Ruxning birlamchi standart eritmasi yordamida EDTA eritmasini standartlash Standartlash usuli. Titrlash kolbasiga ruxning standart eritmasidan alikvot qism olinadi, ustiga 20 ml pHi 11 bo‘lgan amiakli bufer aralash va ozroq 0,1%-li erioxrom qorasi indikatori qo‘shiladi (odatda 0,1%-li erixrom qorasi osh tuzi bilan aralashtirib tayyorlanadi). So‘ngra hosil bo‘lgan eritmani standartlanadigan EDTA eritmasi bilan qizil-vino rangidan ko‘k (havo) rangga kirguncha titrlanadi. Ekvivalent nuqta yaqin qolganda juda sekinlik bilan tomchilatib titrlash zarur.
Titrlash natijalari:
Hisoblash natijalari:
EDTA eritmasining normalligi quyidagi formula orqali hisoblanadi:
Absolyut xato:
0,0503 – 0,05 = 0,0003
Nisbiy xato:
0,0003———— x = 0,6 %
0,05 ————— 100
XULOSA Biror tashqi belgi – cho‘kma yoki gaz ajralishi, cho‘kmani erishi, rang o‘zgarishi kabi tashqi samara bilan boradigan reaksiyalar analitik reaksiya deyiladi Ikki yoki undan ortiq turli ligand (reaktivlar) va bir xil metall ionlari hosil bo'lgan murakkab. Turli ligantlarning sinergetik ta'siri tufayli kompleks komplekslar selektivlik, barqarorlik, ranglarni ishlab chiqish va solventli ekstraktsiya jihatidan yaxshi analitik kimyonlarni namoyish etadi. Umumjahon analitik kimyoda keng qo'llaniladigan aralash komplekslarning shakllanishi. Organik reagentlarni anorganik ionlarga ta’siri qonuniyatlarini L.A.Chugaev ishlab chiqgan, shu sababdan bu ikki rus olimlari organik reagentlarni taxlilda qo‘llash asoschilari xisoblanadi. Fanning mazkur soxasini rivojlantirish uchun I.P.Alimarin, A.K.Babko, Yu.A.Zolotovlar bilan bir qatorda o‘zbek olimlari Sh.T.Tolipov, Sh.T.G‘aniev, K.Raxmatullaevlar xam xissa qo‘shganlar.
Ekstragent – tahlil etiluvchi moddani, bir fazadan ikkinchisiga, ekstraksiyalovchi organik erituvchi yoki reagentning eritmasi. Misol: Al3+ 8-oksixinolinni xloroformdagi eritmasi bilan yaxshi ekstraksiyalanadi.
Geteropoliya polinukolyoziya komplekslari ushbu toifaga tegishli ikkita yoki undan ortiq turli metal ionlari, masalan, Ce-tartarik kislota-Eu, Cu-sitrik kislota-Cr, La-bromopyrogallol red-Y, Sc-Arsenazo Ⅲ-Mo . Bu birgalikda qazib olish, umumiy ranglanish va birgalikda yashirish orqali ishlab chiqilgan yangi maydon. Bunday komplekslar nafaqat nazariy ahamiyatga ega, balki amaliy ahamiyatga ega. Yuqoridagi tizim amaliy ishlarda qo'llanilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar 1. Fayzullaev O. «Analitik kimyo asoslari» Yangi asr avlodi, 2006.
2. Turabov N.T. Analitik kimyo. Universitetlar talabalari uchun darslik.−Toshkent: 2019-y.
3. Mirkomilova M. «Analitik kimyo». O’zbekiston, Toshkent. 2001.
4. Ахмедов Қ.Н., Йўлдошев Ҳ.Й., Ахмедов Ў.Ч., Юлдашева М.Р. Органик кимё усуллари. Т.: Университет, 2012-2013 йй. 1-қисм. 211-216 бетлар.
5. www.arxiv.uz
6. www.teach.ru
7. http://www.scholar.google.com
http://fayllar.org