Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

qübrəlik kübrəlik. baquş₁₁. kübrə.

qübür kübür. sandıq.

qübürçək₁₁ kübürcək. qutucıq. sandıqcıq.

qubus₁₁ siğil. tümör. ur.

qüc güc. təbər₁₁. dəbər. otoritə. qarım₁₁. borbay₁₁. quvvət. quvvə. təpər. onğ₁₁. qudrət. qaruv₁₁. qor₁₁.
-gücdən düşmək: tarqaymaq₁₁. darqaymaq.bitginləşmək.
-gücü quvvəti kəsilmək: onqsuzuna tayanmaq.
-gücü olmaq: onq bolmaq. imkani olmaq.
-qara güc: qaba quvvət.

qucaq bellik₁₁.

qücdən düşmək tükənmək₁₁. zayıflamaq. halsız düşmək. zayıflanmaq. boşaymaq₁₁.

qücdən düşürmək tükəndirmək₁₁. halsız bıraqmaq.

qücənmə kölgəlti₁₁. darglnlıq.

qücənmək gücənmək.öngələmək₁₁. yadırqamaq. mənimsəməmək. bostulanmaq₁₁. küsükmək. üz asmaq. somurtmaq. qaş çatmaq. qopulanmaq₁₁. küsmək. üz asmaq. kölgəltəmək. darılmaq. quruşqalamaq₁₁. incinmək. darılmaq.

qücəylənmək₁₁ güclənmək. quvvətlənmək.

qücləmək₁₁ qaplamaq. işqal etmək. istila etmək. sağlamlaşmaq. güclənmək.

qücləndirmək ışırmaq₁₁. quvvətləndirmək. təqviyət etmək.

qücləndirmək qurçlandırmaq₁₁. sağlamlaştırmaq. ayaqlandır₁₁. böyütmək.

qüclənmək qöcəblənmək₁₁. qoçavlanmaq. quvvətlənmək. sağlamlaşmaq. qücəylənmək₁₁. quvvətlənmək.

qüclənmək sıntıllanmaq₁₁. sağlamlaşmaq.

qücləşmək qıynınlaşmaq₁₁. zorlaşmaq.

qücləvçü işqalci.

qüclü güclü. bay₁₁. bəy. cıqırıq₁₁. sağlam. qurç. qurs. quvvətli. bayqama₁₁. bağqama. bəyqəmə. quvvətli. qudrətli. zorlu. acı. əkşi. toqaşav₁₁. dolu, alçaq boylu. tıqnaz. yapılı. güylü₁₁. heybətli. qodur₁₁. ayütaban₁₁. təməngili₁₁. dəməngili. dayanıqlı. əsaslı. yapılı. qatdır₁₁. bodur. sağlıqlı. sağlam. təbərli₁₁. dəbərli. otoritəli. irqaşığ₁₁. quvvətli. sınırlı. onqlu₁₁. quvvətli. qarımlı₁₁. qurçbel₁₁. sağlam. dayanıqlı. sağlam.

qüclük çəkmək qıynınlaşmaq₁₁.zorlanmaq.

qüclüklə güclüklə. azdan-buzdan₁₁. ancaq. zar zor. zar zor. təkaran₁₁.çətinliklə.

qucqan 1. ibriq. 2. lavabo.
-bacqa qumqan: baxca sulamada kullanılan süzgəçli su qabı.

qücsünmək 1. ah çəkmək. iç çəkmək. 2. könülsüz yapmaq. istəksiz olmaq. zoruna gəlmək.

qücsüz gücsüz. zayıf. cılız. azmıç₁₁. göltürəm₁₁. azqın-tozqun₁₁. dərmansız. qıləv₁₁. çəlimsiz. qırılqan. sənğqildəvük₁₁. təməngisiz₁₁. dəməngisiz. dayanıqsız. cılız. azmıç₁₁. yoxsul. onqsuz₁₁. qudrətsiz. zayıf. himayəsiz. qarımsız₁₁. tınqan₁₁.çəlimsiz. cılız. qırağ₁₁.zayıf. sısqa. çəlimsiz.
-gücsüz qalmaq: alqasınmaq₁₁. zayıf düşmək. quvvəttən düşmək.

qücsüzlük gücsüzlük. baramta₁₁. çarəsizlik. ümitsizlik. qıləvlük₁₁. zayıflıq. çəlimsizlik.

qucuma 1. qurt sürüsü. 2. bit böcək.

qücüq it yavrusu. eniq.

qucur₁₁ 1. əcib. qərib. tuhaf. 2. hünərli. usta. 3. əğləndirici. gülünc.

qucurluq₁₁ qəribliq. əcibliq.

qudaq xudsita. xudpəsənt. qaduv₁₁.

qudas bax > qutas.

quday tanrı. allah. yaran.

qudaynat satuv₁₁ bir şey aldığı fiyata satmaq.

qudil təbər. ay balta.

qudraq çınlı. tikbaş. asi. asav. çalıq. çalıqlı₁₁.

qüdü qudu₁₁. oğru.

qudu₁₁ güdü. oğru.

qüdücü güdücü. oğru. -güdücü, üygə yaşırtın girgəndi₁₁: oğru evə gizlicə girdi.

qüdüçü qaraman. oğru.

qüdüq küdük. çort₁₁. qısa. kəsik.

qudurmaq assılanmaq₁₁. azgınlaşmaq. azav yarmaq₁₁.

qudurmuş azqın₁₁. qatala₁₁. qatala₁₁. azqın. qatala₁₁.

qudurtmaq alındırmaq₁₁. dəlirtmək. azdırmaq. çıldırtmaq.

qüf qoxmaq qaqsımaq₁₁. çürütmək.

quğu₁₁ qoğu. toy quşu. tudaq₁₁. tuvadaq₁₁. duvadaq. dudaq. dəmirdən yapılmış çit. zireh.

qügüm gögən₁₁. bidon.

qüh₂ küh_2. kürt. gurt₁₁. quluçqa₁.

qul qatıv₁₁. kölə. bağlı. sərbəst olmayan.
-mal qulu: heyvanlara baxan ırqat. kölə. insan. kişi.
-qafqazda qullar incilib yaşaqandıla: qafqasya’da kölələr əziyət çekərək yaşamışlar.
-oramda bir qulda yoxdu: sokaqta heç insan yoq.

qula₁₁ dar qafalı. ət qafalı. sərsəm.
-qula qoy artdan ürkər: sərsəm qoyun sonradan ürkər.

qulaç₁₁ qolaç.

qulağına gəlmək çalışmaq₁₁. dəğişmək.

qulan₁₁ tay.

qulaq 1.
-balta qulaq: baltanın tərs tərəfi.
-qısa qulaqlı: çunaq₁₁. qulaqsız.
-salpı qulaq₁₁: sarqıq qulaq.
-yııxı qulaq: quzuqulağı bitgisi.
-qulaqı beq: qulağı ağır eşitən.
-qulaqı duvuldamaq: qulağı uğuldamaq.
-qulaqın burmaq: qulağını bükmək. tənbəhləmək.
-qulağın burnuna bağlamaq: uğraşıb didinmək. çalışıb çabalamaq.
-qulağın qızdırmaq: dediqodusunu yapmaq.
-qulaq burmaq: söylənilənə qulaq verməmək. diqqətə almamaq.
-qulaq yan: şaqaq. şəqiqə.
-qulaq yetdirmək: dinləmək.
-qulaq iymək: dinləmək. qulaq vermək. duymaq.
-qulaq mintev: azıcıq. çox az. diqqətə almaya dəğməz.
-qulaq ot almaq: içgi içmək. sərxoş olmaq.
-qulaq otlu bolmaq: sərxoş olmaq. qafayı tütsüləmək.
-qulaq tiqmək: diqqət etmək. önəm vermək.
-qulaq tiqməmək: umursamamaq. aldırmamaq.
-qulaq turquzmaq: qulaq tikmək. quşqulanmaq.
-qulaqdan toqtamaq: sağır olmaq.
-qulaqqa almaq: önəmsəmək. önəm vermək.
-qulaqqa almamaq: umursamamaq. daldırış etməmək.
-qulaqqa çalışmaq: qulağına gəlmək.
-qulaqqa ilinmək: qulağına gəlmək.
-qulaqqa uşaquvlu: ahəngli. uyumlu.
-sanqrav qulaq: mantar.
2. arxalıq.
-köpür qulaq: köprü qorxuluğu.
-orunduq qulaq: qaryola başılğı.
3. dərə. -ağac qulaq: ağaclı dərə içi.
-qulaq altı bezləri: saqaqla₁₁.
-həssas qulaq: sak qulaq.
-qarıqulaq₁₁: uzun qulağ. böyük qulağ.
4. sarp dərə. boğaz.
-qulaq üzülmək: dağlardan çığ qopması.
-qulaq suv: dərə. çay.
-maravçu qirməğən qulaqda geyik köp bolur: avçı girməyən dərədə geyik çox olur.

qulaqçı₁₁ qulağagirən.

qulaqlamaq₁₁ dinləmək. itaət etmək.

qulaqlavçu₁₁ uysal. itaətkar.

qulaqsız çunaq₁₁. qısa qulaqlı.

qulatüz₁₁ qır. bozqır.

qülbə iqtirmə₁₁. baraqa. bərəkə.

qülbə işqav₁₁. içqav. baraqa.

qülbet gülbet. gülüz. açıq üzlü (# külbet. donüz. donuqüz. ) {# külbet. donüz. donuqüz. (# gülbet: gülüz. açıq üzlü)}.

qulda₁₁ çimən. çimənlik.

qüldürücü gülgülü₁₁. gülgülük₁₁. komiq.

qülğanı gülğanı₁₁. lalə. alala.

qülgülük₁₁ gülgülü₁₁. komiq.
-gülgülük bolmaq: komiq duruma düşmək.
-gülgülük edmək: alay etmək. komiq duruma düşürmək.

qülhanbəyi qatdır₁₁. qabadayı. gobud.

qullab qarma₁₁. olta.

qullanışsız tabsız₁₁. rahatsız.

qullatmaq₁₁ çalıştırmaq. qulluq ettirmək. kölə olaraq çalıştırmaq.

qülləmək₁₁ çiçəkləmək.

qüllü güllü₁₁. sütül. buğday, məkə kimi taxılların sütlülü.

qüllük küllük. qalav₁₁.-ocaq küllüğü. tartqıç₁₁.

qüllüm günəş görən yamac. güney yamacı.

qulluq ettirmək qullamaq₁₁. çalıştırmaq.

qulluq yumuş₁₁. iş.

qulluq₁₁ görəv.
-qulluq edmək: çalışmaq.

qulluqçi yumuşçu₁₁.

qulluqçu əkət₁₁. qulluqçı. uşaq.

qulmaq parçalı. dənəli. top top olmuş. parça qumaş.

qulmaqlanmaq₁₁ top top olmaq.
-bulamuq qulmaqlanıb qaldı: şorba top top olub qaldı.

qülmə qılqıldav₁₁. pıqqldav. qülqü₁₁. əğləncə.

qulmu₁₁ 1. ənsənin qalın yeri. 2. tortu. bozanın dibinə çökən qoyu bölümü.

qulov tayaq₁₁ baston.

qulp sap. tutquc₁₁.

qulqaçqan əfəndisinin əlindən qaçan kölə.

qülqü₁₁ gülmə. əğləncə.

qülqülü₁₁ 1. komiq. güldürücü. 2. alaycı. məsqərə.

qültə gültə. 1. bağ. dəmət. 2. tomar.
-gültə gültə açqa: tomar tomar para.

qültələmək gültələmək₁₁. dəsdələmək. dəmətləmək.

qültəmiş gültəmiş. arabanın dınqılı.

qültü gültü₁₁. dağın günəş görən güney yamacı.

quluç₁₁ çomaq topuzu. -guloç tayaq: çomaq.

quluçqa₁ gurt₁₁. kürt. küh₂.

qülümsək gülümsək. işərmək₁₁.

qülümsəmə gülümsəmə. işəruvmaq₁₁.

qülünc çam₁₁. şaka. şuxluğ. lətifə.

qülünc gülünc. əğləndirici. qucur₁₁.

qülünc oyunlu₁₁. tühaf. xoş. əğləndirici

qulunquş₁₁ bayquş.

qülüstan gülüstan. qoqqaziya₁₁. çiçəklik.

qülüz gülüz. gülbet. açıq üzlü (# külbet. donüz. donuqüz. )

qülxan külxan. (< kül: oddan, yanqından qalıtı). kül, od yaxmaq işi ilə uğraşan.

qum
-qözqə qum urmaq: dolandırmaq. aldatmaq.
-qum boran: qum fırtınası. sam yeli.
-qum bürtük: qum dənəsi.
-qum qağız: zumbata. zımpara.
-qum şəkər: toz şəkər.
-qum tüz: qum yer: çöl.
çöl.

quma burun₁₁ burunundan qonuşan.

quma₁₁ tük rəngi. rəng. döl. tuxum. soy. cins. sinif. qəbilə. boy. qündəş₁₁. güni.
-şaytan quma: şeytan dölü.
-malnın quması: heyvanın tük rəngi. heyvanın cinsi.

qumaç qumaş.
-çınday qumaş: trikotaj.
-dariy qumaş: ipək qumaş.
-qumaş soxmaq: qomaş toxumaq.

qumadaq₁₁ qısa. küt. koralmış. kor. kəsgin olmayan.

qumal bet almaq₁₁ sararmaq. çamur rəngi almaq.

qumalaq₁₁ öksürük otu.

qumalı₁₁ iyi çeşit.
-tavlularnı qumalı qoyları qaydada bəlgilidi: qaraçay-malqarlıların cis qoyunları hər yerdə adlımdır.

qumar gözür₁₁.

qumay₁₁ zərərlı bir ot türü.

qümə kümə. yığın. qıra₁₁. töbə. təpə. oba₁₁.

qümə qalca₁₁. yığın.

qümə qutam₁₁. qurub. sürü. yığın.

qümələmək qalcalamaq₁₁. yığmaq.

qummos

qummos₁₁ siğil. zigil. heyvanlar üçün çubuqtan örülmüş burunsalıq.

qumoq qumqo₁₁. boğuq. bəlirsiz.

qumos qummos. xərməndə dövən sürərkən öküzün taxıl dəmətlərinə ulaşmasını önləyən ağızlıq.

qumot₁₁ gəmit. çənə. ağız.

qumpur₁₁ qılıf. ğilaf. tabanca, tüfənq qılıfı.

qumqa tavuş₁₁ burunundan gələn səs.

qumqa₁₁ burunundan qonuşan.

qumqo₁₁ qumoq. boğuq. bəlirsiz.
-gumqo avaz: boğuq səs.

qumqot₁₁ heyvanlarda yüzün öndiki sivsi, çıxıntılı bölümü.

qumtaşı biləği daşı: qırpin₁₁. qırşı₁₁.

qumu₁₁ məxzən. kilər.

qumuju₁₁ təzə peynir qalıbı.

qumulcuq₁₁ qumursqa₁₁. qarınca.

qumuq₁₁ 1. evin çatısındaki toptağı sıxıştırmaya yarayan bir ucu toxmaq şəklindəki arac. 2. qımıq. kömüq. kəmik. qısa. koralmış. küt.
-qumuq etmək: koralmaq. korlamaq. korlaşdırmaq.
-qumuq bolmq: koralmaq.

qumursqa₁₁ qumulcuq₁₁. qarınca.
-qumursqa töbə: orman içlərində təpə şəklindəki qarınca yuvası.
-qumursqa tavdan aşar: qarınca dağdan aşar.

qumursqabel₁₁ incə bel.

qümüş
-sırma gümüş: yüksək ayarlı gümüş.

qumus₁₁ siğil. ur. tümör.

qün gün. gün₁₁. günəş. hava. açıq. -yel günü yayıqdırdı: yel havayı açtı.
-gün batan uğur: günbadrama₁₁. öğlədən sonra. -gün dönümü: qorqazın₁₁.
-qün tanrısı: günəş tanrısı.
-qıyamət günü.-kirti gün₁₁.
-qüntaralqan₁₁: axşama yaxın vaxt.
-salı günü: qıyav gün₁₁.
-başgün: bazartəsi.
-kürgəgün: salı.
-barasgün: çarşəmbə.
-ortaqün: pəncşəmbə.
-bayrımqün: cümə.
-ıyıqgün: bazar.
-gün aşırmaq: avaralıq etmək.
-gün aşıruvmaq: avaralıq.
-gün aşqı bermək: iyi günlər diləmək.
-gün qaytuv: gün dönümü.

quna₁₁ alıq. bunaq. bunamış.

qunan₁₁ tay.

qünara günara₁₁. gönorta. öğlə çağı.

qünbadrama günbadrama₁₁. gün batan uğur. öğlədən sonra.

qünbatış günbatış₁₁. günbatqan₁₁. batı.

qünbatqan günbatqan₁₁. günbatış₁₁. batı.

qünbət günbet. (gün + bet: üz. yön). güneyə baxan dağ yamacı.

qünbet günbet₁₁. günbət.(gün + bet: üz. yön). güneyə baxan dağ yamacı.

qünburulma₁₁ axşama yaxın vaxt.

qunçələnmək çaqmaq₁₁. filizlənmək. tomurcuqlanmaq.

qünçıqış₁₁ günçıxış. şırıq. cırıq. doğu.

qünçıqqan₁₁ doğu.

qünclənmək bəkeymək₁₁. pekləşmək. bərkimək. sağlamlaşmaq. quvvətlənmək.

qündəş₁₁ güni. quma.

qündəyməz gündəyməz₁₁. ərköyül. nazənin. nazlı büyütülmüş.

qündüm₁₁ günlüm₁₁. dağın güney yamacı.

qündüş₁₁ bir bitgi adı.

qünəş qün.
-günəş tanrısı: qaynar₁₁.
-dağın günəş görən güney yamacı. gültü₁₁.
-günəş tanrısı: qayırnar₁₁.

qüney güney. oqarqı₁₁. onqtüşün₁₁. yuxar. -oqarqı yel: güneydən əsən yel.
-dağın günəş görən güney yamacı. gültü₁₁.
-günəyə baxan dağ yamacı: günlüm₁₁.
-güney-güneyə baxan dağ yamacı: günbet. günbət.(gün + bet: üz. yön).

qüneydən yuxarıdan. oqartın₁₁. üstdən.

qüni güni. qündəş₁₁. quma.

qünlü₁₁ ağustosun onüç igirmi üç arasında doğanların bürcü.

qünlük günlük. çalçı₁₁. yalçı. işçi. ırqat.

qünlüm₁₁ qündüm₁₁. dağın güney yamacı. günlüm₁₁. günəyə baxan dağ yamacı.

qünorta₁₁ öğlən₁.

qüntaralqan₁₁ axşama yaxın vaxt.

qüntayaq günəş ışığı. işın.

quntburun₁₁ qaqa burunlu.

qünü -bazar günü: iyiq gün₁₁.

qüp küp. qalay₁₁. bidon. boşqa.

qüpəçi küpəçi. qübəçi₁₁. zirih yapan.

quppur₁₁ qambur.
-dörd quppur bolub işləmək: çox zorlanıb çalışmaq.

ququ quğu. aq babuş.

ququq₁₁ ququq quşu. ququş₁₁.
-ququq aldamaq: tamışmaq. dadmaq. çox az bir şeylər yemək. atıştırmaq.

ququruq₁₁ xoruz.

ququruqgu xoruz.

ququruqlan kibirlənmək. böyük qonuşmaq.

ququş₁₁ guquq quşu.

qür -daha gür: daha quvvətli. abatarlaq₁₁. daha böyük.

qür kür. gür. boğa. öküz.

qura hazır.

qura hazır. -qurala aylanama: hazırlanırım.

qura qara. quramat₁₁.

quralıv₁₁ 1. kompozisyon. 2. tərkib.

quralmaq₁₁ qurulmaq. düzənlənmək.
-yolqa qural: yola düzəlmək, çıxmaq.

quramaq₁₁ qurmaq. düzənləmək. tərtibləmək. hazırlamaq.
-açqa quramaq: para hazırlamaq.
-at quramaq: at yetiştirmək.
-yolqa quramaq: yola hazırlamaq. yola çıxarmaq.
-qoy qura: qoyun yetiştirmək.
-şatır quramaq: çadır qurmaq.
-üydəki quramaq: ailə qurmaq. evlənmək.

quramat₁₁ qura. qara.

quramsız₁₁ tərtibsiz. düzənsiz. orqanizasyonsuz. təşgilatsız.

quran kadr. həy'ət.

quranmaq₁₁ toplanmaq. yığınmaq. hazırlanmaq.

quraq -quraq bölgə: qaqırağ. ot bitməyən daşlıq yer.

quraqlaşmaq qurqaqsımaq₁₁. qurumaq.

quraşdırmaq₁₁ düzənləmək. tərtiblənmək.

qurav₁₁ dərləmə. toplama. düzənləmə.

quravuc₁₁ düzənləyici. orqanizatör. təşgilatçı.

qurbanlıq batay₁₁.

qürbe kürbə₁₁. un qoyulan sandıq. zahirə ambarı.

qürbeci gürbeci₁₁. dəmirçi

qürbü₁₁ əsgi püsgü. yamalı.

qurbulamaq qurublamaq. coppulamaq₁₁. yoppulamaq. toplamaq.

qürbüz tobar₁₁. dobar. topar. sağlam. sağqatlı. səhhətli. tompur₁₁. sağlam.

qurç qurs. 1. çəlik. 2. sağlam. güclü.
-qurç at: tırakqtor.
-qurç qəmə: çəlik qəmə.
-qurç qatdırmaq: qurçatmaq. suvarmaq. çəliğə su vermək.

qurça₁₁ sınırçı. sərhədçi.

qurçapa₁₁ dantel.
-gurçapa yaxa: dantel yaxa.

qurçatmaq qatdırmaq. suvarmaq. su vermək

qurçbel₁₁ sağlam. dayanıqlı. güclü.

qurçlandır maq₁₁: gücləndirmək. sağlamlaştırmaq.

qurçoq₁₁ qapı sürgüsü. kilit.

qurç-tacal₁₁ bəcərikli.

qurcun xurcun. -tütün qurcun: tütün kəsəsi. -qurcun saqat: cib saatı.

qurd -qurdun kürək gəmikləri: sirəy qalaq₁₁.

qurd -qurdun kürək gəmikləri: sirəy qalaq₁₁.

qurdan qordan. qorucu.

qürdən kürdən₁₁. əkmək.

qurduqoc ağac yada başqa bir bitginin qırıldıkdan sonra təkrar qaynayıb böyüdüğü yeri.

qürək belqaqın₁₁. bel.

qürək kürək. qazqır₁₁. bel.
-ındır kürək: xərmən savurmaq üçün kürək.
-kürək biyçə: qaraçay-malqar’da əsgidən yağmur duası sırasında qadın paltarı giydirilərək süslənən kürək.
-kürək gəmiği: çapqaq₁₁.
-qayıq kürəği: qalaq₁₁. -kürək çəkmək: qalaq tartmaq.