Amar niyazları 500 ədəddən ibarət olub, həm təsərrüfat xarakterli,həm də nomlar arası xarakterli münasibətləri öyrənmək üçün əhəmmiyyətlidir

3.3. Misir-Assuriya əlaqələri
Misirin diplomatik əlaqələr saxladığı Ön Asiya dövlətlərindən biri də Assuriya idi. E.ə.XV əsrdə və XIV əsrin birinci yarısında Assuriya Mitanni və Babildən asılı vəziyyətdə idi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, e.ə. 360-cı ildə Xet hökümdarı Suppiluliumas Mitan­niyə ağır zərbə endirmişdir. Elə bu dövrdən başlayaraq Assuriya tədricən güclənir və Ön Asiya siyasətində mühüm rol oynamağa başlayır.
Assuriya şahı I Aşşuruballit (e.ə.1365-1333-cü illər) Misirlə diplomatik əlaqələr yaradır. Amarna arxivində onun Misir fironu IV Amenxotepə göndərdiyi bir neçə məktub qalmışdır. Məktubların birində o yazırdı: «Səni görmək üçün yanına göndərdiyim elçimi mehriban qarşıla. Qoy o, səni görsün və geri qayıtsın. Qoy o, sənin və sənin ölkənin arzusunu öyrənsin».
I Aşşuruballit IV Amenxotepə göndərdiyi başqa bir məktu­bunda onun elçisinin Misirdə ləngidilməsi ehtimalı ilə bağlı olaraq yazırdı: Qoy mənim elçilərim sənin ölkəndə ləngidilməsinlər. Nə üçün elçilər yad torpaqda qalmalıdırlar. Əgər onlar yad torpaqda qalarsa və şah bundan fayda görürsə, onda qoy qalsınlar və orada ölsünlər. Əgər şah bundan fayda götürmürsə onda nə üçün bizim göndərdiyimiz elçilər yad torpaqda ölməlidirlər?»
İstər Mitanni şahı, istərsə də Babil şahı assuriyalıları öz təbəələri hesab edirdilər və Misir fironunun Assuriya elçilərini qəbul etməsinə etirazlarını bildirmişdilər. Lakin Xet dövləti ilə ziddiyyət­lərin tədricən kəskinləşdiyi bir dövrdə Misirin Ön Assuriyada yeni müttəfiqə ehtiyacı var idi. Buna görə də Misir fironu göstərilən etirazlara baxmayaraq Assuriya ilə müstəqil əlaqələr yaratmışdı. Tezliklə Assuriya dövləti Xet şahlığı ilə birlikdə Ön Assuriyada Misirin ən güclü rəqiblərindən biri olan Mitanni dövlətinin varlığına son qoydu və onun torpaqlarmı öz aralarında böldülər. Beləliklə, Şərqi Aralıq dənizi rayonları uğrunda mübarizədə Misir Het dövləti ilə üzbəüz qaldı.
Mövzuya dair suallar:

1. 
   Misirdə yeni şahlıq dövrünün səciyyəsi
   
2. 
   Misirin Ön Asiya ölkələri ilə əlaqələrinin xarakteri
   
3. 
   Babilsitanla diplomatik-siyasi əlaqələrin inkişafı
   
4. 
   E.ə. II minilliyin ortalarında Ön Asiyada beynəlxalq vəziyyət və daxili çəkişmələr
   
5. 
   Misir- Muttani münasibətləri
   
6. 
   Assuriyanın qüvvətlənməsi və Misirin rəqibinə çevrilməsi
   

Ədəbiyyat:

1. 
   Yusifov Y. Qədim Şərq tarixi. B., 1995
   
2. 
   Авдиев В.И. Военные история древнего Египта. т.2. М., 1959
   
3. 
   Авдиев В.И. История Древнего Востока. М., 1970
   
4. 
   Древняя литература Малой Азии. М., 1977
   
5. 
   История дипломатии. II изд., т.I. М., 1959
   
6. 
   История древнего мира. Ранняя древность. т.1, М., 1982
   
7. 
   Кузишина Н.И. История Древнего Востока. М., 1978
   
8. 
   Ливщиц И.Г. Сказки и повести древнего Египта. Л., 1979
   
9. 
   Литература Вавилиони и Ассирии. М., 1981
   
10. 
    Маккуин Дж. Хетты и их современники в Малой Азии. М., 1983
    
11. 
    Межгосударственные отношение и дипломатия на Древнем Востоке. М., 1987
    
12. 
    Оппенхейм А.Л. Древняя Месопотамия М., 1980
    
13. 
    Тураев Б.А. История Древного Востока. Т.1., М., 1935