Amerika Qoʻshma Shtatlari (aqsh; inglizcha : United States of America), Qoʻshma Shtatlar

---

Amerika Qoʻshma

Shtatlari

Amerika Qoʻshma Shtatlari (AQSh; 

inglizcha

: United States of America), Qoʻshma Shtatlar

yoki shunchaki Amerika — 

Shimoliy Amerikadagi

 mamlakat. Poytaxti — 

Vashington

 shahri, 

BMT

aʼzosi. AQSh Sharqdan 

Atlantika

, gʻarbdan 

Tinch okeani

, janubi-sharqdan Meksika qoʻltigʻi bilan

oʻralgan. Maʼmuriy jihatdan 50 shtat va 

Kolumbiya federal okrugiga

 boʻlinadi. 

Alyaska

 va 

Gavayi

shtatlari mamlakat asosiy hududidan tashqarida joylashgan. 

Puerto-Riko Hamdoʻstligi

, 

Shimoliy

Mariana orollari Hamdoʻstligi

, 

Guam

, 

Virginiya orollari

 va 

Sharqiy Samoa

 ham AQShga qarashli.

Maydoni 9 373 000 km², aholisi 333 000 000 kishi (2021).

---

Amerika Qoʻshma Shtatlari

United States of America

Bayroq

Gerb

Shior

: In God We Trust  

(Inglizcha: Xudoga ishonamiz)  

Eski:E pluribus unum  

(Lotincha: Koʻpchilikdan biri)

Madhiya

: 

The Star-Spangled Banner

Poytaxt

Vashington

Eng katta shahar

Nyuyork

Rasmiy til(lar)

Ingliz tili

Hukumat

Prezidentlik Respublika

Mustaqillik (

Buyuk Britaniyadan

)

Maydon

• Butun

9,631,418 km

2

 (

3-o'rin-oʻrin

)

• Suv (%)

6.97 foiz

Aholi

• 2018-yilgi roʻyxat

327,167,434 (

3-oʻrin

)

• 

Zichlik

33.6/km

2

YIM

 (

XQT

)

2019-yil roʻyxati

• 

Prezident

Joe Biden

• 

Vitse-Prezident

Kamala Harris

• Sana

4-iyul

, 

1776-yil

---

AQSh — federativ respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1787-yilda qabul qilingan. Davlat va

hukumat boshligʻi, qurolli kuchlar bosh qoʻmondoni — prezident, uning vakolatlari juda katta.

Vitse-prezident bilan birga bavosita, ikki bosqichli saylov yoʻli bilan (saylovchilar hayʼati orqali) 4

yil muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni senat va vakillar palatasidan iborat ikki

palatali kongress amalga oshiradi. Senatda 100 senator bor (ular 6 yil muddatga, har shtatdan 2

tadan saylanadi va 1/3 qismi har 2-yilda yangilab turiladi). Vakillar palatasiga 435 deputat 2

yilga saylanadi. Ijrochi hokimiyat organi — AQSh hukumati prezident tomonidan senatning roziligi

bilan tayinlanadi; 13 vazirdan iborat boʻladi. Hukumat kongress oldida masʼul emas. Har bir

shtatning oʻz konstitutsiyasi bor. Shtatdagi qonun chiqaruvchi hokimiyatni qonun chiqaruvchi

majlis, ijrochi hokimiyatni esa gubernator amalga oshiradi. AQSh davlatining konstitutsiyaviy

tizimiga uch siyosiy-huquqiy qoida asos qilib olingan, bu qoidalar — hokimiyatning boʻlinishi,

federalizm va sudning konstitutsiyaviy nazoratidan iborat. Hokimiyatning boʻlinish qoidasi

davlat hokimiyatining uch tarmogʻi — qonun chiqaruvchilik, ijroiya va sud hokimiyatlarining

mustaqilligini va ular oʻrtasida vazifalarning chegaralab qoʻyilishini nazarda tutadi. Federal

darajadagi uch tarmoq — Kongress, Prezident va Oliy suddir.

Atlantika okeanining AQSh qirgʻogʻida koʻrfaz va qoʻltiqlar juda koʻp, sohillari asosan

pasttekislikdan iborat; eng katta yarim orol — Florida. Mamlakat relyefi uch turga boʻlinadi.

Gʻarbdagi Kordilyera togʻ tizmasi AQSh hududining uchdan bir qismini egallaydi. Tinch okean

• Butun

$20.580 trillion (

1-o'rin-oʻrin

)

• Jon boshiga

$62,869

Pul birligi

AQSh Dollar (

USD

)

Vaqt mintaqasi

UTC

−5...−10

• Yoz (

DST

)

UTC

−4...−9

Qisqartma

USA

U.S.

America