Anatomiya 2014. indd

 
keng, uni chakka osti qirrasi
 
ikki qismga ajra-
tadi. Yuqo rigi katta qismi vertikal joylashib, chakka chuqurcha-
si devorini hosil qilishda qatnashadi. Pastki gorizontal joylashgan 
qismi chakka osti chuqurchasini ustki devorini hosil qiladi. Katta 
qanotning qirralari qo‘shni suyaklar bilan birikadi. 
Qanotsimon o‘simta
 
juft bo‘lib
 
tanadan katta qanot boshlana-
digan joydan pastga qarab vertikal yo‘nalgan. Ularning ichki yu-

---

123
zasi burun bo‘shlig‘iga qaragan bo‘lsa, tashqi yuzasi chakka osti 
chuqurchasiga qaragan.
Qanotsimon o‘simtaning asosida oldindan orqaga yo‘nalgan 
qanotsimon kanal,
 
uning oldingi chekkasida yuqoridan pastga to-
mon qanotsimon-tanglay egati
 
o‘tadi. Qanotsimon o‘simta ikki: 
medial va lateral plastinkadan
 
iborat. Old tomonda plastinkalar 
birikkan. O‘sim ta plastinkalari orqa tomonda bir-biridan uzoq-
lashadi va ularning o‘rtasida qanotsimon chuqurcha
 
hosil bo‘la-
di. Pastga tomon ikkala plastinka o‘zaro qanotsimon kemtik
 
bi-
lan ajralgan. Qanotsimon o‘simtaning medial plastinkasi nisbatan 
ingichka va uzunroq bo‘lib, uchida ilmoqsimon o‘simtasi bor.
Chakka suyagi
(os temporale) bir juft bo‘lib (65-, 66-rasm), 
murakkab tuzilgan. U kallaning yon devori va asosini hosil qilish-
da ish tirok etadi, ichida eshituv va muvozanat a’zosi joylashgan. 
Chakka suyagi ensa, tepa suyakka qaragan va ponasimon suyak-
ka qaragan qirralar vositasida qo‘shni suyaklar bilan birlashadi. 
U old tomondan ponasimon, yuqoridan tepa va orqadan ensa 
suyaklari o‘rtasida joylashib, pastki jag‘ suyagi bilan bo‘g‘im hosil 
qiladi. Chakka suyagi to‘rt: palla, nog‘ora, piramida yoki toshsi-
mon qism va so‘rg‘ichsimon o‘simtadan iborat. Bular o‘zaro biri-
kib tashqi eshituv yo‘lagini hosil qiladi.
Chakka suyagining palla qismi
 
tashqariga qavargan plastinka 
bo‘lib, yuqori chekkasi tepa suyagi va ponasimon suyakning kat-
ta qanoti bilan tangasimon chok hosil qilib birikadi. Uning tash-
qi yuza si