7.4. Banklarda hisob-kitob schyotlarini ochish tartibi
X o ‘jalik subyektlarida mavjud pul mablagMaridan maqsadli
foydalanish va ulami samarali boshqarish, shuningdek, olinadigan
mablagMar va majburiyatlami o ‘z vaqtida so ‘ndirish buxgalteriya hisobi
orqali nazorat qilinadi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining 2009-
yil 16-martdagi
7/2-sonli qarori bilan tasdiqlangan “0 ‘zbekiston
152
Respublikasi banklarida ochiladigan bank hisobvaraqlari to ‘g ‘risida”gi
Yo‘riqnomaga asosan banklarda schyot ochiladi.
Banklarda quyidagi turdagi bank hisobvaraqlari ochish mumkin:
a) talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari;
b) jam g ‘arma depozit hisobvaraqlari;
d) muddatli depozit hisobvaraqlari;
e) ssuda hisobvaraqlari;
f) boshqa depozit hisobvaraqlari.
X o‘jalik yurituvchi subyektning davlat ro‘yxatidan o ‘tganidan
so‘ng birinchi marta milliy valyutada ochilgan talab qilib olinadigan
depozit hisobvarag‘i uning asosiy hisobvarag‘i hisoblanadi. X o‘jalik
yurituvchi subyekt asosiy hisobvarag‘ini ochgandan keyin milliy va chet
el valyutasida ochadigan barcha talab qilib olinguncha depozit
hisobvaraqlari uning ikkilamchi hisobvaraqlari hisoblanadi.
Mijozlar tomonidan bank hisobvaraqlari ochilayotganda, bank
hisobvarag‘i shartnomasi tuziladi.
Bank hisobvarag‘i shartnomasida bank mijozning hisobvarag‘iga
kelib tushayotgan m ablag1 lami hisobvaraqqa kirim qilish va uni kiritib
qo‘yish, mijozning hisobvaraqdagi mablag‘lami tasarruf etish borasidagi
topshiriqlarini ijro etish shartlari, bu boradagi mijoz hamda bank
huquqlari va majburiyatlari, bank xizmatlari uchun to ia n ish i lozim
boMgan komissiyalar hamda boshqa shartlar belgilab olinadi.
Bank
hisobvarag‘i
shartnomasida
mijozlaming
bank
hisobvarag‘iga kelib tushgan m ablag‘lami kiritib qo‘yganlik uchun
(kredit aylanmasi uchun) vositachilik haqi undirish borasida shart
belgilanishi taqiqlanadi.
Tadbirkorlik faoliyati
subyektlari
bo‘lgan rezident yuridik
shaxslar, yakka tartibdagi tadbirkorlar hamda dehqon xo‘jaliklari
tomonidan milliy valyutada talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari
ochish uchun bankka quyidagi hujjatlar taqdim qilinadi:
a) hisobvaraq ochish to ‘g ‘risida ariza;
153
b) tijorat faoliyati uchun moMjallangan tovarlami xorijdan olib
keluvchi yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan - yashash joyi bo‘yicha
davlat soliq xizmati organi tomonidan berilgan Tijorat faoliyati uchun
m o‘ljallangan tovarlami olib keluvchi yakka tartibdagi tadbirkor davlat
ro‘yxatidan o ‘tganligi to ‘g ‘risidagi guvohnoma nusxasi;
c) davlat ro ‘yxatidan o ‘tganligi to ‘g ‘risidagi guvohnomaning
nusxasi;
d) imzolar namunalari va muhr izi qo‘yilgan ikki dona varaqcha.
e) tadbirkorlik faoliyati subyektlari bo‘lgan rezident yuridik
shaxslar tomonidan ta’sis hujjatlari (ta’sis shartnomasi, ustav) hamda
ularga kiritilgan o ‘zgartirish va qo‘shimchalaming nusxalari, xorijiy
investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar va xorijiy sarmoya ishtirokidagi
boshqa korxonalaming ta ’sis hujjatlari va ularga kiritilgan o‘zgartirish
va qo ‘shimchalaming notarial tasdiqlangan nusxalari;
f) mijoz nomidan pul-hisob-kitob hujjatlarini imzolash vakolatiga
ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (pasport yoki uni o ‘mini
bosadigan hujjat). Shaxsini tasdiqlovchi hujjatning asli ko‘rsatilgandan
so‘ng, bank tomonidan undan nusxa olinadi.
Mikrofirmalar uchun buxgalteriya hisobi va moliyaviy boshqarish
vazifalarini amalga oshiruvchi shaxsning imzo namunasini taqdim etish
talab etilmaydi.
Bankning talabiga ko‘ra bank hisobvarag‘i shartnomasi sud orqali
quyidagi hollarda bekor qilinishi mumkin:
1) mijozning hisobvarag‘ida saqlanayotgan pul mablagMari
summasi bank qoidalarida yoki shartnomada ko‘zda tutilgan eng kam
miqdordan oz bo‘lsa, agar bunday summa bank tomonidan bu haqda
mijozni ogohlantirgan kundan boshlab bir oyda tiklanmasa;
2) bank hisobvarag‘i shartnomasida boshqa muddat nazarda
tutilgan bo‘lmasa, ushbu hisobvaraq b o ‘yicha bir yil davomida
operatsiyalar amalga oshirilmagan bo‘lsa.
154
|