Aholi geografiyasi – iqtisodiy geografiyaning muhim va alohida tarmog’I

NAZORAT UCHUN SAVOLLAR: 
1. Aholi zichilgi deganda nimani tushinasiz? 
2. Dunyo aholisining o’rtacha zichligi qancha? 
3. Aholining hududiy joylashuviga qaysi omillar ta’sir ko’rsatadi? 
4. Dunyoda aholi zich joylashgan qanday regionlarni bilasiz? 
5. Sanoat ta’sirida ahohlining hududiy joylashuvini aniqlang?
6. Dunyoning qaysi qisimlarida aholi siyrak?
7. Saushkin fikricha aholi qaysi hududlarda zich bo’ladi? 
8. O’zbekistonda aholining zichligi o’rtacha qancha? 
9. O’zbekistonning qaysi hududlarini aholi zich hudud hisoblanadi? 
10. Nima uchun Respublikamizning Qizilqum, Mirzacho’l, Ustyurt qisimlarida aholi 
siyrak? 
 

---

- 56 - 
AHOLI MANZILGOHLARI 
R E J A: 
1. Ahloi geografiyasi fanining muhim kotegoriyasi. 
2. Shahar va qishloq tushunchalari. 
3. Pokshishevskmyo ―Formalari‖. 
4. Aholi manzilgohlarini shaharlarga aylanishi. 
Ma’lum bir formaga ega bo’lgan, aholining hududiy joylanishi aholi 
manzilgohlari deyiladi. Aholi manzilgohlari aholi geografiyasi fanining muhim 
kotegoriyasi bo’lib, aholining yashayotgan joylarigina bo’lib qolmay, balki moddiy 
va ma’naviy boyliklari ishlab chiqariladigan va iste’mol etiladigan butun ijtimoiy 
hayotning asosiy markazlari hisoblanadi. Aholi punktlarini geografik jihatdan 
o’rganishda va xarakterlashda har bir aholi manzilgohlarida yashaydigan aholining 
sonini bilish muhim ahamiyatga ega. Chunki aholi manzilgohlari, birinchi navbatda, 
aholining soniga qarab (bir necha kishi yashaydigan mayday qishloqlarda tortib, to 
bir necha million kishilik aholi bo’lgan eng yirik shaharlargacha) klassifikatsiyaga 
ajratiladi. 
Aholi manzilgohlarini geografik jihatdan o’rganishda unda yashaydigan 
aholining umumiy soniga emas, balki uning tartibini, xalq xo’jaligi tarmoqlari 
bo’yicha taqsimlanishini, shuningdek har bir aholi manzilgohining bajaradigan 
funktsiyasini, mamlakat iqtisodiy va madaniy hayotida tutgan o’rni va ahamiyati, 
uning boshqa aholi manzilgohlari bilan aloqasi, tabiiy geografik o’rnini analiz qilish 
muhimdir. Shunday qilib, aholi punktlari aholi yashaydigan joy sifatidagina 
qiziqtirmasdan, balki ishlab chqarish, markazlari, xo’jalik markazlari, madaniy – 
siyosiy markazlar, iqtisodiy aloqalarning asosiy tugunlari sifatida ham qiziqtiradi.