Algoritim haqqinda tu’sinik

Tema: Algoritm, tu’rleri, qa’siyetleri, beriliw usillari.Algoritimnin’ blok sxema formasinda beriliw usilin su’wretlen’ ha’m misal keltirin’

JOBASI:

1. 
   Algoritim haqqinda tu’sinik
   
2. 
   Algoritim tu’rleri, qa’siyetleri, beriliw usillari
   
3. 
   Algoritimnin’ blok sxema ko’rinisinde beriliw usili
   

Paydalanilg’an a’debiyatlar

Algoritm sózi hám túsinigi IX asirde jasap dóretiwshilik etken buyır oqımıslı Muhammad al-Xorezmiy atı menen tıǵız baylanıslı. Algoritm sózi Al-Xorezmiy atınıń Evropa ilimpazları tárepinen buzib aytılıw etiliwinen júzege kelgen. Al-Xorezmiy birinshi bolıp onlıq sanaq sistemasınıń principlerıni hám odaǵı tórtew ámellerdi orınlaw qaǵıydaların tiykarlab bergen.

Algoritmdıń tiykarǵı ózgeshelikleri. Algoritmdıń 5-ta tiykarǵı ózgesheligi bar:
Diskretlilik (sheklilik). Bul qasiyettiń mazmunı algoritmlardı mudami chekli qádemlerden ibarat etip bóleklew múmkinshiligi bar ekenliginde. Yaǵnıy onı chekli sandaǵı ápiwayı kórsetpeler izbe-izligi formasında ańlatıw múmkin. Eger kuzatilayotgan processni chekli qádemlerden ibarat etip qollay almasak, onı algoritm dep bolmaydı.
Túsiniklilik. Biz kúndelik turmısımızdıńda berilgen algoritmlar menen islep atirǵan elektron saatlar, mashinalar, qozaqlar, kompyuterler, túrli avtomatikalıq hám mexanik qurılmalardı gúzetemiz.
Atqarıwshına usınıs atırǵan kórsetpeler, onıń ushın tushinarli mazmunda bolıwı shárt, keri jaǵdayda atqarıwshı ápiwayıǵana ámeldi de atqara almaydı. Odan tısqarı, atqarıwshı hár qanday ámeldi atqara almasligi da múmkin.
Hár bir atqarıwshınıń orınlawı múmkin bolǵan kórsetpeler yamasa buyrıqlar kompleksi ámeldegi, ol atqarıwshınıń kórsetpeler sisteması (sisteması ) dep ataladı. Sonday eken, atqarıwshı ushın berilip atırǵan hár bir kórsetpe atqarıwshınıń kórsetpeler sistemasına tiyisli bolıwı kerek. Kórsetpelerdi atqarıwshınıń kórsetpeler sistemasına tiyisli bolatuǵın etip ańlatpalay biliwimiz zárúrli áhmiyetke iye. Mısalı, tómen klasstıń a'lochi oqıwshısı " san kvadratqa asırilsin" degen kórsetpeni tushinmasligi nátiyjesinde atqara almaydı, lekin " san ózin ózine kópaytirilsin" formasındaǵı kórsetpeni biymálel atqaradı, sebebi ol kórsetpe mazmunınan kóbeytiw ámelin orınlaw kerekligini tusinip jetedi.
Anıqlıq. Atqarıwshına berilip atırǵan kórsetpeler anıq mazmunda bolıwı zárúr. Sebebi kórsetpe degi anıq emeslikler móljel daǵı maqsetke erisiwge alıp kelmeydi. Adam ushın tushinarli bolǵan " 3-4 ret silkitilsin", " 5-10 minuta qızdırılsin", " 1-2 qasıq solinsin", " teńlemelerden biri sheshilsin" sıyaqlı uǵımsız kórsetpeler robot yamasa kompyuterdi qıyın jaǵdayǵa salıp qóyadı. Bunnan tısqarı, kórsetpelerdiń qaysı izbe-izlilikde orınlanıwı da zárúrli áhmiyetke iye. Sonday eken, kórsetpeler anıq beriliwi hám tek algoritmda kórsetilgen tártipte orınlanıwı shárt eken.
Ǵalabalıq. Hár bir algoritm mazmunına kóre bir túrdegi máselelerdiń barlıǵı ushın da orınlı bolıwı kerek. YA'ni máseledegi baslanǵısh maǵlıwmatlar qanday bolıwınan qaramastan algorim sol xildagi hár qanday máseleni sheshiwge jaramlı bolıwı kerek. Mısalı, eki ápiwayı kasrning ulıwma mahrajini tabıw algoritmı, bólsheklerdi túrlishe ózgertirip bersangiz da olardıń ulıwma mahrajlarini anıqlap beraveradi. Yamasa úshmúyeshliktiń júzin tabıw algoritmı, úshmúyeshliktiń qanday bolıwınan qaramastan, onıń júzin esaplab beraveradi.
Juwmaqlawshılıq. Hár bir algoritm chekli sandaǵı qádemlerden keyin álbette nátiyje beriwi shárt. Atqarılatuǵın ámeller kóp sonda da baribir nátiyjege alıp keliwi kerek. Chekli qádemnen keyin qoyılǵan másele sheshimge iye emesligin anıqlaw da nátiyje esaplanadı. Eger ko'rilayotgan process sheksiz dawam etip nátiyje bermasa, onı algoritm dep atay almaymız.