va
МжУ
=Я(1 + х , ) - А / |
-q ^ -F ^ X y
- 3 )
7 ^ oraliqda ko'ndalang kuch manfly ishorali va u abstsissagu
qiya to ’g ’ri chiziq qonuniyatida o ’sadi,
Mx
esa musbat ishorali va
botiu
parabola qonuniyatida kamayadi.
I V - I V oraliq ( К - В ).
ОйхАй\м
M"
= /? (5 + x j - Л /, - * 4 ( 2 + дг4 ) -
F
, (1 + х 4 )
Q* = R - q - 4 - F x = Ц - 2 - 4 - 2 =
- 2 , 1
25kN
V-V oraliq (
В
- V ).
0йх,*2т
Mt%
= /?(б + ж , ) - Л / , - $ 4 ( 2 + 1 + д г , ) - ^ ( 2 + л г , ) - ^ ; с 5
Qs = R - q - 4 - F , - F2= ~ - 2 4 - 2 - 6 = -8,\25kNm
О
V I - V I oraliq ( V - N )
0 £ x t Z2m
- q ^ ;
Оь-ЧЪ
Balkani
R
nuqtasida
=
D
nuqtasida (
Ft = 2kN ), В
nuqtasida (
F2
= 6
kN),
V
tayanch nuqtasida (
В
= 1 2 ,1 2 5
k N )
kuchlar
ta sir qiladi. Mos ravishda
Q
cpyurasining mazkur nuqtalarida qo'yilgan
kuchlarga teng miqdorda sakrash mavjud. Masalan,
R
nuqtada
sakrash
63
g « V ga teng,
D
nuqtada 1,875 + 0 ,1 2 5 - 2
kN,
В
nuqtada 8,125 -
2 ,1 2 5 = 6
kN,
V
tayanch nuqtada 8,125 +
4
= 12,125
kN. SD
oraliqda
taqsimlangan kuch ta sir qiladi.
Q
epyurasida ushbu oraliqda
o’zgarish
f - w
(kamayish )
j ------ =
q
ga teng.
Balkani
R
tayanch va
N
nuqtalarida eguvchi moment mos
ravishda
-
kNm
va 1
kNm.
ga
teng va manfly
ishorali.
V
tayanch
nuqtasiga
L
-zfykNm
ju ft
kuch momenti qo’yilgan, shuning uchun
Mt
r a s i n i n g
shu nuqtasida 5 + 1 = 6
kNm
sakrash mavjud.
6
.
4
-misol.Shamirli balkani ko'ndalang kuch va eguvchi moment-
larining epyuralari qurilsin.
m
/ . «
3m
I
-
~30k.\
~ V r
\l - 40 kXm
I P
lAZ-'Z.
1
1
- J m
С
1 1 Г . Т П
Г
1
i,
.
ШШ
1
L
_
«
_
H
p j
!»
« -
.1/
.J
/
, ]
6.7 - rasm. Sharnirli balka
Shamirlar momentni
uzatmaydi,
shuning uchun
shamirlarda
raomentlar nolga teng bo’ lishidan foydalanib balkani ikkita asosiy va bitta
konsol balkalarga ajratamiz (6.7 - rasm, b). Shamirlardagi bosim kuchini
va
R2
reaktsiya kuchlari bilan almashtiramiz. Hosil bo'lgan har bir
balkalar uchun
Q
va
M,
- epyuralarini quramiz.
1-balka. Reaktsiya kuchlarini hisoblaymiz:
6-12-m isol.
Balkalarda
(6.16-rasm)
ko'ndalang kuch va eguvchi
momentlar hisoblansin va epyuralari qurilsin________ _____________
1
4 r3>kNmtf*HkN 4«20kNt
у ш
и
.
|
ач т
1 хв
••)okNmM-:olcNm
&
...........
^
P-iokN
■IJ kNm
«иП нинГ
" 7
p j r t
Ь‘ Ш уип^.дп!
M'LNm
M
J - '
U idiiii
r-JJlcN
NI-l*kNm
F-MkN
V*im c*o
ш
------, -------<
* i
Ы-iokXm
, . ;o k N m
_
___ ш !ы 1ш
«
__ и м Jc*
r«!5kN
ИДИ
M-l'kNm . . ’ «ItNm
r»:okN
B B B
l
jy ia
Ь»4ш
|c*
M »l«kN m ^* ‘ * ^ Ч'>П>
Г
• .’ «kN
„
«.■’?kNni4
| УДР | kakn |r*|m|
r-IJIcN
- . ’ OkNm
M-|0kN31
• » * ) m I
k . | m
r « l .
5
« ri
»--------------
\
* " f r
4
F *IO iN „ M « l
5
kNm
VJOkN nf.jckX
a * In:
j
U
-
i
b *
4
m
| c » o ;t r
10
<.;okXa
^
*
«•’ ni
V * * n
c * l 5m
-------------------- *-----1
11
M*20kXm„lni,v „
q»10lcN n f .jj f c v
j •
!lil*
z
|
|*-ia[ ияп
12
,
« - I QfcX m ч-.'о к-У m
шттг. ; m ; i m u /
/
IMK j
X»
И ^ДД p С-5Ш
M -iokN m
H'ltkN m
M-i;kNm q-:13
14
r*:okN
^
M -IO k N n
^ ^-5kX m
^
т Ш Ы ш п т У
1
ь-3ш | с»Ьп^«Ы.5ш
15
f J ) k S
m
4
*
2
>kN m
ШП31____ o n
M 4»lcN m
16
M»?kNm < * :5 k X a y « i» k N
>-6n
f l m j
140
17
~jr.20fcS'
M-ISkNm
q *
2
$ k N m
q«:5Ki> rr ^
v
1ППИ11Ш1ШШН.
l i i f
rmr
/W?
Ыга_^сЧга|
18
f
-
i o
L
n
« • l J k N n
пшпппшш
c=tm
19
21
1:.;k N m 4“ J0kl4' tiftl-iekNm
Ш Ш ТП@>111
20
F-OOLN
ш ш Е
THirr
- A .
с»2ш
1
J
кшшшмш
4 »
* j
b^7ni
|c-J.22
I
*
Jj-2™
23
KHMcN
M-MJ
l
N
iii
q-JO kN m
I
f
- i < 14
^
Л,
I
24
F-IOkN
M-SfcNm
*|-15kN ш
.__ _
ITTntltfttin
r4 )T in b*4:n
jc « lm
q-J0kN Ш F'| <)CNM-IOtNm
25
I f l l l t l f l f f f f t l
l ^
hJ
I
9-.Щ
b-4m c-
1ST]
aJ fcL?
Berilgan balkalar uchun
kundalang kuch va eguvchi
moment epyuralari kurilsin
6.16- rasm
2М
-• Д <5 I— ■** 4
q -:0 k \ m
г
i v j
i
:
- -/л —
-Гль]
4jr -
6.13-m isol
Sxemalari
6 . 17-rasmda
ko’rsatilgan
ramalar
uchun
ko’ndalang
va bo’ylama
kuchlar va
eguvchi
momentlar
epyuralarini
kuring .
6.17-rasm. Ramalarda ichki kuch faktorlarini aniklash
141
>'j = 0 bo’lsa
M Xi= 0
va
^ bo’lsa
=
-32m
6.15-m isol Berilgan rama uchun (
6.20 - rasm,
a )
N,Q,,hf
epyuralari qurilsin.
echish. Raniani
S,V,D
tayanchlarida to’rtta
S, V, D\-, Dt- -
reaktsiya
kuchlari hosil bo’ladi Agar ramada АГ-shamir o'rnatilmaganida
masala
statik noaniq ko’rinishda bo’lar edi.
K-
sharnirdan bir tomonda
joylashgan
barcha kuchlami
К
nuqtaga nisbatan kuch momentlarining
y ig ’indisi
nolga teng, chunki sharnirlardan momentlar uzatilmavdi.
Muvozanat shartlari:
X>< =
fi
+ 0 , - 9
1,5 =
0
(a)
2 > = - C - D r + g -3 = 0
•
(b)
= A -5,
5 - D x - 3 - M + q
3
1
,
5
-<
7
-
1
,
5
-
4
,
7 5 = 0
( c )
DBK
qismning
К
nuqtasiga nisbatan kuch momenti
^M^=Dy\,5—D^'2—M—
$-3-1,5 = 0
(u)
a,b,e,u - tenglamalar
sistemasini echib quyidagilami
topamiz:
D y=5
9,4*iV;
Dx =27M N ;
C=32,4A/V
Ramani to’rtta oraliqga bo’lamiz va har bir oraliq uchun
N.QM
tenglamalarini tuzamiz.
I - 1 qirqim (
VS-
oraliq)
O i r s
3m
N{ = B = \4,4kN
Q = ~ q z
Ni
musbat ishorali va o ’zgarmas.
Qt
kuch to ’g ’ri chiziqli
qonu-
niyat bilan
M,
esa parabola qonuniyati bilan o ’zgaradi.
z, =
0
bo’lsa
Q,
= 0
va W , =
0
Z|=3/w bo'lsa
Qi=60kN
va A/j
=-90kNm
Moment
Mi
vertikal brus o ’qi bo’yicha parabola qoidasi bilan
o ’zgaradi va
V
nuqtada nolga teng,
S
nuqtada minus 90
kNm .
Eguvchi
moment
VS
brusning tashqi tomonini cho’zadi,
shuning uchun
A-/j=—90АгЛ/>и momentoi
vertikal brus
S
nuqtasidan chap tomonda
joylashtiramiz.
144
6.20
- rasm. Ramada ichki kuch faktorlarini aniqlash: a) ramani
yuklanish sxemasi; b) ichki bo 'ylama kuch epyurasi; v) ко ’ndalang kuch
epyurasi: g) eguvchi moment epyurasi
II - II qirqim (.%'-oraliq).
S
nuqtadan
z
masofada o ’tkazi-ladi
О £ z ^ 4m
a
3 2
Nj =-C+3q=27,6kN
= - Я = -1 4 .4 # У
va
M 2 = - B z -
Bu
oraliqda
N:
va
Q;
kuchlar o ’zgarmas.
N2
kuch cho’zuvchi
va
Q2
kuch
manfiy ishorali. r ,= 0 bo’lsa Л/2 =-90ЛгМи va
z , = 4 i
bo'Isa
M2
= -147,6ЛМи
HI - III qirqim (ДЕ-oraliq)
BE
vertikal brusda
В
nuqtadan
z
masofada
o’tkaziladi 0 5 r S 3 m
N3= -D y + l5 q = -l4 A k N Q2 =Dx =21,bkN
L
А/, = Д Ч 5 - 0 1 - : - ^
= 5 5 ,2 -О г - :
N}
va
Q,
kuchlar o’zgarmas.
N2
kuch siquvchi va
Q2
kuch
musbat
ishorali
~
Eguvchi moment to'g 'ri chiziqli qonuniyat bilan o'zgaradi va
BE
_
55,2_55,2
vcrtikal brus o’qini
В
nuqtadan
:= ~jj^~27 6~
maso^ada kesib
o ’tadi
ya'ni nolga teng bo'ladi.
IY -IY qirqim (DB-oraliq). D nuqtadan
z
masofada
o ’tkaziladi
О
-S .Z
l , S m
a z 2
NA=-Dx =-Yl,bkN
= -5 9 ,4
+ q -z
Mt =Dy z -
* y -
г4 =0 bo’Isa,
D
nuqtada
QA=~
59,4 va
Л/4 = 0
2
, = l,5 i bo’Isa
Q^=-\4,4kM
va
M4 =55,2kKm
Bu oraliqda
N4
va siquvchi.
Q4
kuch to 'g ’ri chiziq qonuniyatida
o'zgara di manfiy ishorali. Eguvchi momentning ekstremal qiymati
В
nuqtada.
M4
epyurasi
BD
brus o’qining pastki cho'ziladigan tomoniga
quriladi ( 6.20-rasm).
Cl
M = 120
kNiti
h i -
epyurasini tekshirish.
Eguvchi moment epyura-
sining
to’g ’riligi
rama
uzellarining muvozana- tini
tekshirish bilan baholanadi (
6.2 1-rasm ).
S-uzel. Ushbu
uzelga
cheksiz
yaqin
bo’lgan
С ,-C| va
C2 - C
, kesim-
lardagi
va
N t.Q bM i
ichki kuch
faktorlari ko’rsatilgan С, - C , va
Сг - С г
kesimlami tashqi tomonlari
cho’ziladi,
shuning uchun
M,
va
M2
momentlar
S
uzelni
ichki
tomoniga yo’naladi. Uzelni muvozanat
tenglamasi
£ a / l. = 0
va
Л/,
- Q t d z -Q 1 d z - M j
= 0
Buerda
~Q &
va
- Q i ' d z
- lar cheksiz
kichik
miqdor
bo’lganligi
uchun
ularni tenglamadan
chiqarib tashlaymiz.
Unda
M l —M J
= 9 0 - 9 0 = 0 muvozanat shart bajarildi.
E-
uzel. Ushbu uzelni
Ey
kesimda 147,6
kNm
moment va
Ег - Е г
kesimiga 27,6
kNm
moment ta'sir qiladi.
E
- uzelni tashqi tomoni
cho’ziladi vabu uzelga tashqi 120 АЛ/m moment qo’yilgan.
£ л / г =-Л /-Л /,
= 0
va - 120 -27,6+147,6 = 0
|