Anatomiya 2014. indd

Pastki kavak vena tizimi
Pastki kavak vena
(v. cava inferior)
 
odam tanasidagi eng kat-
ta vena bo‘lib, klapanlari bo‘lmaydi. Uning uzunligi qorin bo‘sh-
lig‘ida 18–20 sm, ko‘krak bo‘shlig‘ida 1–4 sm. Pastki kavak ve-
na IV–V bel umurtqalari o‘rtasidagi tog‘ay disk sohasida o‘ng va 
chap umumiy yonbosh venalarining qo‘shilishidan hosil bo‘ladi 
(172-rasm). Dastlab pastki kavak vena o‘ng katta bel mushagining 
oldingi yuzasida joylashadi. U qorin aortasining o‘ng tomonida 
yuqoriga ko‘tarilib, o‘n ikki barmoq ichakning gorizontal qismi, 
oshqozon osti bezining boshi va ichaktutqich ildizining orqasidan 
o‘tadi. Jigarda o‘z nomidagi egatda joylashib, jigar venalarini qa-

---

388
bul qiladi. So‘ngra diafragmadan o‘z nomidagi teshik orqali orqa 
ko‘ks oralig‘iga o‘tib, perikard ichiga kiradi va o‘ng bo‘lmacha-
ga quyiladi. Qorin bo‘shlig‘ida pastki kavak vena qorinparda bilan 
faqat old tomondan o‘ralgan.
Pastki kavak vena tizimi oyoq, chanoq devori va unda joylash-
gan a’zolardan, qorin bo‘shlig‘i devori va unda joylashgan juft 
a’zolardan, shuningdek, jigardan qon yig‘adi. Pastki kavak vena-
ning oqim lari ikki: parietal va visseral guruhlarga bo‘linadi. Pastki 
kavak venaning parietal oqimlariga 4 juft bel venalari va diafrag-
maning pastki venalari kirib, ular shu nomdagi arteriyalar tarqal-
gan sohadan qon yig‘adi.
Pastki kavak venaning visseral oqimlariga juft moyak (tuxum-
don), buyrak, buyrak usti bezi venalari va jigardan qon yig‘uvchi 3–4 
jigar venalari kiradi.
Umumiy yonbosh venasi 
(v. iliaca communis) dumg‘aza-yon-
bosh bo‘g‘imi sohasida ichki va tashqi yonbosh venalarning qo‘shi-
lishidan hosil bo‘ladi (172-rasm). O‘ng umumiy yonbosh vena shu 
nomdagi arteriyaning orqasida, chap vena esa medial tomonida 
joylashadi.