Ҳаётга қарши жиноятлар 1-масала

Шахснинг озодлиги, шаъни ва қадр
қимматига қарши жиноятлар


6-масала
Боласининг кўчадан йиғлаб келганлигини ва уни қўшнисининг қизи Ф. хафа қилганлигини эшитган А. кўчага чиқиб, унга “Онанг фоҳиша эди, унинг қони сенга ҳам ўтган экан” деб уни қўшнилар олдида уялтирди. Бунга чидай олмаган Ф. уйига кириб ўзини осди, буни кўриб қолган Ф.нинг отаси зудлик билан Ф.ни қутқариб қолди.
Қилмишга баҳо беринг.


Javob


Muammo: “A” ismli shaxs farzandini “F” isimli shaxs hafa qilgani uchun ko`chaga chiqib qo`shnilar oldida “F” ning onasi fohisha bo`lganini qoni unga ham o`tganini aytib unga tuhmat qilgan. Natijada “F” tuhmatga chiday olmay o`z joniga qast qilgan


Qonun: O`zbekiston Respublikasi jinoyat kodeksi
Taxlil: JK 139-moddasida tuhmat qilganlik uchun jaro turlari keltirilganTuhmat jinnoyati birinchi marotaba sodir etilganda mamuriy javobgarlikka tortilishi kerak deyilgan lekin JK139-modda 3-qismida og`ir oqibatlarga olib kelsa birinchi marotaba sodir etilganning o`zida jinoiy javobgarlikka tortiladi. Bu yerda og`ir ahvolga olib kelganining sababi “F”isimli shaxs ozini o`ldirishga uringani misolida ko`rish mumkin


Фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқ ва
эркинликларига қарши жиноятлар
7-масала
Ёзувчи П. ҳамкасби З.нинг туғилган кунига келди. З.нинг меҳ-монлар билан овора эканлигидан фойдаланган П. З.нинг нашр қилиш учун тайёрлаб қўйган романини ҳеч кимга билдирмасдан ўғирлаб кетди ва ўзининг номидан ушбу романни нашр қилди.
П.нинг ҳаракатларига баҳо беринг.
Javob


Muammo: Yozuvchi “P” hamkasbi “Z” ning tug`ilgan kuniga mehmon bo`lib kelib uning nashir qilish uchun tayorlab qoygan asarini o`g`irlab uni o`z nomidan nashir qildirgan


Qonun: O`zbekiston Respublikasi jinoyat kodeksi, Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar to`g`risidagi qonun


Taxlil: Avvalo muallif asarni yozgan vaqtdan boshlab uning muallifi deb etirof etiladi. Yozgan asarini ro`yxatdan o`tkazib u uchun guvohnoma olishi shart emas. Asar yozilgan vaqtdan muallifda unga bo`lgan huquq paydo bo`ladi. JK 149-moddasida mualliflik va ixtirochilik huquqlarini buzish deb kvalifikatsiya qilinadi.


Xulosa: Shuni aytish mumkinki intelektual mulk ham moddiy mulk kabi ko`rilishi lozim bu inson tafakkuri orqali yaratilgan ijod namunasi hisoblanadi. Fuqarolarning moddiy ashyolari o`g`irlansa JK 169-moddasi bilan kvalifikatsiya qilinadi lekin intelektual mulki o`g`irlansa uncha og`ir bo`lmagan jazo tayinlanadi bu qonundagi kamchiliklardan biri hisoblanadi.