Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

qötüləşmək osallanmaq₁₁. dəğərsizləşmək.

qötüləştirmək osallaşmaq₁₁. dəğərini düşürmək. işə yaramaz duruma gətirmək.

qötüləştirmək osallatmaq₁₁. dəğərini düşürütmək.

qötüləyən kötüləyən. pisləyən. bədişçi₁₁. yerən.

qötüləyici yamanlavçu₁₁:

qötülük artıqlıq₁₁. yamanlığ. fənalıq. yamanlıq₁₁. şər. yazavtılıq. fənalıq. yoxsulluq. məhrumiyət. bədbəxlığ.

qötün -götün görünümlü: yaraşuvsuz₁₁.

qotur quttur₁₁. 1. çox kötü. alşaq. bərbat. rəzil. 2. kotur. qottur₁₁. ağır. qantal. şişman.

qotur₁₁ uyuz. yara qabuğu. qasığ.
-iki qotur atda birbirin qaşiyədi: iki uyuz at da birbirini qaşıyordu.
-daş qotur: yosun.

qoturbaş₁₁ tək başına qalan. yalnız qalan.

qötürəm götürəm. (bax > yataqay). gücsüz. halsız. dərmansız. götürəm. ərincək. ağır qanlı. işə yaramaz.

qötürgüc₁₁ dəstək. payanda.

qötürmək götürmək. göndərmək. eltəmək₁₁. iltəmək. yıltəmək. alıb aylan. daşımaq. yetiştirmək. eltəmək₁₁. iltəmək. qaldırmaq. -çəkip götürmək: sürqəmək₁₁. sürükləmək.

qötürməy götürməy.qaldırmay₁₁. qoymadan. hamsını. birini belə bıraqmadan. dibdən.

qötürtquc göltürgüc₁₁. dəstək. yardım. himayə.

qötürüm götürüm. saqat. sansız₁₁. töngəq₁₁. mə’lul. saqat. saqat. beçəl₁₁. biçəl.

qov tamızıq₁₁. çıra. tutaş. yonqa kimi otu tutuşturmaya yarayan nəsnələr.

qova quba₁₁. açıq sarı. sarıya yaxın rəng.

qovalamaq sürmək₁₁. təqib etmək

qovan -arı kovanı: batman₁₁. pətək.

qovan kovan. batman₁₁. -bal batman: bal kovanı. pətək.

qovarılmq kovarılmq. kuvərilmək₁₁. solmaq.

qovca şaka.

qövdə gövdə.tömmək₁₁. san₁₁. şan. vücud. bədən. yarq. bədən. -kişinni yarqı: insan orqanizması. böqsüm₁₁. böqsün₁₁. gövdə.
-al böqsün: gövdənin ön bölümü.
-art böqsün: gövdənin arxa bölümü.

qövdə töngəq₁₁. kötüğü. bədən.

qövduş çömüş₁₁. ağactan oyulmuş su qabı.

qovduş₁₁ heyvan yemliği.

qovl yumuş₁₁. söz.

qovlak kovlak. cavlaq. yavlaq.

qovlamaq kovlamaq. kəpəyini almaq. çaqaslamaq₁₁.

qovlatmaq sürdürmək₁₁. təqib ettirmək.

qovmaq qoruvlamaq₁₁. taydırmaq₁₁. dəfətmək. qıstamaq₁₁. sürmək.

qovqun9 1. xəbər. 2. söylənti. şayiə'. 3. alarm. 4. talaş. qayğı. 5. təqib. qovalama.
-quvqun bolmaq: izləmək. arxasından sürmək. tə'qib etmək
-quvqun edmək: alarm vermək. xəbər vermək. ulaq vermək, göndərmək.
-quvqunqa barmaq: tə’qibə getmək.

qovqunçu₁₁ xəbərçi. çapar. ulaq.

qovqunlamaq₁₁ 1. xəbər vermək. alarm vermək. 2. talaşlanmaq.

qovqunlu₁₁ təlaşlı. qayğılı.

qövşə kövşə. köşə. büyüş₁₁. büküş.

qövşəli kövşəli. qövşəli. köşəli. büyüşlü. büküşli.

qovslu qovuslu. qıyılqan₁₁. oval.

qovulmaq₁₁ iləri atılmaq. hızla getmək.

qovulmuş govulmuş. quvuraq₁₁. qurumuş. boşalmış. çox qurumuş. çox zayıf.

qovuq₁₁ saman.
-quvuq mınçaq: kehribar təsbeh.

qovuq₁₁ torbası (sidik). məsana.

qovur govur. quvur₁₁. gor. oyuq. çuxur. boşluq.

qovurmaq₁₁ qavurmaq.

qovuş quvuş₁₁. izləmə. tə'qib.

qovuslu qaytı₁₁. kaman.

qovuslu qovslu. qıyılqan₁₁. oval.

qovut quvut₁₁. qavrulmuş.

qoxulu -qoxulu bitgi: qoqqa qans₁₁. çiçək.

qoxutmaq tınçıtmaq₁₁. çürütmək. pozmaq.

qöy ağac₁₁ gürgən.

qöy -göy anası goylusan₁₁: göy tanrıcası.

qoy qoyun.
-qoy çıpçıq₁₁: kəstana qarqası.
-qoy izi₁₁: samanyolu.
-qoy yılan: bax > biləv yılan.
-işək qoy: bir yaşındaki qoyun.
-qoy avuzundan çöb üzməğən: uysal. həlim səlim. yumuşaq xuylu. sakin.
-qoy yal: çoban ücrəti.
-qoy yol: samanyolu.
-qoy odalqa sınqınca₁₁: səfa sürmək. keyifli bir yaşam sürmək.
-qoyla bıttım etgəncə₁₁: bir yerə doluşmaq. tıqlım tıqlım olmaq.
-qra qoy: merinus qoyun.
-şpan qoy: merinus qoyun.

qoy xuy. olqu. olq.

qöy₁₁ 1. gökyüzü.
-başı göyqə yetmək: çox sevinmək.
-ala göy: açıq göy.
-göy yaşnaqan: yıldırım. şişmək.
-göy yaşnaydı: şişmək çaqır.
-göy kükürəgən: göy gürültüsü.
-göydə çıpçıq ozdurmaqan: azqın it. yırtıcı it.
-göydən yulduz sərməğən: gözüpək. cəsur. qorxusuz. yiğit.
-göydən qösəv sərməğən: qorxusuz. cəsur. güzüpək.
-göydən daş tüşsə yerə tüşməz: iğnə atsan yerə düşməyəcək qədər qalabalıq.
-göydən tüşgəncə: birdənbirə. anidən. nərədən gəldiğini anlamadan.
-yarıq göy: açıq göy.
-qaraldım göy: qoyu göy.
-göy quduru: nouut. bezəlye.
2. köy. avul₁₁. ağul.

qoyan₁₁ tavşan.
-ağac qoyan: səncab.
-yer qoyan: tarla siçanı.
-qoyan avruv: sara xəsdəliği.
-qoyan bolmaq: çox sərxoş olmaq.
-qoyan soqancaq edmək: biraz dinlənmək. soluqlanmaq.
-qoyannı quyruquca: çox qısa.
-üy qoyan: ada tavşanı.

qoyanyürək qorxaq. ödlək. ürkək.

qoyçu₁₁ çoban.

qoydurmaq saldırmaq₁₁. yerləştirmək.

qöyləşmək köyləşmək. qabaqlanmaq₁₁. yerləşmək. avlanmaq. ağıllanmaq.

qöylü köylü. qabaqçı₁₁. otraq.

qoylusan₁₁ qaraçay mitolojisində göy tanrıcası.

qoyma qonma. yonma. qacı₁₁. məsnovi. sünni. yapay. məsnovi. -qaci dariy: suni ipək.

qoymadan qaldırmay₁₁. hamsını. birini belə bıraqmadan. dibdən. götürməy.

qoymaq quymaq₁₁. tökmək. yerişdirmək. yeləştirmək. salmaq₁₁. bıraqmaq. tərk etmək. -əl qoymaq: cumlamaq₁₁. yumlamaq.

qöynək göynək.yançuv₁₁. sızı. bətunə.

qoynuh₁₁ topaç.
-qoynuq burmaq: topaç çevirmək.
-qoynuq aylandırmaq: topaç çevirmək.

qoyqum₁₁ qalın saplı, yüksək boylu bir tür bitgi. əğrəli otu.

qöyquşağı qostav₁₁.

qöyquşağı yanqılıc₁₁.

qoyra₁₁ devanası. sırıq kimi uzun boylu.

qöysül₁₁ qöysüldüm₁₁. göyümtraq. göyümsi. göyümsi.

qöysüldüm göysüldüm₁₁. qöysül₁₁. qöysüldüm₁₁. göyümtraq. göyümsi. göyümsi.

qöytün₁₁ göytən doğru. havadan.
-göytün çabuv: hava saldırısı.

qoyu qalın₁₁.-qoyu rəngli: qaravuz₁₁. əsmər.

qoyulmaq quyulmaq₁₁. tökülmək.

qöyümsi göysül₁₁. göyümsi. göysül₁₁. qöysüldüm₁₁. göyümtraq.

qöyümtraq göyümtraq. göysül₁₁. qöysüldüm₁₁. göyümsi. göyümsi.

qoyun₁₁ 1. qıvrıq. içbükəy. yuvarlaq. 2. qoyun. sinə. göğüs.
-qurutulmuş qoyun quyruğu: ırqay₁₁.
-yedi yaşında qoyun: bavqa qirməz₁₁.
-buynuzları geriyə doğru bükülmüş qoyun: baqsar₁₁.
-buynuzsuz qoyun: tumaq₁₁.
-üç yaşında dört yaşına qədər olan qoyun: uzada₁₁.

qöz 1. çaqır₁₁. gözbəbəği üzərindəki ləkə. 2. köz. kösəv₁₁.
-közləri çevirmək: kösəvləni ışır.
-göz atlamaq: gözətləmək. sınçılamaq₁₁. baxıcılıq edmək. -gözü saqat: qılavqöz₁₁.
-gözə çarpan: diqqəti çəkən. tanıqıvlu₁₁.
-iki qözün buqdurmaq: utanmaq.
-gözləri tikilmək: diqqətlə baxmaq. aralmaq₁₁.
-qızarmış gözlü: cıtçaqöz₁₁. çaqmaq çaqmaq gözlü.
-sulugöz: yılavuq₁₁. yığlavuq. ağlağan.
-yeni göz açmış: ingən. engən. körpə. görpə.
-göz daşı: gördəvük₁₁.
-gözə görünməyən: qaravsuz₁₁.
-patlaq gözlü: çıltırqöz.
-qözü qıymaq₁₁: bir işi yapmaq üçün kəndinə güvənmək.
-acgöz: toyumsuz₁₁.
-gözütoq. toyumlu₁₁.
-göz boyama: tobalaq₁₁. aldatmaca.
-göz önündə tutulmaq: daxil olmaq. sayılmaq. sanalmaq₁₁. e’tibara alınmaq.
-sulu gözlü: suvqöz₁₁.
-qöz açmaq: əğlənmək. oyalanmaq.
-göz açuv: əğləncə.
-göz açuv: əğləncə.
-acgöz: cırtqıç₁₁. yırtqıç₁₁.
-ala qöz: açıq rəng göz.
-alaqöz₁₁: açıq rəng gözlü.
-gözdən qeçirmə: avlav₁₁. tətqiq.
-gözə gəlmək: ayaqsımaq₁₁. nəzər dəğmək.
-gözlərin yandırmaq: gözlərini iri iri açmaq.
-yandıra qöz: patlaq gözlü.
-gözlərini tikip baxmaq: aralışmaq₁₁.
-qısıqqöz₁₁: qıyıqgöz. çəkik gözlü. yumuq gözlü.
-süzülgən gözlə₁₁: bayqın, məxmur baxışlar.
-göz avana edmək: uğraşmaq. didinib çalışmaq.
-göz avruv bolmaq: sevimsiz görünmək.
-göz bağlamaq: saxlamaq. gizləmək.
-göz baylanmaq: qaranlıq olmaq.
-göz baylanqan gözüv: axşam qaranlığı.
-göz bolmaq: nəzər dəğmək.
-göz cabqıç: (ç <> y ) göz yapqıç: at gözlüğü.
-göz yetdirmək: göz atmaq. incələmək.
-göz qabaq: göz qapağı.
-göz qaqmaq: göz qırpmaq.
-göz qaqqınçı: göz açıb qapayıncaya qədər.
-göz qaram: dünya görüşü.
-göz qarnaqı etib: nə olursa olsun diyərək.
-göz qaş berməmək: məmnun qalmamaq. yüz verməmək. xoşnud olmamaq.
-göz qulaq bolmaq: ilgilənmək. göz qulaq olmaq.
-göz qısmaq: şəkərləmə yapmaq. uyuqlamaq.
-göz saxlab: gizlicə. sezdirmədən.
-göz tiymək: nəzər dəğmək.
-göz tuvrada: göz önündə.
-gözdən boşamaq: gözləri pozulmaq.
-gözdən qarmalmaq: gözləri rahatsızlanmaq. gözləri pozulmaq.
-gözdən gözqə: qarşılıqlı. yüzyüzə.
-gözdən toqtamaq: gözləri pozulmaq. gözləri rahatsız olmaq.
-gözqə ilinmək: gözə çarpmaq.
-gözqə qum urmaq: aldatmaq. dolandırmaq.
-gözləri çıraq barmaq: gözünü tikmək. diqqətli baxmaq.
-gözləri qanadan tolmaq: çox sıxıntı çəkmək.
-gözləri tot bolmaq: ağlamaqtan gözləri pozulmaq. kor olmaq.
-gözlərinə qan çapmaq: çox qızmaq.
-göznü qarası: göz bəbəği.
-göznü uçqara yetdirmək: üstüngörü baxmaq.
-gözü cana turqanlay: hələ sağ ikən. sağlığında. yaşamta.
-gözü yanmaqan: təmbəl. üşəngənc. bəcəriksiz.
-gözü çıraq barmaq: gözünü tikip baxmaq.
-gözü qaramaq: imrənmək. özənmək. arzulamaq. istəmək.
-gözü-qaşı teşilmək: xoşnud olmaq. iyi qarşılanmaq.
-gözün göy edmək: çox dövmək. iyicə pataqlamaq.
-gözündən görmək: xatirə olaraq görmək.
-gözünə qöqdən curun görünmə₁₁: üzüntü, kədərdən heçbir şey umurunda olmamaq.

qoz₁₁ cəviz.
-qoz börk₁₁: yeni doğan bəbək üçün düzənlənən şöləndən oynanan bir oyun.
-qoz tiş₁₁: süt dişi.
-qoz tərəq: cəviz ağacı.
-qoz qabqa yığmaq: düzənə soxmaq. kontrol altına almaq. göz açtırmamaq.

qoza -ipək böcəği qozası: qıppa₁₁.

qozaba₁₁ çabuq. tələsik. əcələ.
-qozaba bolmaq: qozaba edmək: qozabaqa qalmaq: əcələci olmaq. əcələ etmək.
-qozabaqa aldırmaq: təlaşlandırmaq. talaslandırmq. təlaşa düşürmək.

qozabalanmaq₁₁ talaslanmaq. talaşlanmaq. hızlanmaq. əcələ etmək.

qozabalatmaq₁₁ talaslandırmaq. talaşlandırmaq. tələsdirmək. hızlandırmaq.

qozabalı₁₁ talaşlı. talaslı. tələsli. tələsik. qayğılı.

qozalaq kişiv₁₁.

qözalıcı gözalıcı.cinqil₁₁. parlaq. canlı rəng.

qözaltı gözaltı. qabqa. ixtiyar. -qabqa yığmaq₁₁: dənətim altın tutmaq. gözaltına almaq.

qozap qobuz₁₁. qopuz. qasıntlı. kibirli.

qözbağ₁₁ ovsun. büyü. sehir.

qözbav₁₁ 1. sehir. aldatmaca. 2. hipnoz. 3. şaşırtıcı hünər. hoqqabazlıq. 4. saxta. riyakar. 5. büyüləyici.
-qözbav yaşav: rahət. sıxıntısız. keyifli.

qözbav₁₁ hoqqabazlıq.

qözbavçu₁₁ sehirbaz.

qözbavlamaq₁₁ dalqavuqluq yapmaq.

qözbavlu₁₁ 1. büyülü. sehirli. 2. bəcərikli. açıqgöz. 3. cilvəli. yosma.
-qözbavlu kişi: açıqgöz kişi.
-qözbavlu əfendi: üfürükçü xoca.
-qözbavlu qız: cilvəli. yosma qız.

qözbaylanqı₁₁ gecə.

qözçü gözçü. 1. tınqıçı₁₁. casus. 2. saqlayul₁₁. saxlavul. bəkçi. qaravul₁₁. mühafiz.

qözçü qalavur₁₁. gözətləyici. qaraqol.

qözdağı gözdağı. təhdit. canavm₁₁. -qözdağı vermək: dəmirçiləmək₁₁. təhdit edici hərəkəttə bulunmaq. vuracaq kimi yapmaq. təhdit edmək. yanavmaq₁₁. yanıqan edmək. qorxurtmaq.

qözdaşı kəbdirəvüz. sülfat.

qözdən itmək çartlamaq₁₁. yartlamaq.

qözdərçi₁₁ baxııcı. falcı.

qözdərilmək 1. təmizlənmək. saf duruma gəlmək. 2. oyanmaq. uyanmaq.. uyandırılmaq.

qözdərmək₁₁ doğurmaq.

qözə çarpan tanılqan₁₁. görülən. aşikar.

qözə gözə. qurufasulyə, nohut loba bənzər dənələr.

qözəl aybat₁₁. aytək₁₁. qöstərişli. sağlam. gəlbet. yaxışıqlı. alımlı. subay₁₁. süydümlü₁₁. sevimli. toyun₁₁. doyun. uşaqıvlu₁₁. kibar. xoş. yaraqan₁₁. yaraq₁₁. yaraqan. iyi. netəli. qöstərişli. zərif. cazibəli. arın. arun. aruv. çıraylı₁₁. yaxışıqlı. omaq₁₁. umaq. göstərişli. yaxışıqlı. şik. cumoru₁₁. yumoru. iyi. münasib. asuvlu₁₁. əlverişli. iyi. uyqun. -ən gözəl: çıng aruv. -gözəl bulmaq: aruvsunmaq₁₁.

qözəl çox gözəl. şam₁₁. şahana. maçal₁₁. baçal. bayçal. baysal. iyi. xoş. daha iyi.

qözəlləşmək aybatlanmaq₁₁. süslənmək. sımarlanmaq₁₁. sığmarlanmaq. süslənmək.

qözəlləştirmək omaqlandırmaq₁₁. umaqlandırmaq. süslənmək. aybatlatmaq₁₁. süsləmək. donatmaq.

qözəllik gözəllik. qoqqalıq₁₁. şiklik. zərifliq. süslülük. subaylıq. zərafət. cazibə.

qözənəq₁₁ seyrək örülən çit.

qözət gözət₁₁. dövr. devriyə.

qözətçi₁₁ çoban.

qözətləmək diqqətlə baxmaq. sınamaq₁₁.

qözətləmək uvlandırmaq₁₁. yaxalamaq.

qözətləyici qalavur₁₁. gözçü. qaraqol.

qozğalış qopuvul₁₁. üsyan. başqaldırma.

qözgörgən₁₁ üfüq.

qozlamaq₁₁ doğurmaq. yumurtlamaq.

qozlavsuz₁₁ qısır.

qozlay 1. doğum. 2. fayız.
-qozlav açqa: fayizə verilmiş para.
-qozlav avruv: doğum sancısı.

qözlə artalda₁₁. sağın. -artal da barma alayaqa. sağın gedmə oraya.

qözlək gözlək. nazik. muğayatlı. ayamlı.

qözləmək qaruvlamaq₁₁. bəkləmək.

qözləv₁₁ pinar. qaynaq.

qözlü₁₁ baxışlarıyla nəzər dəğdirən.

qözlük gözlük. görüş. ərməğan. görümdüq₁₁.

qozqalmaq₁₁ həyəcanlanmaq. qarışmaq. uyarılmaq.

qozqaluy₁₁ qarışıqlıq. həyəcan. üsyan. ayaqlanış.

qozqamaq₁₁ təhrik etmək. həyəcana gətirmək. qarıştırmaq. ayaqlandırmaq.

qözqaş bermək yüz vermək.
-yaşnı aşırı beq yaratmaqanında anqa qözqaş berməy qını söləşdi: dəliqanlıyı pək artıq bəğənmədiğində ona yüz vermədən sərt qonuştu.

qozqun₁₁ alaycı. məsqərə.

qozqunlu₁₁ alaylı. alaycı. məsqərə.

qözü pek ötlü₁₁. cəsur.

qözübək tavqal₁₁. cəsur. şüca'. atılqan. yılmaz. əzimli. qararlı. ertəli. irtəli. iradəli.

qözübərk kişi₁₁. ərkək. yiğit. cəsur.

qözüdoymaz ocaqçı₁₁. obur. pisboğaz.

qözüldürəvük₁₁ qözüldürük₁₁. dürbün.

qozumaq₁₁ qızdırmaq. sataşmaq. qışqırtmaq.
-yaşnı qozusanq çapar, itni qozusanq qabarmaq: dəliqanlıyı qızdırırsan saldırır. köpəği qızdırırsan ısırır.

qözünə₁₁ hər. sayın.
-cıl qözünə: il sayın. hər yıl.

qozuqay₁₁ quzucu. kiçik quzu.

qözür₁₁ qumar. kart oyunu.

qözürtükmə gözürtükmə₁₁. əsgidən qadınların iç gömləklərinin yaxasına qoyulan gümüş ya da fildişindən yapılma düğmə.

qozutmaq₁₁ qızdırmaq. sataşmaq. alay etmək. əğlənmək.

qözütoq toyumlu₁₁.

qözüv gözüv₁₁. çağ. zaman. bir bölük çağ, zaman. sıra. zaman. -tab gözüv: uyqun zaman. əlverişli an. -art qözüvdə: son zamanlarda.
-yanqur yavqan qözüvdə mən tavda edim: yağmur yağdığı sırada mən dağdaydım.
-bir qözüvde: bə’zən.
-qözüv qaytarmaq: intiqam almaq.
-qözüv qözüv: sırayla.
-qözüvü bilə: sırasıyla.

qözüvləmək₁₁ sırayla yapmaq. sıraya qoymaq.

qözüvləş₁₁ sırayla. birər birər.

qözüvlü₁₁ çağlı. olağan. sırası gələn.

qözüvünə₁₁ zaman zaman. ara sıra.
-qözüvünə bizqə da gələ tur: ara sıra bizə də gəl.

qsəqə₁₁ kəsəklə₁₁. nəzlə. qırip. soyuqdəğmə.

qu güc. taqat.
-uqusu sın: gücü tükənmək.

quba₁₁ qova. açıq sarı. sarıya yaxın rəng. -qubabet: solqun yüzlü.

quballak₁₁ kələbək.

qubar ğubar ( ğub < _met > buğ ) buğav₁₁ < bukmaq. bükmək. boğmaq). nərsənin üstünə qonan tozlu tozanaqlı, bulutlu şeh, topraq.

qubar₁₁ mat. donuq. soluq. cansız.

qubas₁₁ kubas. işlənmiş sığır yaxud at dərisi.

qubbə çoqay₁₁. -məscid çoqayı.

qübə₁₁ kübə. zirəh. -təqərəy kübə: sağlam zirəh. -küpə börk₁₁: tolqa. miğfər.

qübəçi₁₁ küpəçi. zirih yapan.

qubqolu₁₁ araba təkəri sökülmədən öncə altına qoyulan dəstək.

qübrə -qurumuş heyvan kübrəsi: qorsa₁₁.

qübrə kübrə. baquş₁₁. çirik₁₁.qolca₁₁. pisliğ. pox. səmirti. səmirtqic₁₁: