Aparan yol kimi

partnyor  fəaliyyəti,  kooperasiya  və  əməkdaşlıq  üçün  şərait  yaratmalı, 
əhalinin orta və az təminatlı  təbəqəsinin  mədəni  nailiyyətlərdən  geniş 
istifadəsini  təmin  etməlidir.  O,  ictimai  maraqlan  ifadə  edərək,  öz 
ömrünü 
başa 
vurmuş 
mədəniyyət 
idarəçiliyi 
sisteminin 
modemləşdirilməsinə, 
inzibati-amirlikdən 
iqtisadi  idarəetmə
297

---

Kuad  Mammado*
Kulturologiva cffektivli ha vat va faalivvata aparan vol
metodlanna 
keçidə,  mədəniyyətin  mövcud  sosial  institutlarının 
dəyişdirilib, yenilərinin yaradılmasına yardım etməlidir.
Dövlət  mədəni  siyasətinin  praktik  reallaşması  mədəniyyəti  idarə 
edən  orqanlar  sistemi  ilə  həyata  keçirilir.  Mədəni  inkişafın  idarə 
edilməsi 
ölkənin  sosial-mədəni  inkişafi  naminə  onun  sistem  və 
strukturlarının 
nizamlanması 
və 
təkmilləşdirilməsi, 
həyat 
fəaliyyətinin  dəyər,  norma, 
texnologiyaların  ruhi  və  maddi 
istehsalının  innovativ  təminatı  məqsədi  ilə  mədəniyyətə  göstərilən 
elmi-praktik  təsirdir.  Proqressiv  idarəetmə  təfəkkürdə  kök  atmış 
doqma,  ətalət  və  stereotiplərdən  imtina  edilməsinə  istiqamətlənir.  O, 
dünya  mədəniyyəti  təcrübəsi  və  elmdəki  dialektik  dəyişikliklərlə 
şərtlənən  məsələlərin  aydın  dərk  edilməsini,  fəal  tədqiqatçılıq  və 
innovativ  fəaliyyəti,  yüksək  proqramlaşdırma  incəsənətini,  vəzifə, 
məqsəd  və  prioritetlərin  müntəzəm  korrektəsini,  mütəhərrik  resurs 
təminatını 
nəzərdə 
tutur. 
Həyat 
təminatı 
sistemlərinin 
modernləşdirilməsi 
daxil 
olmaqla, 
innovativ  həyatfəaliyyəti 
modellərinin 
hazırlanması, 
mədəniyyətin  yaradıcı  fəaliyyətinin 
təşkilinin  effektiv  koordinasiyası 
və 
onların  məhsullarının 
keyfiyyətinə nəzarət də onun vəzifələrinə daxildir.
Demokratik  ölkələrin  təcrübəsindən  çıxış  edərək.  Azərbaycanda 
mədəniyyətin  inkişafının  idarə  edilməsinin  yeni  mexanizminin  əsas 
prinsiplərini aşağıdakı kimi müəyyənləşdirmək olar:
•   idarəetmə sisteminin polisentrikliyi;
•   mədəni  fəaliyyətin iqtisadi model və formalarının  rəngarəngliyi;
•   maliyyə 
sisteminin 
demonopolizasiya, 
desentralizm 
və 
demokratikləşdirilməsi,  onun 
proqram-məqsədi i  yanaşmaya 
istiqamətləndirilməsi;
•   dövlət  və  qeyri-hökumət 
təşkulatlan  arasında, 
ümummilli 
maraqların  prioriteti  şərti  və  müqavilə  üzrə,  həmkarlıq  və 
əməkdaşlıq münasibətlərinin təmin edilməsi.
Demokratik 
ölkələrin 
təcrübəsi 
göstərdi 
ki, 
mədəniyyətin 
inkişafının  mərkəzləşmuş  yox,  polisentrik  prinsiplə  idarə  edilməsi 
daha  effektiv  nəticələr  verir.  Bu  sistem  mədəni  siyasətin  subyektləri 
rolunda çıxış edən dövlət və qeyri-hökumət təşkilatlarının  məsuliyyət 
və  müstəqilliyi  prinsipinə  əsaslanır.  Mədəniyyətin  inkişafının
2 9 8
Fuad  Mammadov
Kulturologiva cffektivli bayat va faaliyvala aparan yol
idarəedilməsinin  yeni  texnologiyası  kimi,  o, proqramlı  idarəetmədən 
istifadə  edir.  Dövlətin  müvafiq  qanunvericiliyi  ilə  tənzimlənən 
polisentrik  sistem  həm  büdcədən,  həm  də  büdcədənkənar  maliyyə 
resurslarını,  eləcə  də  yeni  ictimai  monitorinq  və  fəaliyyət  nəticələrini 
qiymətləndirən  digər  formaları 
məqsədli  cəlb  etməklə, 
müxtəlif 
iqtisadi  modellərin  istifadəsini  nəzərdə  tutur.  Demokratik  modelləri 
təhlil  edən  alimlər,  mədəniyyətin  təşkilati-idarəetmə  strukturlarının, 
müxtəlif  iqtisadi  mexanizmlərə  əsaslanan,  dörd  tipini  ayırırlar  : 
dövlətin  inzibati  strukturları;  iqtisadi  struktur;  dövlət-ictimai 
strukturları;  ictimai  özünüidarə  stnıkturlan.  Analoji  qaydada  qurulan