Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

 Fonetika va fonologiya 
Nutq tovushlari tilning tabiiy materiali sifatida. Nutq tovushlarining 
akustikasi va artikulyatsiyasi. Nutq tovushlarining tasnifi. Vokalizm va 
konsonantizm. Unli tovushlarning tasnifi. Nutqning fonetik bo‘linishi: jumla 
(fraza), takt, bo‘g‘in, tovush. Enlitika va enkliza hodisasi. Proklitika va prokliza 
hodisasi. Bo‘g‘in va uning turlari. Intonatsiyaning vazifasi. Urg‘u va uning turlari. 
Nutq tovushlarining o‘zgarishi. Reduksiya. Nutq tovushlarining pozitsion va 
kombinator o‘zgarishlari. Fonema tushunchasi va uning tovushdan farqi.
9-modul. Fonetikaning to‘rt aspekti. Nutqning fonetik bo‘linishi 
Fonetikaning to‘rt aspekti: fizik-akustik, fiziologik, perseptiv, lingvistik 
aspektlari. Nutqning fonetik bo‘linishi. Segment va supersegmet birliklar. 
10-modul. Leksikologiya 
Leksikologiya. 
Leksikologiyada 
o‘rganiladigan 
muammolar.
Leksikologiya sohalari. Semasiologiya, onomasiologiya, toponimika, etimologiya, 
frazeologiya va b. Leksema va uning semantik strukturasi. Leksema til birligi, so‘z 
forma nutq birligi sifatida. Til va nutq, uning birliklari haqida dastlabki 
ma’lumotlar. Leksik ma’no (denotat) va tushuncha (signifikat). Leksema va 
termin. So‘zning semantik strukturasi. Semema. Nomema. Sema turlari. Tilning 

---

13 
lug‘at tarkibi. Dialektizmlar. Arxaizmlar. Istorizmlar. Neologizmlar. Tabu va 
evfemizmlar. Jargon va argolar. Etimologiya va uning turlari. Leksikografiya. 
Lug‘at turlari: ensiklopedik va lingvistik lug‘atlar. 
11-modul. Leksikografiya. Lug‘at turlari va tiplari 
Leksikografiya tilshunoslikning lug‘atchilik bilan shug‘ullanadigan sohasi 
ekanligi. Lug‘at turlari va tiplari. Qomusiy lug‘atlar, maxsus lug‘atlar. Lug‘at 
maqolalarining joylahtirilish sxemasi.