VI bob. NOQISHLOQ X JALIK MAQSADLARIGA M LJALLANGAN YERDAN FOYDALANISHLARINI TASHKIL ETISH. YERLARNI VA ATROFDAGI TABIIY MUHITNI MUHOFAZA QILISH 1. Yer tuzishning vazifalari va mazmuni Noqishloq x jalik yerdan foydalanishlarni tashkil etish x ja-
liklararo yer tuzishning ikkinchi turiga kiradi, mazmunida va
usullarida z xususiyatlariga ega.
Yer xalq x jaligining barcha tarmoqlarini joylashtirish va
ularning faoliyat k rsatishlari uchun zarur tarmoqlararo resurs
hisoblanadi. Yerda sanoat korxonalari, energetika obyektlari, avto-
mobil va temir y llari, elektr uzatish va aloqa tarmoqlari, quvur
tkazgichlar, aholi yashash joylari, mudofaa', madaniyat, sogiiqni
saqlash obyektlari quriladi. Shuning uchun, har doim u yoki bu
noqishloq x jalik korxonalariga, tashkilotlariga, muassasalariga
yer uchastkalarini ajratish zarurati kelib chiqaveradi. Bunda butun
xalq x jaligi b yicha optimal natijalarga erishishga harakat qilish
kerak.
M ljallangan maqsadlari har xil noqishloq x jalik yerdan
foydalanishlarini tashkil etishda, odatda, yerlarni toifalar va xalq
x jaligi tarmoqlari orasida qayta taqsimlash, ayrim vaziyatlarda
esa mahsuldor yerlarning sarflanishi kuzatiladi.
Respublikamiz yerlarining 57,3% qishloq x jalik yerlari tash-
kil qilganligi sababli, boshqa tarmoq korxonalari, davlat va
jamoatchilik extiyojlari uchun yerlar k p vaziyatlarda qishloq
x jalik yerlari hisobidan ajratiladi. Bu ishlar zbekiston Respub-
likasining yer t risidagi qonunlariga, maxsus qaror va farmo-
yishlariga asosan olib boriladi. Yerlar qishloq x jalik jamoa,
shirkat korxonalariga egalik qilish huquqi bilan berilsa, boshqa
tarmoq korxonalariga faqat foydalanishga beriladi. Shuning uchun
ham yerlarni boshqa tarmoq korxonalariga olib berishda yangi
yerdan foydalanish huquqi yuzaga keladi. Bu ishlar bilan bogiiq
yer tuzish ishlarini tkazish jarayonida nafaqat huquqiy, balki
iqtisodiy va texnik masalalarni ham yer tuzish loyihasini ishlash
jarayonida yechish talab qilinadi.
zbekistonning yer qonunchiligi juda qimmatbaho (su ori-
ladigan) va unumdor yerlarning qishloq x jaligidan olinishiga yoi