchi kadrlarini ko’rsatish zarur.. Buning uchun quyidagi kadrlarni tanlaymiz: 5-, 9-, 13-ci va 17-chi. Bu degani film uzunligi 17 kadrdan iborat bo’lishini belgilaydi,nomlangan kadrlarni esa kalitli qilish kerak (F6 funksional tugmani bosamiz, barcha qatlamlarda, fon qatlamidan tashqari.
Endi Kalitli kadrlar qanday ko’rinishga ega bo’lishini ko’ramiz.Birinchi kadrda Rasm, 4-rasmdagikabi bo'lishi kerak, 5-chida —9a Rasmdagi kabi, 9-chida
—9b Rasmdagi kabi, 13-chi Rasmda — 9v Rasmdagi kabi va 17-chi Rasmda — 9g.rasmdagi kabi.

a) b) v) g)
Rasm. 9
5-chi, 13-chi kadrlarda “Tana” va “bosh”ni realistic harakatni amalga oshirish maqsadida ko'tarish zarur.Qandaydir kadrlarni tug’irlashga tug’ri keladi. .
Undan keyin kalitli kadrlarda harakat animatsiyasini yaratmiz. Bu maqsadda kalitli kadr ustidan sichqonchaning o’ng tugmasini chertamiz, kontekst menyuda Create— Motion Tween buyrug’ini amalga oshiramiz (Sozdat — Animatsiyu dvijeniya; Yaratish-Harakat animatsiyasi). Natijada vaqt shkalasi, Rasm 10da ko’rsatilgan korinishga ega bo’ladi.

Rasm. 10
Film tayyor bo’ldi, uni testlashtirish mumkin.