Abdulla sher axloqshunoslik



Yüklə 48 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/209
tarix07.01.2024
ölçüsü48 Kb.
#210786
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   209
s4S7EHjtHmoMNmIYtJ01CR2chM6SocN8iTPWj8yZ

«Qobusnoma» 
asarida ham ana shu jihatlarga e ’tib o r 
qilinadi. Ayni paytda, «Qobusnom a» inson hayoti va faoliyatining deyarli 
b arch a tom o nlarini qam rab oluvchi o ‘git - ko‘rsatm alardan iboratdir. 
U n d a m ehm onga borish, m eh m o n kutish, savdogarchilik odoblaridan 
tortib, chavgon o ‘yini — sportchi odobigacha qalam ga olinadi. Kaykovus 
axloqiylikka erishuv ikki xil — tab iiy-tug‘m a va tarbiya orqali ro ‘y 
berishini aytadi. Shu bilan birga axloqiy tarbiya h a r ikki holatda ham
shart ekanini ta ’kidlaydi.
S h a rq o n a p a n d n o m a la rn in g e n g m a sh h u ri, sh u b h a siz , Shayx 
M uslih iddin Sa’diyning (1184—1292) 
«Guliston» 
asaridir. Jah o nda bu 
asar taijim a qilinm agan b iro r — b ir m adaniy til b o ‘lm asa kerak. 0 ‘zbek 
tilig a u b irin c h i m arta b u yu k o ‘zbek m um toz shoiri Sayfi Saroyi 
to m o n id a n XIV asrda tarjim a qilingan.
«G uliston»ning bu qad ar m ash h u r b o ‘lib ketishiga asosiy sabablar 
s h u n d a k i, a w a lo , u m u a llifn in g h a y o tiy ta jrib a la ri va k o ‘rg an - 
k echirganlarini, o ‘z q ulog'i bilan eshitgan voqea-hodisalarni o ‘z ichiga
www.ziyouz.com kutubxonasi


oladi; ikkinchidan, pandnom a buyuk S a ’diy ijodiga xos tengsiz badiiylik 
bilan sug‘orilgan; uchinchidan, uning uslubidagi yuksak axloq egasining 
d on ish m an d lig i va sam im iyati kishini o ‘ziga to rtib tu ra d i. N asriy 
hik oyatlar bilan m e ’yoriy hik m atlar — axloqiy xulo salarn in g uzviy 
bog‘lanib ketganligi esa asarni yana ham o ‘qishli qiladi.
S a ’diy , b ir in c h i n a v b a td a , o d a m la r q iy o fa s id a g i e z g u lik va 
yovuzlikning o ‘zaro m unosabatlarini o ch ib beradi. O ddiy m u o m ala 
odobidan tortib, yuksak axloqiy tam oyillargacha ana shu m unosabatlarni 
aks ettirishga xizm at qiladi. M u tafak k ir sh o ir in son ax lo q iy lig in i, 
ezg u lik n i o ‘z g a la r m a n fa a tin i o ‘z m a n fa a tid a n u s tu n q o ‘y ish d a , 
odam larga qayishishda ko‘radi; ilm iy til bilan aytganda, S a ’diy, inson 
inson u c h u n vosita em as — m aq sad , d eg an g ‘oyani ilgari su radi. 
Yovuzliklar ichida u, ayniqsa, yolg‘o n n i qattiq qoralaydi: «Yolg‘on 
gapirm oq ham , — deydi shoir, — xanjar zarbi kabidir: ja ro h a t tuzalsa- 
da, izi qoladi»1.
B u ndan ta s h q a ri, S a ’diy k a s h f e tg a n h ik m a tla r h a m o 'z in in g
obrazliligi, falsafiy qudrati va nazokati bilan kishini hayratga soladi. 
Quyidagi hikm atga e ’tibo r bering: «G avhar loyga tushsa h a m aw alg id ek
qim m atbaho, chang osmonga ko‘tarilganda h am qadrsizdir»2. Yoki m ana 
bu kichkinagina hikoyatni olib k o ‘raylik:

Yüklə 48 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   209




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin