1.4 Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar inventarizatsiyasini
hisobga olish.
Inventarizatsiya vaqtida ortiqcha chiqqan obyektlarga quyidagicha buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Olingan ma’lumotlar inventarizatsiya vedomostiga yozilib, buxgalteriyaga topshiriladi. Vedomost 2 nusxada tuzilib, komissiya a’zolari va moddiy javobgar shaxs tomonidan imzolanadi. Asosiy vositalar kamomadi yoki buzilishi aybdor shaxslar hisobidan qoplanadi. Agar aybdor shaxs aniqlanmagan bo‘lsa, u holda zararlar schotlarida quyidagicha aks ettiriladi:
Inventarizatsiya o’tkazish uchun korxona rahbarining buyrug’i bilan inventarizatsiya o’tkazish komissiyasi to’ziladi,uni o’tkazish muddati,ob’yekt va tartiblari belgilanadi. Inventarizatsiya paytida qimmatbaho buyumlar mavjud bo’lsa ular majburiy hisob-kitob qilinadi, tarozida tortiladi yoki o’lchanadi.
Aniqlangan va sanab (hisoblab) chiqilgan qimmatbaho buyumlar maxsus inventarizatsiya ro’yxatga batafsil yoziladi. Ro’yxatga komissiyaning hamma a’zolari va moddiy javobgar shaxslar qimmatbaho buyumlar ularning ishtirokida tekshirilgani, komissiya a’zolariga e’tirozi yo’qligi va ro’yxatdagi sanab o’tilgan qimmatbaho buyumlarni saqlash uchun javobgarligi haqida tilxat beradi.
Buxgalteriyada inventarizatsiya ro’yxatidagi ma’lumotlar hisobda ko’rsatilgan qoldiqlar bilan solishtiriladi va aniqlangan farq bo’yicha qimmatbaho buyumlarning solishtirma qaydnomasi tuziladi. Inventarlarni ro’yxatga olishning namunali shakli BHMS 19-sonning ilovasida berilgan. Quyidagi asosiy vositalarni inventarizatsiya ro’yxatidan o’tkazishning namunaviy shaklini keltiramiz:
Asosiy vositalarning inventarizatsiya ro’yxatidan o’tkazish.
№___________
INN Kodlar
Tashkilot Forma № Inv. -1 po OKUD
________ Sana(yil,oy,kun)
_________ OKPO bo’yicha
__________ OKONX bo’yicha
Tashkilotning tuzilish OKPO bo’yicha
Birligi
Inventarizatsyani boshlangan sanasi. ___________________ Inventarizatsiya to’lagan sana _____________________
Buxgalteriya hisobi schyotining nomeri____________________
Jami ro’yxatlar tartib nomeri bo’yicha
___________________________________________________________
Umumiy soni dona amalda
___________________________________________________________
(imzo)
miqdorda,sum_______________________________________________ (imzo)
Komissiya raisi_____________________________________________
(lavozimi,imzo,aniq ism familiyasi)
___________________________________________________________
(lavozimi,imzo,aniq ism familiyasi)
___________________________________________________________
(lavozimi,imzo,aniq ism familiyasi)
Haqiqiy inventarizatsiya ro’yhatida №____dan №____gacha nomerlangan hamma qimmatbaho buyumlar mening(bizning) ishtirokimisda komissiya tomonidan tekshirilib,ro’yxatga olindi.Inventarizatsiya o’tkazgan komissiyaga nisbatan e’tirozimiz yo’q.Ro’yxatga olingan qimmatbaho buyumlar mening(bizning) javobgarligim ostida saqlanmoqda.
Moddiy javobgar shaxslar
___________________________________________________________
(lavozimi,imzo,aniq ism familiyasi)
___________________________________________________________
(lavozimi,imzo,aniq ism familiyasi)
Ushbu ro’yxatda ko’rsatilgan ma’lumotlar va sanab o’tilganlarni tekshirib ko’rdim:
___________________________________________________________
(lavozimi,imzo,aniq ism familiyasi).
№
|
Operatsiyaning mazmuni
|
Debet schet
|
Kredit schet
|
YOzuvga asos bo‘luvchi hujjat
|
1.
|
Nomoddiy aktivlar sotib olinganda
|
0410-0490
|
0830
|
SHartnomalar, schet-fakturalar
|
2.
|
Ilmiy tadqiqot va tajriba konstruktorlik ishlanmalari natijasida qabul qilingan nomoddiy aktivlarning xaqiqiy tannarxiga
|
0410-0490
|
3190
|
Loyiha-smeta hujjatlari, dalolat-nomalar
|
3.
|
Bepul kelib tushgan nomoddiy aktivlarning ekspert yuli bilan belgilangan qiymatiga
|
0410-0490
|
8530
|
SHartnoma, dalolatnoma, schet-faktura
|
4.
|
Ta’sis badali sifatida kirim qilingan nomoddiy aktivlarning kelishuv bahosidagi qiymatiga
|
0410-0490
|
4610
|
Ta’sis shartnomasi, dalolatnoma, schet- faktura
|
5.
|
Inventarizatsiyada aniqlangan ortiqcha nomoddiy aktivlarning qiymatiga
|
0410-0490
|
9390
|
Qaror, dalolatnoma
|
6.
|
Nomoddiy aktivlarni sotilishi va bepul berilishida :
-sotish qiymatiga
-QQS summasiga
-boshlang‘ich qiymatga
-eskirish summasiga
-olingan foydaga
-ko‘rilgan zararga
|
4010
9220
9220
0510-0590
9220
9430
|
9220
6410
0410-0490
9220
9320
9220
|
SHartnoma, Schet-faktura, dalolatnoma
|
7.
|
Nomoddiy aktivlar moliyaviy investitsiyalar sifatida kiritilganda:
-kelishuv qiymatiga
-boshlang‘ich qiymatiga
-eskirish summasiga
-QQS summasiga
-olingan foyda summasiga
|
0610-0690
9220
0510-0590
9220
9220
|
9220
0410-0490
9220
6410
9320
|
SHartnoma, Schet-faktura, dalolatnoma
|
8
|
Gudvil korxona harajatlari evaziga hisobdan chiqarilganda
|
Hara-jat schyot-lari
|
0480
|
Raschet
|
9.
|
Inventarizatsiyada kamomad aniqlanganda
-boshlang‘ich qiymatga
-eskirish summasiga
-kamomad summasiga
|
9220
0510-0590
470
|
0410-0490
9220
9220
|
Dalolatnoma, qaror
|
BXMS № 7 «Nomoddiy aktivlar» ga muvofiq ( p.46 ) nomoddiy aktivlar har yilning oxirida yakuniy hisobot tuzish oldidan inventarizatsiyadan o‘tqazilishi lozim. Bundan tashqari ular qayta baholashda, korxonada reorganizatsiya (birlashish, bo‘linish) yuz berganda, korxona tugatilganda inventarizatsiya qilinadi. Nomoddiy aktivlarni inventarizatsiyasini o‘tqazish BXMS № 19 «Invetarizatsiyani tashkil qilish va o‘tqazish»da belgilangan tartib bo‘yicha amalga oshiriladi.
Nomoddiy aktivlarning qiymati oshirilganda inventarizatsiya qaydnomasi ma’lumotlari asosda quyidagi buxgalteriya yozuvlari qilinadi:
Boshlang‘ich qiymat oshirilganda
Dostları ilə paylaş: |