8-Mavzu: Addiktiv xulq-atvor Reja: Addiktiv xulq-atvor to‘g ‘risida ma’lumot

8-Mavzu: Addiktiv xulq-atvor

Reja:

1.Addiktiv xulq-atvor to‘g ‘risida ma’lumot

2.Addiktiv xulq-atvor ko‘rinishlari va ularni korrektsiyalash

• Foydalanilgan adabiyotlar:
• Rozikova M., Aliyeva K. Psixologik tashxis metodikalari . – T., 2013. – B. 16
• Umarov B.M. Muloqot va shaxslararo munosabatlar psixologiyasi. //uslubiy qo`llanma. – T. – 1998, 46-bet.
• Umarov B.M. Tarbiyasi qiyin bolalar bilan ishlashda psixologik xizmatning o`rni. //uslubiy qo`llanma. – T. – 2008, 86-bet.
• www.expert.psychology.ru
• www.psycho.all.ru

• Addiksiya -bu odamning nazorat qila olmaydigan har qanday harakatlarini takrorlash uchun ichki ehtiyoj.
• Bu atama kimyoviy va psixologik qaramliklarga nisbatan qo'llaniladi.
• Giyohvandlik-qimor, alkogolizm, internetga qaramlik va boshqalar.
• Addictiv xatti-harakatlar haqiqatdan uzoqlashishga olib keladi.
• Ruhiy holat psixotrop moddalarni qabul qilish yoki diqqatni muayyan faoliyatga o'tkazish orqali sun'iy ravishda o'zgarib, kuchli his-tuyg'ularni keltirib chiqaradi.

• Addictiv xatti - harakatlar odatda atrof-muhit ta'siridan kelib chiqadi. Uni boshlaydigan biologik mexanizmlar mavjud.
• Genetika, tug'ma va orttirilgan ruhiy kasalliklar kabi omillar, tadqiqotchilar tomonidan DNK ning xususiyatlari chiqarib tashlanmaydi. Tashqi omillar paydo bo'lganda ular mavjud bo'lishi va faollashishi mumkin.
• Addictiv xatti-harakatlar sezilarsiz darajada rivojlanadi.
• Birinchidan, bu ehtiyojni qondirishga olib keladigan alohida harakatlardir. Ijobiy mustahkamlash tufayli ular tobora ko'payib boradi, keyin esa o'z xohish-irodasini qo'llash orqali o'zgarish qila olmaydigan xatti-harakatlarga o'tadi.
• Qo'shimcha xatti-harakatining rivojlanish tezligi qabul qilingan moddaning tabiatiga, shaxsiy xususiyatlariga, yoshiga va jinsiga bog'liq.

• Addictiv xatti-harakatlarning turlari va bosqichlari.
• Mutaxassislar quyidagi turdagi bog'liqliklarni aniqlagan:
• * kimyoviy (chekish, giyohvandlik, toksikomaniya, alkogolizm);
• * kimyoviy bo'lmagan (kompyuterga, internetga, o'yinlarga, jinsga bog'liq);
• * ovqatlanishning buzilishi (ochlik yoki ochko'zlik);
• *biror narsaning patologik ehtiroslari (mazhabchilik (sektalarga qatnashishi), mehnatkashlik (meyordan oshiq), fanatizm).
• Ayniqsa, o'smirlar va o'rta maktab o'quvchilari adduktivlikka qarshi himoyasiz. Ular hali shaxs sifatida shakllanmagan, tanasi kuchli emas.

Addictiv xulq-atvorining shakllanishiga sabab bo'lgan muhim omillar:

• * haqiqatda kamchilik majmuasi mavjud bo'lgan mukammallikni namoyish qilish;
• * mas'uliyatdan qochish, boshqalarni o'z muammolari bilan ayblash;
• * kuchli tashvishlanish; * noqulay ijtimoiy muhit;
• * aloqada noqulaylik yoki ruhiy bezovtalikni bartaraf eta olmaslik;
• * insonning etilmaganligi; * maktabga moslasha olmaslik;
• * boshqalardan ajralib turish istagi; * yolg'izlik;
• * qimor, beixtiyor xatti-xarakatlari; * hissiy cheklovlar.
• * himoyasizlik hissi; * o'z-o'zini ifoda etishdagi qiyinchiliklar;

Addictivlikning rivojlanishiga moyillik belgilar va xarakterli xususiyatlar:

• * inqiroz sharoitida moslashuvning og'riqsiz o'tishi bilan haqiqiy hayotning qiyinchiliklarini bartaraf etish qobiliyati;
• * yuzaki namoyon bo'lgan ustunlik tuyg'usi bilan birlashtirilgan yashirin kamchilik majmuasi mavjudligi;
• * doimiy hissiy aloqalardan qo'rqqaningizda ijtimoiy aloqalarga aniq ochiqlik;
• • yolg'on gapirish istagi;
• * aybsizlik haqidagi ma'lumotlarga ega bo'lish sharti bilan boshqalarni ayblash istagi;
• * qaror qabul qilish kerak bo'lganda javobgarlikdan qochish istagi;
• * shablonli xatti-harakatlar, harakatlarni takrorlash;
• * biror narsaga qaramlik;
• * tashvishli holati;
• * psixologik beqarorlik holati.

Addictologiya xulq-atvor turlarini o'rganishda quyidagi yondashuvlardan foydalanadi:

• * personologik (yakkalashgan)-qaramlikka moyillikning xarakterli ko'rsatkichlarini o'rganish;
• * psixodinamik-qaramlikning rivojlanishi bilan atrof-muhitning ta'siriga e'tibor beradi;
• * motivativli-uning maqsadi-shaxsning erkinligi;
• * ijtimoiy o'rganish nazariyasi-qaramlikka olib keladigan omillarni tahlil qiladi;
• * kutilgan harakat nazariyasi-kognitiv xatti-harakatlarni o'rganadi.

• Gedonizm – Shaxs va unung xulq – atvor motivlarida faqat nimadandir lazzatlanish, qoniqish va o‘zidagi ichki ruhiy iztiroblardan holi bo‘lishga intilishdir.
• To‘g’ri, aslida insonning to‘q va farovon hayotga intilishi, boy – badavlat yashashni xohlagani ayb emas, lekin bunday to‘kinchilik insoniylikka qarshi bo‘lishi mumkin emas.
• Muallifni tashvishga va havotirga solgan narsa shuki, bunday ong va shuurdagi o‘zgarishlar yevropa xalqlarining eng zarur va muhim qadryatlarga nisbatan salbiy munosabatlarini ifodalaydi.

Majburlamasdan davolash usuli!

• 100% davolash uchun ishonch hosil qiling va klinikaga olib boring
• Asosiy usullar: 
• Terapevtik muhitni yaratish 
• Oilaviy maslahat 
• Psixologik aralashuv 
• Psixoterapiya qaram