Apa, men onın’ ekinshi laqabın da bilemen. Onı bir waqıtları awıl balaları «Berdan professor» dep te atag’an qusaydı g’oy. ► «Bizler bir u’yde
Yüklə 213,24 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sum bala » - Shınında da, delfinler jo’ninde ko’p oqıg’anman. Ha’tte, olardın’ arqasına mina baylap suw astı kemelerin apatqa ushıratqan. ► «Bizler bir u’yde
- Qabusnama »dan Adamlardı eki toparg’a bo’lediler: birewi-doslardın’ h’aqın biykarg’a jiberiwshiler, ekinshisi jaqsılıqtı jaqsı dep biliwshiler. ► «Qabusnama
- ► Dina «Men o’zbek shayırıman, o’z xalqımnın’ tilimen» dep qaysı o’zbek shayırı aytqan. ► G’. G’ulam
- Qabusnama
- Sum bala » Kim payg’ambarlar h’aqqında qıssa jazıp qaldırg’an. ► Rabg’uziy
- qırqtan
- Sum bala » Qadaq, arshın so’zleri … ► o’lshem birlikler
- Ezop Qum ıdıs … ► suw quyatug’ın
- «Sumlıg’ı basına
- Kavkaz tutqını » «Arıslan h’a’m qus» tımsalının’ avtorın tabın’. ► Nawayı «Ayırma» qosıg’ının’ avtorın tabın’. ► T.Ma’tmuratov
- «Sum bala» «Shum bala» povestinegi molla kim ► Hasanbay
|
Qaraqalpaq tili ha’m a’debiyatinan test sorawlari ha’m juwaplari - Sen lolıg’a sha’kirt boldın’ ba? Sen she, Aman? Men ata ka’sibimnen bereket tappaytug’ın ko’rinemen. ► «Sum bala» - Apa, men onın’ ekinshi laqabın da bilemen. Onı bir waqıtları awıl balaları «Berdan professor» dep te atag’an qusaydı g’oy. ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen - Balam tın’la, menin’ tu’sinigimshe, bizge ele ma’lim bolmag’an ja’ne bir aspan bar. Ol - da’rya, ten’iz, okeanlardın’ ultanı. Suw astı h’aywan-larının’ en’ qa’dirli aspanı ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen - Bunnan million jıl burın bul jerde meteorit qulag’an, - dedi ja’ne A’bdisamattın’ wa’liyligi tutıp, - h’a’zir gewlesek kosmos qonag’ı meteorittin’ qaldıg’ın tawıp alıwımızg’a so’z joq. ► «Bizler bir u’yde jasaymız» - Ha’, brakonerler! Shan’qay tu’ste balıq awlawg’a shıqtın’larma? Sen g’arrıda uyat degen na’rse bar ma o’zi? Bul jerde balıq awlawg’a bolmaydı dep neshe ret aytaman sag’an! ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen - Kel, kel boyın’nan aylanıp keteyin, seni qaysı samal alıp keldi, ag’am tirilip keldi me, h’a’zir g’ana qabag’ım tartıp tur edi, - dedi a’japam. Olar meni quwanısıp qarsı aldı. ► «Sum bala» - Shınında da, delfinler jo’ninde ko’p oqıg’anman. Ha’tte, olardın’ arqasına mina baylap suw astı kemelerin apatqa ushıratqan. ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen «Bir jerge ayag’ın’ su’rnigip qalmasın ja’nıwar, su’rniksen’ nabıt bolamız. Mıltıq qolg’a tiyse olarg’a an’satlıqta berilmespen» - dep oyladı. ► Kavkaz tutqını «Janım balam, men endi qartaydım, o’ler aldımda seni ko’rgim keledi. Kelip menin’ menen xoshlas, o’z qolın’ menen jayg’astır, onnan son’ xızmetin’e qaytıp ketersen’…» ► Kavkaz tutqını «Sum bala» shıg’armasında Xum-xum h’a’ziretli xum, Omaralı xan Ma’da’libek, Ma’da’libektin’ za‚‚manında, Boldı wah’-h’a! Boldı wah’-h’a! - degen qosıqlar qaysı oyında aytılg’an=«qusım bası» «Sum bala» shıg’armasındag’ı «Jalan’qarı», «Qorg’anastı», «Diywanbegi» atamaları nege baylanıslı. ► ma’h’a’lle atları «Sum bala» shıg’armasındag’ı balalardın’ ku’ndizgi oyınların tabın’. ► jalan’ash ju’riw oyını, jan’g’aq oyını, asıq oyını, oq jay atıw oyını Adam miywag’a, ata-ana daraqqa usaydı. Daraqqa jaqsı ta’rbiya bersen’ h’a’m h’u’rmetti ko’birek etsen’, sen h’aqqındag’ı olardın’ duwası tezirek qabıl boladı. Qaysı shıg’armadan ► «Qabusnama_»dan__Adamlardı_eki_toparg’a_bo’lediler:_birewi-doslardın’_h’aqın_biykarg’a_jiberiwshiler,_ekinshisi_jaqsılıqtı_jaqsı_dep_biliwshiler._►_«Qabusnama'>Qabusnama»dan Adamlardı eki toparg’a bo’lediler: birewi-doslardın’ h’aqın biykarg’a jiberiwshiler, ekinshisi jaqsılıqtı jaqsı dep biliwshiler. ► «Qabusnama»dan «Kavkaz tutqını» shıg’armasında Jilinge kim tutqınnan qutılıwına ja’rdem beredi. ► Dina «Men o’zbek shayırıman, o’z xalqımnın’ tilimen» dep qaysı o’zbek shayırı aytqan. ► G’. G’ulam Aman, Obit, Turabay, Polatxoja, Abdulla qaysı shıg’armanın’ qah’armanları. ► «Sum bala» Apa, bu’gin Berdan atam balıq awlawg’a mira’t etip otır. Barmasam qolaysız, onın’ u’stine awıldag’ı ko’ldi ko’rmegenime de ko’p waqıt bolıptı. ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen Aqıl menen du’nya-mal tabıwg’a boladı, biraq du’nya-mal menen aqıl tawıp bolmaydı. An’qaw, nadan tez ka’mbag’allasadı, biraq mına na’rseni bilgil: aqıl - ol urı alıp kete almas, otta janbas, suwda batpas bir qımbat bah’alı na’rsedur. ► «Qabusnama»dan Aqılsız adamlar menen h’a’rgiz dos bolmag’ıl, aqılsız dos sonday is qıladı, onı aqıllı dushpan da ete almaydı. ► «Qabusnama»dan Azat juwınıp-shayınıp ishkerilegende su’tli qoyıw shay da da’sturxang’a keldi. - Quwatjan menen kelin’ ertelep jumıslarına ketti ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen Du’nya malsızlıqtan jarlı bolsan’da‚ aqılg’a bay bolıwg’a h’a’reket qıl, sebebi du’nya-mal menen bay bolg’annan go’re, aqılg’a bay bolg’an jaqsıraq. ► «Qabusnama»dan G’afur G’ulamnın’ «Sum bala» shıg’arması janrı boyınsha qanday shıg’arma. ► povest Jumısımdı o’zgerttim. Tapqanım u’sh yarım somg’a jetti. Mine, mına mallarg’a qara, Yusuf Davidovtın’ du’kanında da joq. ► «Sum bala» Kim payg’ambarlar h’aqqında qıssa jazıp qaldırg’an. ► Rabg’uziy Kostilin, Jilin qaysı shıg’armanın’ qah’armanları. ► Kavkaz tutqını Lev Tolstoydın’ «Kavkaz tutqını» shıg’armasının’ janrın anıqlan’. ► gu’rrin’ -Ma’ dostım, mınanı o’zin’ qa’rejet qıl, biraq meni ko’rgenin’di h’eshkimge aytpa, o’zim de jaqın arada barıp qalaman, - dedim. ► «Sum bala» Ma’rt ken’peyilli, mu’riwbetli, ilimli, wapalı adamlar menen dos bolg’aysan’, sen o’zin’nen mu’riwbetin, miyrim-sha’pa’a’tin‚ ilimin’ menen belgili bolg’aysan’. ► «Qabusnama»dan -Meni jiber joldas komandir, - dedim, awılda balıq awlag’anman, keme aydawdı jaqsı bilemen, a’kem... tu’yebersin Palmurat balıqshı... ► «Bizler bir u’yde jasaymız» povestinen Miyras alıw niyetinde ata-ananın’ o’limin h’asla tileme. Olardın’ ırısqısı arqalı ırısqıg’a iye bolasan’, ku’ndelikli tirishilik dep o’zin’di azapqa salma, birewdin’ ırısqısın alaman dep h’a’reket qılmag’ıl. ► «Qabusnama»dan Muwsa payg’ambardın’ qaysı sha’kirti du’nya quwıp ketken. ► Qarınbay Mu’riwbetsiz, miyrim-sha’pa’tsiz‚ ilimsiz adamlar menen otırmag’ıl, bunday adamlar menen otırıwdan jalg’ızlıq jaqsı. Sag’an ayıp taqpawı ushın doslardın’ h’aqın h’esh biykarg’a jibermegil. ► «Qabusnama»dan Muwsa alayh’ussalam: «endi onı jerdin’ u’stine shıg’arın’lar!» - dedi. Qarınbaydı jerdin’ jarıg’ınan suwırıp alıp, bosatıp jiberdi‚ Ol shıqqannan son’ mal-du’nyasının’ … ajıratıp berdi. ► qırqtan birisin Nasratdin Rabg’uziy … Xorezmde o’mir su’rgen. ► XIV a’sirdin’ ortalarında Nawayının’ to’rt kitaptan ibarat shıg’arması. ► «Mag’analar g’a’ziynesi» «Oyınnan oymaq» yamasa «Badırayg’an eki» gu’rrin’indegi Qonıstın’ jorası Joldastın’ familiyası ► A’limbaev «Qıssa – sul anbiya» atlı kitap … Qazan qalasında bir neshe ma’rtebe baspadan shıqtı. ► 1859-1881-jıll -O’zim medresede oqıp edim, h’a’zir demalıs waqtı bolg’anlıg’ı ushın bir az pul tabıw maqsetinde ma’rdikar bolıp, jallanıw ushın sapar qılg’an edim. ► «Sum bala» Qadaq, arshın so’zleri … ► o’lshem birlikler Qarınbay Muwsa a’leyksalamdı masqaralaw ushın kimdi onın’ aldına jiberedi ► Shamit atlı h’ayaldı Qaysı oyında balalar eki toparg’a bo’linip, olardın’ ishinen ekewi anabası boladı. ► «qusım bası» «Eshek h’a’m qurbaqalar» tımsalının’ avtorı kim? ► Ezop Qum ıdıs … ► suw quyatug’ın u’lken ıdıs Rabg’uziydin’ «Qıssasiy Rabg’uziy» atlı kitabı neshe qıssadan ibarat. ► 72 Sarıbay bolıs qaysı shıg’armanın’ qah’armanı ► «Sum bala» Sennen h’al-awh’alı jaqsıraq bolg’an adamg’a qızg’anısh penen qaramag’ıl. ►«Qabusnama»dan Tap tandır bazarının’ awzında Badalmattın’ h’ammamına kelgende qarsı aldımnan Rasulmat g’ozapurıshtın’ ulı o’z awıllasım, qa’dirdan dostım Turabay shıg’ıp qaldı. ► «Sum bala» ― «Kel, usı tog’ayda birge dos bolıp, tınısh g’ana jasayıq… Sen qosıq aytıp, meni yoshlandır. Kimdur seni qapa qılsa, men h’a’mme waqıt sag’an ja’rdem beremen». U’zindi qaysı tımsaldan? ► «Arıslan h’a’m qus» ― Aldımnan shıqtı bir eshki, Nege kerek edi u’sh eshki? Aldımnan shıqtı qoyım, Nege kerek edi oyın? Aldımnan shıqtı bir at, Nege kerek edi ol xat? ► «Sumlıg’ı basına jetken tu’lki» ― Bul tapqan du’nya malın’a maqtanba… Alla taala sag’an jaqsılıq etti, sen h’a’m onın’ bendelerine jaqsılıq isle! C) «Qarınbay h’ikayatı» «… Men sag’an bir jaqsı qız da tawıp qoydım, o’zi sulıw, o’zi aqıllı, h’a’wli-h’a’remi de bar. Jaqsa u’ylenip, ba’lkim, usında pu’tkilley turıp ta qalarsan’». C) «Kavkaz tutqını» «Arıslan h’a’m qus» tımsalının’ avtorın tabın’. ► Nawayı «Ayırma» qosıg’ının’ avtorın tabın’. ► T.Ma’tmuratov «Azannan keshke shekem ko’sheni shan’g’ıtıp, h’a’mmenin’ janına tiyip, g’arg’ıs estip, tayaq jep, gezip ju’retug’ın bir topar jumıssız biyzar balalarmız. Qorg’asın quyılg’an ren’li bir sasıq yamasa ustalar qırıp bergen ushqırlı saqa h’esh bolmasa bir saattın’ qaqpag’ı bizlerdin’ u’lken baylıg’ımız bolıp esaplanadı». U’zindi qaysı shıg’armadan?► «Sum bala» «Shum bala» povestinegi molla kim? ► Hasanbay «Biradar, batpaqlıqqa jan’a gana jıg’ılıp edin’, usıg’an da nala shegiwge bola m, bizge usap o’mirin’ usı jerde o’tkende ne kılar edin’?!» ► «Eshek h’a’m qurbaqalar» «Biradarlar qoyın’lar, biykarg’a o’zimizdi nabıt qılmayıq. O’ytkeni, du’yada bizden de qorqaq makluklar jasap atır eken-g’o!». ► «Qurbaqalar h’a’m qoyanlar» Yüklə 213,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|