8-mavzu. Internetda axborot qidiruv tizimlari. Mavzuning maqsadi

HTML bilan bog’liq asosiy tushunchalar
Gipermatn nafaqat ma‘lumotlardan iborat bo’ladi, unda samarali qidirish apparati ham mavjud bo’ladi. Strukturaviy jihatdan gipermatn informatsion materialdan, gipermatn tezaurusidan, asosiy mavzular ro’yxati va alfavit lug’atdan iborat bo’ladi.
Informatsion material maqola va matn sarlavhasidan iborat informatsion maqolalarga bo’linadi. Sarlavha tasvirlanayotgan obekt nomidan yoki mavzusidan iborat bo’ladi. Informatsion maqola a‘nanaviy tushunchalar va aniqlashtirishlardan iborat bo’ladi. Foydalanuvchi maqolani diqqat bilan o’qish kerakmi yoki ma‘nosi shunga yaqin bo’lgan boshqa maqolalarga o’tishi kerakmi –shuni tushunishi uchun maqola bitta panelda joylashishi va oson tushuniladigan bo’lishi kerak.
Informatsion maqolaga kiritiladigan matn tushuntirishlar bilan, grafiklar bilan, hujjatlar va ob‘ektlarning videotasvirlari bilan keltirilishi mumkin. Boshqa informatsion maqolalar bilan bog’liq kalit so’zlari yaqqol ajralib turishi kerak.
Gipermatn tezaurusi – bu avtomatlashgan lug’at bo’lib, u informatsion-qidiruv tilidagi leksik birliklar bilan qidiruv uchun mo’ljallangan so’zlarni ma‘nosi orasidagi semantiq (ma‘no jihatdan) aloqadorlikni (tasvirlaydi) o’zida ifodalaydi.
Tezaurus termini Florentsiyalik Brunetto Lotiki tomonidan entsiklopediyani nomi uchun XIII asrda kiritilgan edi. Bu termin yunon tilidan boylik, xazina degan ma‘noni anglatadi. Gipermatn tezaurusi tezaurus maqolalardan iborat bo’ladi.
Har bir maqolada sarlavha va o’ziga aloqador bo’lgan tezaurus maqolalarning ro’yxati mavjud bo’ladi. Shu bilan birga o’sha tezaurus maqolalarning sarlavhalari va aloqadorlik tomonlari keltirilgan bo’ladi.Tezaurus maqolaning sarlavhasi informatsion maqolaning sarlavhasi bilan mos keladi va maqoladagi matnning nomi bo’lib hisoblanadi. Gipermatnning tezaurus maqolasini shaqllantirilishi matnning indekslashtirilishini bildiradi.
Asosiy mavzular ro’yxati barcha ma‘lumotnoma maqolalarning sarlavhalaridan iborat bo’ladi. Odatda ular ham ekranning bittadan ortiq panelini egallamaydi. Alfavit tarzidagi lug’at barcha informatsion maqolalarni nomi bo’yicha alfavit tartibidagi ro’yxatidan iborat bo’ladi.