A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

Tovarni sotish narxi bo‘yicha hisobda aks ettirish
T/r
X o‘jalik operatsiyalarining m azm uni
Summa,
m ing
so‘m
Debet Kredit
1
B o ‘nak ta riq asid a to ‘lanadi
600
4310
5110
2
B o lalar k iy im i kirim qilindi
600
2920
6010
3
B o ‘n a k n in g hisobga o lin ish i aks ettiriladi
600
6010
4310
4
K irim q ilin g an bolalar k iy im larig a savdo u stam asi 
aks ettiriladi
120
2920
2980
Import qilinadigan tovarlar bo ‘yicha schyot-faktura bo‘lib bojxona 
yuk deklaratsiyasi va qo‘shilgan qiymat solig‘i amalda toianganligini 
tasdiqlovchi to ‘lov hujjatlari hisoblanadi.
471

---

14.5-jadval
Import shartnomalari bo‘yicha haq evaziga sotib olingan
tovarlaming kelib tushishi
№
M u o m a la m a z m u n i
D e b e t K r e d it
1 M ark aziy b ankning b o jx o n a y u k deklaratsiyasini to id ir is h
san asid ag i k u rsi b o 'y ic h a to v a rla r kirim qilindi
2920
6010
2 T o v arlam in g x arid qiym atiga q o ‘shiladigan, im port vaqtida 
y u z a g a k e lg a n b o jx o n a to io v la r i v a b o sh q a x a ra ja tla r aks 
ettirild i
2920
6990
3 T o v a m in g xarid q iy m atig a q o ‘shiladigan Q Q S su m m asi (Q QS 
to ia m a y d ig a n la r to m o n id an ) aks ettirildi
2920
6990
4 Im p o rt q ilin g an to v a rla r b o ‘y ic h a Q Q S n i (ix tiy o riy ravishda 
Q Q S t o ‘lo v ch ilar to m o n id an ) h iso b g a k iritish aks ettirildi
6410
6990
Bojxonadan import tovarlar savdo korxonasi vakili (ekspeditori) 
tomonidan BYuD asosida qabul qilib olinadi. Ombor mudirlari 
ekspeditorlardan import tovarlami 
tasdiqlangan shakllardagi “Kirim 
orderi” (M-3, M-4) tuzish yo ‘li bilan qabul qilib oladilar.
Boshqa shaharlarda joylashgan ta ’minotchilardan tovarlar asosan 
temir y o ‘l va y o i avtotransporti orqali, bir shaharda joylashgan 
ta’minotchilardan ular asosan y o i avtotransporti bilan tashib keltiriladi.
T a’minotchilar tovarlami uigurji savdo korxonalariga j o ‘natishni 
tuzilgan shartnomalarga asosan oldindan to io v n i kamida 15 foizi 
o ‘tkazib berilgan taqdirda amalga oshiradilar. Tovarlami jo ‘natishda 
ta’minotchilar quyidagi hujjatlami taqdim etishi lozim:
• yuklash hujjatlari - bular temir y o i naklodnoyi, tovar-transport 
yukxati;
• tovarlami sifat jihatlarini tasdiqlovchi hujjatlar - bular 
muvofiqlik 
sertifikati, 
spetsifikatsiyalari, 
laboratoriya 
tahlili 
dalolatnomasi, o ic h o v tahlili dalolatnomasi, o ‘rov yorliqlari;
• hisob-kitob hujjatlari - bular belgilangan shakllarda tuzilgan 
schyot-fakturalar, invoys va to io v talabnomasi.
Tovarlami bevosita ta ’minotchilardan yoki temir y o i transporti 
stansiyasidan 
qabul qilish va olib kelish 
uchun uigurji savdo
472

---

korxonalari o ‘zlarining vakillari nomlariga ishonchnomalar beradilar. 
Tovar-moddiy boyliklami olish uchun ishonchnomalar 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Moliya Vazirligining 2003-yil 7-maydagi 62-son buyrug‘i 
bilan tasdiqlangan “Tovar-moddiy boyliklami olishga ishonchnomalami 
berish va ishonchnomalar b o ‘yicha ulaming berish tartibi to ‘g ‘risida 
nizom”ga muvofiq amalga oshiriladi.
Chakana savdo korxonalari sotib olingan tovarlar hisobini sotish 
narxlari bo‘yicha ustama qiymatini ajratib ko ‘rsatgan holda yuritishlari 
mumkin. Bunda sotib olingan va hisobga olingan tovarlar qiymati 
ustama summasiga ko‘payadi.
Buxgalteriya hisobida bu muomala 2910-“0m bordagi tovarlar” va 
2920-“Chakana savdodagi tovarlar” schyotlarining debetida 2980- 
“Savdo ustamasi” schyotining krediti bilan korrespondensiyada aks 
ettiriladi.
14.6-jadval