Amaliy geografiya kursining geografiya fanining tarixi va hozirgi davrdagi rivojlanishi mavzusida interfaol metodlarni qo

SO’NGI ILMIY TADQIQOTLAR NAZARIYASI 6-SON 
RESPUBLIKA ILMIY-USLUBIY JURNALI 13.01.2023 
205 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA 
Adabiyotlarni tahlil qilish davomida taniqli metodist olimlar shuni 
isbot qiladilarki, o’quvchi yoki talaba manbani o’zi o’qisa 10 %, ma’lumotni 
eshitib o’rgansa 20 %, sodir bo’lgan voqea, xodisa yoki jarayonni ko’rib, 
ular to’g’risida ma’lumotlarni eshitganida 50 %, ma’lumotlarni o’zi 
tengdoshiga uzatganida 80 % o’zlashtirilgan bilimlarni faoliyatiga tatbiq 
etganida 90 % hajmdagi ma’lumotlarni xotirasida saqlash imkoniyati 
mavjud ekanligi haqida isbotlaganlar. 
Biz tahlil qiladigan 10-sinf Amaliy geografiyasi darsligining mualliflari 
Sh.M.Sharipov, V.N.Federko, N.I.Safarova, V.A.Rafiqovlar hisoblanadi. 
Amaliy geografiya fani tabiiy va ijtimoiy muhitning o’zgarishini
baholash va bashorat qilish bilan shug’ullanadi. 
Amaliy geografiya fani geografiyaning rivojlanib kelayotgan yangi 
tarmoqlaridan biri bo’lsa ham, uning ildizi tarixiy davrlarga borib
tarqaladi. Yurtimizdan yetishib chiqqan buyuk allomalar amaliy
geografiyaning rivojlanishiga muhim hissa qo’shgan. 
O’qituvchi interfaol metodlar yordamida dars o’tganida o’quvchilar 
an’anaviy dars mashg’ulotlarini o’tgan o’qituvchiga nisbatan o’quvchilar 
faolroq namoyon bo’ladi. Ushbu metodlardan foydalanmagan o’qituvchi 
sinfda faqat ma’ruzachi sifatida o’zi namoyon bo’ladi. 
NATIJALAR 
Tahlillar shuni ko’rsatadiki, 10-sinf Amaliy geografiya kursining 
geografiya fanining tarixi va hozirgi davrdagi rivojlanishi mavzusida 
interfaol metodlarni qo’llash orqali biz o’quvchilarni dars vaqtida faollikka 
chorlagan bo’lamiz. 
I.”Chaynvord” usuli. 
Chaynvord “Chain” – zanjir, qator, tizim; “Word” - so’z ma’nolarini 
bildirib, “zanjirli jumboq, muammo, topishmoq, tilsim o’yini” degan 
ma’nolarni bildiradi. O’yinning qoidasi shundayki, biror shakl zanjirli 
kataklardan iborat bo’lib, uning oxirgi harfdan ikkinchi topshiriqning bosh 
harfi boshlanadi. Zanjirli kataklar ko’proq biror shakl ko’rinishida beriladi. 
№ 
Savollar 
Javoblar 
1 
Grelandiya orolini kim o’rgangan? 
Erik Rauda 
2 
A.Nikitin Hindistonga sayohat qilib 
qanday asar yozib qoldirgan? 
Uch dengiz osha 
3 
Aristotel qanday nazariyani ilgari 
surgan? 
Geotsentrik 
4 
Kant-Laplasning qanday nazariyasi 
bor? 
Kosmogonik 
5 
Kolumb kashf etgan qit’a nomi 
nima? 
Amerika 

---