Aparan yol kimi

MƏDƏNİYYƏTİN  SOSİAL  KAPİTALI
1.  İnsani
2.  Elmi
3. Təhsil
4.  Etik
5.  Hüquqi
6.  Bədii
7.  Mədəni  irs
8.  İnformativ
9. Texnoloji
10. Texniki
11.  İdarəedici
12.  İnnovativ
13.  Dini
14.  Maliyyə
15.  İqtisadi
16.  Hüquqmühafızə
17.  Hərbi
18.  Siyasi
19. Tibbi
20.  Ekoloji
21.  Beynəlxalq
46
Fuad  Mammado»
Kulturologiva effektlvll bay al  va Гэа||ууэ
1
э aparan  yol
• 
Mədəniyyət istehsalının funksiya və mexanizmləri
MƏDƏNİYYƏT  VƏ  KULTUROLOGİYANIN 
FUNKSİYALARI
*  Elmi -  idraki
Vəzifə  -  sosial-mədəni  inkişaf  və  bütövlükdə 
mədəni-tarixi 
hərəkatın 
obyektiv  qanunauyğunluqları  haqqında  elmi  biliklərin 
toplanıb hazırlanması.
Nəticə - mədəniyyətin elmi və empirik  bilik, bacarıq  va təcrübənin 
birliyindən ibarət olan  idraki alt sistemin yaradılması.
Ф  İdeoloji
Vəzifə  - 
cəmiyyətdə  proqressiv  humanist  dünyagörüşün 
formalaşdırılması və  insanların mənəvi-estetik  tərbiyəsi
Nəticə  -  özündə  əxlaq,  hüquq,  adət,  mərasim,  dini  institutları 
birləşdirən  sosiao -  normativ alt mədəniyyətin  yaradılması.
*  Praktik
Vəzifə -
•ruhi 
və 
maddi 
dəyərlərin, 
eləcə 
də 
onların 
istehsal 
texnologiyalarının yaradılması, saxlanması, istifadəsi və ötürülməsi;
•şəxsiyyətlərin  formalaşdırılması  və  həyat  fəaliyyətinin  effektiv 
texnologiyalarının  yaradılması;
•cəmiyyətin  təhlükəsizliyini,  rifah  və  sabit  sosial  inkişafını  təmin 
edən  idarəetmə sistemi və dövlət siyasəti  modelinin  yaradılması;
• ictimai münasibət  proseslərinin  tənzimlənməsi.
Nəticə  -  mədəniyyətin,  istehsal  texnologiyaları,  ruhi  və  maddi 
sərvətlər, alət və
vasitələrin  istehsalı  və  hasilatı  ilə  əlaqədar  olan,  alt 
sisteminin yaradılması.
47

---

£u«d-Mgmnıadov.
Kulturologiya cffektivli hav al  »э faalivvala aparan vol
Ф  Proqnozlaşdınlmış
Vəzifə
 
- 
keyfiyyət,  kəmiyyət,  struktur,  funksional,  müqayisəli, 
genetik,  tarixi 
qanunauyğunluqların 
sistemli  təhlilinə  və  sosial- 
mədəni inkişafin  reallıqlarına əsaslanan  gələcəyin qabaqlanması.
Nəticə
 
-  qarşıda duran  dövr ərzində  həyat  fəaliyyətinin  mümkün 
istiqamət  və nəticələri haqqında  elmi təsəvvürlərin yaradılması.
KULTUROGENEZ
innovasiyaların təzahürünün üç əsas mənbə,  tip və sahəsi.
• Kulturogenez
 
nəsillərin,  innovasiyalı  həyat  fəaliyyətin  ideya və 
vasitə  varisliyinə əsaslanan, mədəni  irsinin sintez  prosesidir.
•  Bu  prosesdə  ənənəvi  və  yenilikçi  mədəniyyət  mühüm  rol 
oynayır.
İnnovasiyaların üç əsas mənbəyi
&  konvergent inkişaf (mədəniyyətlərin  yaxınlığı  və oxşarlığı); 
t,  diffuziya (mədəniyyətlərin qarşılıqlı təsiri); 
t,  mədəniyyətlərin  mənşəyinin eyniliyi.
Yeniləşmənin üç əsas tipi
t/  gözlənilməz  transformasiya (mutasiya);
&  stimullaşdınlmış transformasiya;
&  birbaşa istifadə.
İnnovaliya təzahürünün üç əsas sahəsi 
й?  texnologiya 
t)  adi  mədəniyyət 
Ф  ideologiya
48
Fuad M?mroxlov
Kulturologiva effektivli havat va faalivvəla aparan vol