e-ISSN:2147-2181
Akut Appendisit Tanılı Hastada Akut Miyokard Enfarktüsü: Multidisipliner
Yaklaşım ve İkili Antiplatelet Tedavi Altında Cerrahisi
Acute Myocardial Infarction in a Patient With Acute Appendicitis: A
Multidisciplinary Approach and Surgery in a Patient on Dual Antiplatelet
Therapy
Genel Cerrahi
Başvuru: 07.02.2013
Kabul: 12.07.2013
Yayın: 22.07.2013
Sertaç Ata Güler
1
, Yalçın Velibey
1
, Zekeriya Nurkalem
1
, Seçkin Satılmış
1
, Ali Nazmi Çalık
1
1
Dr.Siyami Ersek Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Özet
Perkütan koroner girişim uygulanan hastalarda ikili
antiplatelet tedavi uygulanması temel bir yaklaşımdır.
İkili antiplatelet tedavisi altında ameliyat edilen
hastalarda perioperatif ve postoperatif kanama majör bir
komplikasyondur. Bu sebeple, ikili antiplatelet tedavisi
altında olan hastalarda ameliyat açısından riskin
belirlenmesi ve en iyi stratejiyi seçmek önemlidir. Bu
olgu sunumunda, miyokard enfarktüsü sebebiyle
perkütan koroner girişim yapılarak ikili antiplatelet
tedavi başlanılmış olan bir hastada, aynı zamanda akut
appendisit tanısıyla perioperatif veya postoperatif
kanama komplikasyonuna rağmen ameliyat edilmesi
sunulmaktadır.
Abstract
Dual antiplatelet therapy (DAPT) is the mainstay of
treatment for patients for whom PCI is performed.
Bleeding is a major peri/postoperative complication in
operated patient on DAPT. Therefore, it is important
to determine the patient’s risk and to choose the best
strategy in operated patient on dual antiplatelet
therapy. In this report, we present a case of acute
myocardial infarction in a patient with acute
appendicitis in which after PCI, emergent open
appendectomy was performed on dual antiplatelet
therapy without any peri/postoperative bleeding
complication.
Anahtar kelimeler: Akut appendisit, İkili antiplatelet
tedavisi Appendektomi Akut miyokard enfarktüsü
Keywords: Acute appendicitis, Acute myocardial
infarction Dual antiplatelet therapy Appendectomy
Giriş
Akut appendisit, akut batın tabloları arasındaki en yaygın sebeplerden birisidir. Appendiks lümeninin obstrükte
olması en yaygın akut appendisit oluşma sebebidir
1
. Akut appendisit tablosunun tedavisi yıllardan beri acil
cerrahi olarak bilinmektedir
2,3
. Akut koroner sendrom, trombus oluşumu sonrasında kopan bir aterosklerotik
plaktan kaynaklanan klinik bir durumdur. Tedavisinde ikili antiplatelet tedavinin yeri vardır. İkili antiplatelet
tedavinin de en yaygın görülen komplikasyonu kanamadır. İkili antiplatelet tedavi altında cerrahi de kanama
sebebiyle riskli ve korkulan bir tedavidir.
Olgu Sunumu
Herhangi bir tıbbi öyküsü olmayan 36 yaşında erkek hasta yüksek ateş, bulantı, kusma ve sağ alt kadran ağrısı
şikayetleriyle hastaneye başvurdu. Başvuru esnasında kan basıncı 145/90 mmHg, nabzı 110 bpm olarak ölçüldü.
Ateşi 38
0
C olarak tespit edilen hastanın fizik muayenesinde batın sağ alt kadranda hassasiyet ve rebound vardı.
Batın ultrasonunda komprese edilemeyen, aperistaltik, çapı 0,69 cm ölçülen, kör uçlu appendiks tespit edildi
(Şekil 1).
Sorumlu Yazar: Sertaç Ata Güler, Dr.Siyami Ersek Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Acıbadem Mahallesi, İklim Sokak, Akiz Blok, No:3, Daire:15, Kadıköy
drsataguler@me.com
CausaPedia 2013;2:550
Sayfa 1/5
e-ISSN:2147-2181
Şekil 1 : Kör uçlu, 0.69 cm çaplı appendiksin gözüktüğü ultrason görüntüsü.
Labaratuvar tetkiklerinde beyaz küre sayımı 15000 µL olan hastanın akut appendisit öntanısıyla ameliyatı
planlanırken göğüs ağrısı gelişti. Elektrokardiyografisinde ST yükselmeleri (Şekil 2) tespit edilen ve akut
inferolateral miyokard enfarktüsü öntanısı konulan hasta, 600mg Klopidogrel ve 300 mg Asetilsalisilk asit
yüklemesi altında acil şartlarda koroner anjiografiye alındı.
Şekil 2 : DII, DIII, aVF, V5 ve V6 derivasyonlarında ST segment yükselmeleri gözlenen elektrokardiyogram
gözüntüsü.
Koroner anjiografide sağ koroner arter orta kısmında tam tıkanıklık, sirkümfleks arterde %80 tıkanıklık ve sol
anterior desendan arterde plaklar tespit edildi (Şekil 3).
Şekil 3 : Anjiografi görüntüleri A. Sağ koroner arterdeki tam tıkanıklık, B. Sirkumfleks arterdeki tıkanıklık, C.
Sağ koroner artere balon anjiyoplasti ve stent uygulaması sonrası görüntüleri.
Sağ koroner artere balon anjioplasti yapılıp stent yerleştirilen hasta tekrar akut appendisit açısından genel cerrahi
tarafından takibe alındı. Perkütan koroner girişim sebebiyle 600 mg Klopidegrel ve 300 mg Asetilsalisilk asit
tedavisi devam etmesi hayati öneme sahip olan hasta perioperatif ve postoperatif kanama komplikasyonu da göz
önüne alınarak bir süre yakın fizik muayene ve intravenöz antibiyotik tedavisi altında takip edildi. Tablonun
gerilememesi üzerine appendektomi yapılmasına karar verildi. Trombosit değeri normal olan hasta genel anestezi
altında acil açık appendektomiye alındı, McBurney insizyonu ile batına girildi, yapılan eksplorasyonda
appendiksin oldukça inflame ve ödemli olduğu, buna rağmen henüz perfore olmadığı tespit edildi. Periçekal
bölgede hafif hemorajik reaksiyon mai izlendi. Appendektomi kararı verildikten sonra, appendiküler damarlar
bağlananıp kesildi, mezosu diseke edildi ve appendiks radiksi iki kez bağlanarak appendektomisi gerçekleştirildi.
CausaPedia 2013;2:550
Sayfa 2/5
e-ISSN:2147-2181
Şekil 4 : Peroperatif appendiks ve operasyon lojunun görüntüsü.
Batın içi yıkama ve kanama kontrolünü takiben, loja bir adet hemovak dren yerleştirildi. Etraf dokulardan sızıntı
tarzında minimal kanama (yaklaşık 50 cc) ile ameliyat sonlandırıldı. Ameliyat esnasında ikili antiplatelet
tedavisinden kaynaklanan ciddi bir kanama komplikasyonu olmadı. Trombosit süspansiyonu için ihtiyaç olmadı.
Koroner yoğun bakımda izlenen hastanın vital bulguları stabilleşti. Hemovak drenine geleni olmaması üzerine
postoperatif birinci günde çekildi. Cilt insizyonunda hafif sızıntı şeklinde kanaması 3 gün devam eden hasta, ek
bir kanama komplikasyon olmaması üzerine kardiyak takip açısından kardiyoloji servisine devredildi. Yakın
trombosit kontrolü ve fizik muayene ile takip edilen hastanın dikişleri postoperatif 10. günde alındı. Yine
postoperatif 10.günde fizik muayenesi normal ve şikayeti olmayan hastaya batın içi hematom açısından kontrol
batın ultrasonu yapıldı. Herhangi bir hematom veya batın içi kolleksiyonu olmadığı gözlendi.
Tartışma ve Sonuç
Akut appendisit, akut batın tabloları arasındaki en yaygın sebeplerden birisidir. Appendiks lümeninin obstrükte
olması en yaygın akut appendisit oluşma sebebidir
1
. Akut appendisit tablosunda, appendiksin perfore olma oranı
%25,8 olarak verilmektedir. Perfore olma riski açısından acil appendektomi, akut appendisit tedavisi için önerilen
yöntemdir
2,3
. Bunun dışında akut appendisit için konservatif tedavi yöntemleri de tartışılmaktadır
4,5
. Hastanın
antibiyotik tedavisi altında takibi ve kliniğinin durumuna göre cerrahisiz tedavi alternatifi de gündemdedir.
Akut koroner sendrom, trombus oluşumu sonrasında kopan bir aterosklerotik plaktan kaynaklanan klinik bir
durumdur
6-9
. Akut koroner sendrom nedeniyle primer veya elektif perkütan koroner girişim (PKG) uygulanan
hastalarda tıbbi tedavinin esasını ikili antiplatelet tedavi (DAPT) oluşturmaktadır. Akut koroner sendromda
DAPT, Asetilsalisilik asit 150 - 300 mg per oral veya 250 - 500 mg bolus intravenöz, bunu takiben 75 - 100
mg/gün ve eldeki ilaçlara bağlı olarak Prasugrel 60 mg yükleme dozu, bunu takiben 10 mg/gün veya Ticagrelor
180 mg yükleme dozu, bunu takiben 2 x 90 mg/günden oluşur. Prasugrel veya Ticagrelor kontrendike ise veya
yoksa, primer olarak Klopidogrel 600 mg yükleme dozu ve bunu takiben 75 mg/gün kullanılmalıdır.
Majör ve ya minör kanamalar, ikili antiplatelet tedavi alan ve kalp dışı cerrahi yapılan hastalarda peri/postoperatif
dönemde görülen en önemli komplikasyonlardandır
10
. Bir diğer taraftan stent takıldıktan sonra birkaç hafta
içerisinde ikili antiplatelet tedaviye ara verilmesi cerrahi sırasında %20’lere varan mortalite ile sonuçlanan akut
stent trombozuyla ilişkili bulunmuştur
11,12
. Cerrahi işlemler için başvuran ve DAPT alan hastaların tedavisi,
aciliyet düzeyine ve ilgili hastanın trombotik ve kanama riskine göre belirlenir. Birçok cerrahi müdahale ikili
antiplatelet tedavi altında kabul edilebilir kanama oranlarıyla yapılabilir
13
. Olgumuzda olduğu gibi acil cerrahi
endikasyonu olan bir durumda, konservtaif tedaviye yanıt alınamadığı için, kanama riskine rağmen ikili
antiplatelet tedavi altında acil cerrahi planlanabilir. Literatürde de ikili anntiplatelet tedavi altında, güvenli cerrahi
CausaPedia 2013;2:550
Sayfa 3/5
e-ISSN:2147-2181
yapılabileceğine ait birçok yayın mevcuttur
13
. Bu tip hastalarda, kanama riski ile stent tromboz riski iyi mukayese
edilmelidir. Stent tromboz riski yüksek olan (özellikle stent yeni implante edilmiş olan hastalar) ve kanama riski
düşük olan hastalar ikili antiplatelet tedavisi kesilmeden cerrahiye alınabilir. Kanama riski yüksek olan hastaların,
ikili antiplatelet tedavilerine ara verilebilir
14
. Masif veya hayatı tehdit edici kanama riski olan hastalarda acil
cerrahi öncesinde prohemostatik ajanlar ve trombosit transfüzyonu önerilir
15
. DAPT alan hastalarda elektif
cerrahinin zamanlamasını belirleyen en önemli faktör hastaya takılan stentin tipidir. Örneğin elektif cerrahinin
çıplak stent takıldıktan 6 hafta (optimum 3 ay) sonra yapılması ve bu süre boyunca ikili antiplatelet tedaviye
devam edilmesi önerilmektedir. 3. aydan sonra hastalar Asatilsalisilik asit tedavisi altında kalp dışı cerrahiye
alınabilir. Eğer hastaya ilaç salınımlı stent (İSS) takılmışsa elektif cerrahi stent takıldıkta en az 12 ay sonraya
ertelenmelidir. 12. aydan sonra hastalara Asatilsalisilik asit tedavisi altında kalp dışı cerrahi yapılabilir. Yarı-
elektif cerrahi planlanan hastalar anlamlı kanama ve ya stent trombozu riskine göre değerlendirilmeli ve olgu
bazında karar verilmelidir. Yüksek tromboz (yakın zamanda stent takılan) ve düşük kanama riski olan hastalar
ikili antiplatelet tedavi altında ameliyata alınmalıdır. Kanama riskini yüksek, tromboz riskinin ise düşük olduğu
olduğu durumlarda ise DAPT ameliyat öncesi kesilmelidir. Elektif veya yarı-elektif cerrahi planlanan hastalarda
Tikagrelor ameliyattan 48-72 saat önce kesilmelidir. Klopidogrel ve Prasugrel için bu süre sırasıyla 5 ve 7 gündür
16
. Cerrahi sonrasında da ikili antiplatelet tedavi olabilecek en erken zamanda, Klopidogrel yükleme dozu ile
başlanmalıdır. Önerilen ikili antiplatelet tedavi başlama süresi imkan varsa cerrahinin 24. saatidir.
Sonuç
Hastadan onam alınarak yazılmış olan bu olgu yazısının sonucunda, ikili antiplatelet tedavisi alan ve cerrahi
planlanan hasta için, kardiyoloji, anestezi, hematoloji ve cerrahi uzmanının birlikte karar verdikleri multidisipliner
yaklaşım ile hastanın riski ve en iyi strateji belirlenmelidir. Düşük veya orta derece kanama riski olan cerrahi
prosedürlerde, ikili antiplatelet tedavisi altında güvenli cerrahi yapılabilinmektedir.
Kaynaklar
1. Berry J, Malt RA. Appendicitis near its centenary. Ann Surg. 1984;200:567-75.
2. Burkitt DP. The aetiology of appendicitis. Br J Surg. 1971;58:695-9.
3. Owings MF, Kozak LJ. Ambulatory and inpatient procedures in the United States, 1996. Vital Health Stat.
1998;139:1-119.
4. Svensson JF, ve ark. A review of conservative treatment of acute appendicitis. Eur J Pediatr Surg.
2012;22(3):185-94.
5. Cariati A, Piromalli E. Conservative or operative management (open or laparoscopic) of acute
appendicitis. Can J Surg. 2012;55(3):E6; author reply E6-7.
6. Halvorsen B, ve ark. Atheroscleroticplaque stability-what determines the fate of a plaque? Prog
Cardiovasc Dis. 2008; 51:183-94.
7. Bodi V, ve ark. Uncontrolled immuneresponse in acute myocardial infarction: unraveling the thread. Am
Heart J. 2008;156:1065-73.
8. Tokgozoglu L. Atherosclerosis and the role of inflammation. Arch Turk Soc Cardiol. 2009;4:1-6.
9. Van De Werf F, ve ark. Management of acute myocardial infarction in patients presenting with persistent
ST-Segment elevation: the Task Force on the Management of ST-Segment Elevation Acute Myocardial
Infarction of the European Society of Cardiology. Eur Heart J. 2008;29:2909–45.
10. Bassand JP, ve ark. Guidelines for the diagnosis and treatment of non-Stsegment elevation acute coronary
syndromes The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Non-ST-Segment Elevation Acute
Coronary Syndromes of the European Society of Cardiology. Eur Heart J. 2007;28:1598–60.
11. Kaluza GL, ve ark. Catastrophic outcomes of noncardiac surgery soon after coronary stenting. J Am Coll
CausaPedia 2013;2:550
Sayfa 4/5
e-ISSN:2147-2181
Cardiol. 2000;35:1288–94.
12. Howard-Alpe GM, ve ark. Coronary artery stents and non-cardiac surgery. Br J Anaesth. 2007;98:560–74.
13. Finkel JB, Marhefka GD, Weitz HH. Dual antiplatelet therapy with aspirin and clopidogrel: what is the
risk in noncardiac surgery? A narrative review. Hosp Pract (Minneap). 2013;41(1):79-88.
14. William W, ve ark. Myocardial Revascularization: the Task Force on Myocardial Revascularization of the
EuropeanSociety of Cardiology (ESC) and the European Association forCardio-Thoracic Surgery
(EACTS). Eur Heart J. 2010;31(20):2501-55.
15. Douketis JD, ve ark. The perioperative management of antithrombotic therapy: American College of Chest
Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines (8thEdition). Chest. 2008;133:299–39.
16. Rabbitts JA, ve ark. Cardiac risk of noncardiac surgery after percutaneous coronary interventionwith drug-
eluting stents. Anesthesiology. 2008;109:596-04.
Sunum Bilgisi
2012 Ulusal Cerrahi Kongresi, İzmir (poster sunum)
CausaPedia 2013;2:550
Sayfa 5/5
Dostları ilə paylaş: |