Anatomiye giRİŞ

Circulus Sanguinus (Kan dolaşımı) 
 
Circulus sanguinus'un (kan dolaşımı) merkez organı kalptir. Kalp normalde ritmik 
kontraksiyonlu bir organdır. Tipik emme basma tulumba tarzında çalışır. Kalbin bu şekilde 
çalışması kanın vücutta iki ayrı yönde dolaşımını sağlar. Bu dolaşımdan birincisi büyük kan 
dolaşımı, ikincisi ise küçük kan dolaşımıdır.  
 
100

---

Büyük kan dolaşımı aorta ile başlar. Aorta vücudun en büyük atardamarıdır. Sol ventriculus'un 
tabanından üst kısmından çıkar. Başlangıcından itibaren vücudun çeşitli kesimlerini besleyen ana 
damarlar verir. Bu ana damarlar daha küçük çaptaki atar damarlara, bunlar da en küçük çaptaki 
damarlara yani kapillar kılcallara ayrılır. Bu şekilde aorta taşıdığı oksijenle yüklü kanı tüm 
vücuda dağıtarak sona erer. Bundan sonra venöz dolaşım devreye girer. Venöz dolaşım dokularda 
oluşan metabolizma  artıklarını ve karbondioksiti alan venöz kılcal damarlar ile başlar. Bu venöz 
kapillarlar kendi aralarında birleşerek vena'ları, venalar’ da birleşerek vücudun en büyük iki 
toplardamarı olan v. cava superior ve v. cava inferior'u oluşturur. Baş, boyun, ön ekstremiteler ve 
göğsün ön kesiminin toplardamarlarından oluşan v. cava süperior, alt ekstremiteler, pelvis ve 
karın boşluğunun toplardamarlarından oluşan v. cava inferior' kalbin atrium dextrum'una açılarak 
sona erer. Görülüyor ki kan vücudun en kalın iki toplardamarı (v. cava süperior ve v. cava 
inferior') ile kalbin atrium dextrum'una geri getirilmektedir. Bu şekildeki kan dolaşımına ya da 
çevrimine büyük ya da vücut kan dolaşımı denir. İkinci dolaşım ya da çevrim, küçük kan 
dolaşımı ya da akciğer kan dolaşımıdır. Büyük kan dolaşımının bir devamıdır. Yani v. cava'lar 
tarafından atrium dextrum'a getirilen kan, ostium atrioventriculare dextrum aracılığı ile 
ventriculus dexter'e geçer. Böylece ventriculus dexter'e gelen venöz kan, truncus pu1monalis ile 
akciğerlere gönderilir. Kan akciğerlerde inspirasyon havası ile temas kurar, karbondioksiti verir, 
oksijeni alır, yani kan oksijenlenmiş olur. Oksijenlenen kan v. pulmonalis'ler ile kalbin atrium 
sinistrum'una döner. Bu kan dolaşımına ya da çevrimine daha küçük kan dolaşımı ya da akciğer 
kan dolaşımı denir.