A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov
Yüklə 7,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
gruntni surish
uni ag’dargicholdiga to’plash tugallangandan so‘ng darrov boshlanadi. Gruntlarni surishda yo‘qotilishni 94 kamaytirish uchun ikki usul qo‘llanadi: gruntni tabiiy holatida transheya bo‘yicha; buldozerni oldingi o‘tishida to‘kilgan grunt to‘plamidan xosil bo‘lgan transheya bo‘yicha. Buldozer bilan bitta izdan bir necha marotaba o‘tib kavlashidan gruntda transheya xosil qilinadi. Transheya bo‘yicha buldozerni bitta o‘tishida grunt hajmi o‘rtacha 20% ga ortadi. Gruntda transheya qazish mumkin bo‘lmasa (sochuluvchan qumli yoki quruq to‘kma gruntlari), grunt bitta izdan bir necha marotaba suriladi, natijada ag’dargichning chetida grunt to‘plami xosil bo‘ladi, ularning orasida transheya yuzaga keladi. Bu holda to‘plamning balandligi 40-60 sm ga yetishi mumkin, keyinchalik gruntni transheyada surish vaqtida yo‘qotilish deyarli bo’lmaydi. Gruntni transheyasiz surishda ag’dargich oldida bir xil hajmidagi gruntni xosil qilish uchun ag’dargichni 1,0-1,5 sm ga botirish kerak. Buldozerdan foydalanilganda yer ishlarining asosiy hajmi (60% gacha) transheya usuli bilan bajariladi. Grunt yo‘qotishini kamaytirish uchun buldozer ag’dargichli qanotcha bilan jihozlanadi, u bitta siklda ag’dargich oldidagi grunt hajmini oshiradi, natijada ish unumdorligi 1,5 marta oshadi. To’sqichlar ag’dargichning yuqorisidagi gruntning to‘kilishiga yo’l qo’ymaydi. Ag’dargichli qanotcha va boshqa kengaytiruvchilar bilan jihozlangan buldozerlarning kamchiligi harakatchanligi kamayadi. Surilgan gruntni yoyish har xil usullar bilan olib boriladi. Eng ko‘p qo’llanadigan qatlamlab yoyish usuli 6.5 rasmda ko‘rsatilgan. Gruntni yoyishda buldozerning ag’dargichi harakat davomida 15-20 sm balandga ko‘tariladi va grunt kerakli qalinlikdagi qatlam bilan bir tekis yoyiladi. Bu usul “o‘zidan yotqizish” usuli (6.5. a- rasm) deb ataladi. |