Abdusattorov abdusalom

Reversiv hisoblagichlar. Hisoblagichlardagi sanoq yo`nalishi (tartibi) razryadlararo aloqalar turini o`zgartirib turlicha bo`lishi mumkin.

14.3-rasm. Sanoq moduli K=3 bo’lgan ketma-ketli hisoblagich sxemasi

Masalan, har bir triggerning sanoq kirishlariga T₀=MQ_K=1MQ amalini bajaruchi, ya’ni multipleksor bo`lgan VA-YOKI-EMAS MElarini kiritib, reversiv hisoblagich hosil qilish mumkin. Dinamik T-triggerda bajarilgan bunday reversiv hisoblagichning sxemasi 21.3- rasmda keltirilgan.
V kirish trigger ishini to`xtatadi va unga yozilgan ma’lumot ancha muddat ichida saqlanishi mumkin. Ketma-ket uzatishli hisoblagichlar ichki tuzilmasining soddaligi bilan ajralib turadi, lekin kichik tezkorlikka ega, chunki triggerning har bir ulanishi, avvalgisi qayta ulangandan so`ng amalga oshadi. Shuning uchun chiqishda ma’lumot o`rnatilishining minimal vaqti quyidagiga teng:
^TK1.min ^=Ntk ,
^{bu yerda: N — hisoblagich razryadlari soni, t}K ^{hisoblagich bir razryadining qayta} ulanish vaqti.

6. 
   Parallel hisoblagichlar. Bu turdagi hisoblagichlarda T₀ sanoq impulslari barcha razryadlarda triggerlarning C sinxro kirishlariga bir vaqtda (parallel) uzatiladi. Parallel hisoblagichlar yoki parallel o`tuvchi hisoblagichlar odatda front yordamida sinxronlashadigan RS, JK, D- triggerlar asosida tuziladi. Hisoblagich ish algoritmini1.1-jadvalni tahlil qilib tushinish mumkin. Undan ko`rinib turibdiki, mazkur algoritim matemetik usulda MAF yordamida quyidagicha ifodalanadi:
   

14.4-rasm. Reversiv hisoblagich fragmenti.

^Qi,n+1 ^=Qi,npi ^{= Q}i + ^pi ^{, (14.1)}

bu yerda: Q_i,n=1 – (n+1) – vaqt momentida hisoblagich chiqish kodidagi i- razryad qiymati; Q_i,n – n- vaqt momentida hisoblagich chiqish kodidagi i- razryad qiymati; p_i=Q₁, nQ₂, nQ_i-1, n- o`tkazish signali. 14.1- ifoda asosida parallel hisoblagichning so`z yordamida ifodalangan ish algoritmi quyidagicha bo`ladi: navbatdagi sinxronizatsiya signali kelishi bilan keyingi triggerlarning qayta ulanishi faqat barcha avvalgi triggerlar o`rnatilganda, ya’ni ularning chiqishlarida mantiqiy birga teng signal mavjud bo`lganda sodir bo`ladi.

Mazkur qayta ulanishni amalga oshiruvchi 14.1 ifodaga asosan elektr sxema 14.4- rasmda keltirilgan
Shunday qilib, parallel hisoblagichda barcha triggerlar bir vaqtda (sinxron ravishda) takt impulsi oladilar, chunki ularning takt kirishlari parallel ulangan. Shuning uchun triggerlar deyarli bir varakayiga qayta ulanadilar. Bu vaqtda chiqishda ma’lumot o`rnatilish vaqti bir triggerning qayta ulanish vaqtiga teng:
<sup>T</sup>K1. min<sup>=t</sup>k <sup>.</sup>
Lekin tezkorlikni oshirish sxemani murakkablashishi hisobiga amalga oshiriladi. Parallel hisoblagichga maxsus shifrator kiritiladi, ular tezkor o`tish sxemasi (TO`S) ^{deb ataladi. UQ}i^{chiqishlarga ulanadi.}