Abdusattorov abdusalom

y₀  x₀  x₁  x₀  x₁ ; y₁  x₀  x₁  x₀  x₁ ^; y₂  x₀  x₁  x₀  x₁ ^; y₃  x₀  x₁  x₀  x₁ ^.
Olingan ifodalarni «VA-EMAS» VAda «YOKI-EMAS» elementlar bazisida qurish
mumkin.

17.1-rasm. «VA-EMAS» VAda «YOKI- EMAS » elementlar bazisida qurilgan deshifrator

17.2-rasm. Ko`p pog`onali deshifrator


17.3-rasm.Deshifratorning shartli belgilanishi.

Nazorat savollari:

1. 
   Deshifratorlarning ishlash prinsiplarini aytib bering?
   
2. 
   Deshifratorlarning chinlik jadvalini tushuntirib bering?
   
3. 
   To’g’ri burchakli deshifrator sxemasi chizib bering?
   
4. 
   Raqamli indikatorni boshqaruvchi deshifrator sxemasini chizib bering?
   

Hisobot mazmuni

Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.

Javoblar.

Deshifrator (frans. dechiffrer -maʼnosini yechmoq) — xabarlarni oʻqiydigan (dekodlaydigan) va undagi axborotlarni qabul qiluvchi tizim tiliga (kodiga) oʻtkazadigan qurilma; aloqa, telemexanika, radiolokatsiya qurilmalari va b.da beriladigan axborot signallarini nazorat qiladi. D.ning kirish qismiga kelgan axborotlar oʻzgartiriladi (deshifrlanadi) va chiqish qismida axborot mazmunini ifodalovchi signalga aylanadi. D. kiri-shidagi signalga chiqishidagi muayyan signal mos keladi. D. telegraf apparatlari, telefon aloqasi, telemexanika, hisoblash texnikasi, radiotexnika va oʻlchash texnikasida qoʻllaniladi.

^X1	^X2	^X3	^Y1	^Y2	^Y3	^Y4	^Y5	^Y6	^Y7	^Y8
1	0	0	0	1	0	0	0	0	0	0	0
2	0	0	1	0	1	0	0	0	0	0	0
3	0	1	0	0	0	1	0	0	0	0	0
4	0	1	1	0	0	0	1	0	0	0	0
5	1	0	0	0	0	0	0	1	0	0	0
6	1	0	1	0	0	0	0	0	1	0	0
7	1	1	0	0	0	0	0	0	0	1	0
8	1	1	1	0	0	0	0	0	0	0	1

Chinlik jadvaliga ko’ra chiqish qiymatlari uchun tenglamalar tuzamiz: Y₁=X₁*X₂*X₃; Y₅=X₁*X₂*X₃;
Y₂=X₁*X₂*X₃; Y₆=X₁*X₂*X₃; Y₃=X₁*X₂*X₃ ; Y₇=X₁*X₂*X₃. Y₄=X₁*X₂*X₃;

Xulosa

Biz bu laboratoriya mashg’ulotida deshifratorlar va ularning ishlash printsiplarini o’rgandik, dishefratorning shartli belgilanishi, ko`p pog`onali deshifratorlar bilan tandik. Laboratoriya mashg’ulotini bajarish davomida juda ko’p kerakli ma’lumotlarga ega bo’ldik. Bu laboratoriya mashg’ulotini bajarish davomida electronic workbench dasturidan foydalanib deshifratorni electron sxemasini yasadik.

Laboratoriya ish № 18

Mavzu: Multipleksor tadqiq etish
Ishning maqsadi: Multipleksorlarning ishlash prinsipi, ularning prinsipial sxemasi, sxematik belgilanishini o’rganish


Multipleksor deb chiqishiga maxlumotlarning axborot kirishidan birini ulovchi, boshqaruv qayta ulagichini xosil qiluvchi kombinatsion sxemaga aytiladi. Ulanuvchi kirishning tartib raqami, manzilni kursatuvchi kirishlarga berilayotgan mantiliq satxlar kombinatsiyasi bilan aniqlanadi. Axborot va manzilni ko‘rsatuvchi kirishlardan tashqari, Multipleksor sxemalari ruxsat kirishlariga eta. Ularga aktiv satx, berilganda Multipleksor aktiv xolatga, passiv satx, berilsa, Multipleksor passiv xolatga o‘tadi. Axborot va manzilni kursatuvchi kirishlar xolatlaridan qatxiy nazar chiqishdagi signal uzgarmas qoladi.
Multipleksor- boshqarish signallari (y₁, y₂)ga mos ravishda kirish signallari (x₁, x₂, x₃, x₄) dan birini chiqish (F)ga ulash uchun xizmat qiladi (18.1-rasm).

18.1-rasm. Multipleksor. a) prinsipial sxema, b) sxematik belgisi, v) ishlashi Axborot kirishlari soni nva manzilni kursatuvchi kirishlar soni m ga mos ravishda Multipleksorlar tuliq va tuliq emas bulishi mumkin. Agar n=2^m shart bajarilsa Multipleksor to’liq, agar bu shart bajarilmasa, yahni n<2^m bulsa

Multipleksor to’liq emas deyiladi.
Multipleksorda axborot kirishlari soni odatda 2, 4, 8 yoki 16 buladi. 18.2 - rasmda invers ruxsat kirishi Ye va tutri chikishga ega bo’lgan 4x1 Multipleksor tasvirlangan. U KR555KSH2 Multipleksor mikrosxemasining yarmini tashkil etadi.

18.2- rasm. 4x1 Multipleksor shartli belgisi.

Bunday Multipleksor chiqish funktsiyasi uchun ifoda quyidagicha yoziladi:

U = ^X0 - (L ^A1 )+ ^X1 • U ^A1 )+ ^X2 • ^{A A}1)+ ^x3 (^A0 ^A1 ) » (18.1)
Bu yerda x₀, xj, x_2u x₃ - Multipleksorning axborot kirishlari; A₀,Ai- manzilni kursatuvchi kirishlari.Umuman olganda, nta boshkaruv (manzilni kursatuvchi) kirishlar va 2^p ta axborot kirishlarga eta bulgan tulik Multipleksor uchunn- kirishli mantiliy funktsiya tuzish mumkin. Xar bir boshqaruv kirishlari kombinatsiyasiga bitta axborot kirishi mos keladi, demak shu kirishga mantiqiy funktsiyaning talab etilgan qiymati beriladi va u Multipleksor chiqishiga uzatiladi.
Multipleksor deb n informattsion kirishdagi signallardan birini yagona chikishga uzatuvchi uzatilayotgan kirishda adresning o’nlik ekvivalent ikkilik adresigani teng kurilmaga aytiladi. Agarda OE chikishga ruxsat berish kirishi mavjud bo’lsa, u xolda kirishda "0" xolat chikishi passiv xolatga (jadvalning oxirgi katori) utkazadi. "4 dan 1" Multipleksorni ko’rib chikamiz, u 4 informattsion
kirishva lod4=2 adres kirishga egadir.

Uning umumiy mantikiy tenglamasi quyidagi ko’rinishga tengdir. Y=OE(x0*~a1*~a0+x1*~a1*a0+….) (18.2)
Keltirilgan ifodaning ung tomonidagilarga ikki marta inverlashva uz-uziga utish aksiomalarni kullabY=~(OE x0~a1*~a0+….+OE*x3*a1*a0) (18.3) aniklaymiz. (18.3) ifodaga mos sxema 12.3 rasmda keltirilib, uning shartli belgisi
18.4 rasmda ko’rsatilgan.

18.3-rasm 14.4-rasm

Nazorat savollari:

1. 
   Multipleksor qanday vazifani bajaradi?
   
2. 
   To‘liq multipleksorga misol keltiring.
   
3. 
   To‘liqemas multipleksorga misol keltiring.
   
4. 
   Multipleksor sxemada shartli belgilanishi.
   
5. 
   Multipleksorning ME asosidagi sxemasini chizing.
   

Hisobot mazmuni

Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.

Javoblar.

Multiplekser bir nechta kirishlardan birini tanlaydi va ikkilik holatiga qarab, uni chiqishiga ulaydi kod. Multiplekser - ikkilik boshqariladigan signal kaliti va bir nechta kirish va bitta chiqishga ega. Chiqishga ulangan raqami ikkilik kodga mos keladigan kirish. Yoki multipleksor - bu parallel kodni o'zgartiruvchi qurilma izchil.
Multiplekserda bir nechta axborot kirishlari (D0, D1, ...), manzil kirishlari (A0 A1,
...), C va signalizatsiya uchun kirish mavjud. bitta chiqish Q.
Multiplekserning har bir ma'lumot kiritishi manzil deb ataladigan raqam tayinlanadi. Signal C kirishiga qo'llanilganda, multipleksor tanlaydi kirishlardan biri, uning manzili ikkilik tizimda o'rnatiladi manzil kirishlarida kodni kiritadi va uni chiqishga ulaydi.

Multiplekser

Shunday qilib, turli xil manzillarni manzillar bilan ta'minlash ma'lumot kiritish, siz raqamli uzatishingiz mumkin bu kirishlardan Q chiqishiga signallar. Ma'lumot kiritish soni ninf va manzil soni nadr kirishlari ninf = 2nadr nisbati bilan bog'lanadi. Multiplekserda, masalan, 16 ta kirish va chiqishning bir yo'li. Agar ushbu kirishlarga 16 ta manba ulangan bo'lsa raqamli signallar - seriyali generatorlar raqamli so'zlar, keyin ularning har qandayidan baytlar mumkin yagona chiqish yo'liga o'tkazing. 16 ta kanaldan birini tanlash uchun sizda 4 ta bo'lishi kerak tanlash kirishlari (24 = 16), unga ikkilik kanal manzili. Kirishlarda 9-kanaldan ma'lumotlarni uzatish uchun tanlash uchun siz 1001 kodini o'rnatishingiz kerak. Multiplekserlar odatda selektor yoki deb ataladi selektor-multipleksatorlar.
Multiplekser mantiqiy ifodasi (*) bilan a'zolarni o'z ichiga oladi manzil o'zgaruvchilarning barcha kombinatsiyalari. Shuning uchun, agar uchta funktsiyani sintez qilish kerak bo'lsa f (x1, x2, x3) o'zgaruvchilari, keyin bu o'zgaruvchilardan ikkitasi (masalan, x1, x2) A1 va A0 manzil kirishlariga, uchinchisi esa x3 ga berilishi mumkin ma'lumotlarga kirish.

Ishlash diagrammasi.

To'rt kirishli multipleksorlarda sintez qilish mumkin uchta o'zgaruvchining har qanday funktsiyasi, sakkiz kirishli multipleksorlarda - to'rtta har qanday funktsiya o'zgaruvchilar va boshqalar.
Multipleksorning sxemadagi shartli belgilanilishi quyidagicha bo’ladi.

Xulosa.

Biz ushbu laboratoriya mashg’ulotida multipleksorlarning ishlash
prinsipi, ularning prinsipial sxemasi, sxematik belgilanishini o’rgandik. Laboratoriya mashg’ulotini bajarish davomida kerakli ma’lumotlarni oldik va olingan bilimlar asosida savollarga javob berdik. Bu laboratoriya mashg’ulotini bajarish davomida elektronik workbench dasturidan foydalanib multipleksorning electron sxemasini yasadik.