Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

yağlıq qolyavluq₁₁. dəsmal. məndil.

yağluq yavluq. başörtü.

yağluqbaş yavluqbaş₁₁. qadın.

yağmaçılıq yoltuqur₁₁. axıncılıq.

yağmalamaq qımsınmaq₁₁. qapsamaq. kəndinə mal etmək. almaq. sahiplənmək.

yağmalanmaq soyulmaq. tonalmaq₁₁.

yağmur yağun₁₁. yavum₁₁. yağum.

yağmurlu çılpılı₁₁. çisələyən. yavumlu₁₁. yağumlu.

yağqarın yavqarın₁₁. 1. yağlı yemək sevən. 2. səmiz. şişman.

yağqonqa yavqonqa₁₁.1. yağqarın. səmiz. şişman. 2. zəngin.

yağum yavum₁₁. yağmur.

yağumsuramaq yavumsuramaq₁₁: çisələmək.

yağun₁₁ yağmur.

yağürək yavyürək₁₁. şişman. səmiz.

yağurluq yavurluq yəhərin altına qoyulan örtü.

yaıpşqan sozulma₁₁. uzun. əsnək.

yal cal₁₁. 1. at yələsi. -aman antı calı uzun bolur: kötü atın yələsi uzun olur. 2. ücrət. gündəlik. -qoy cal: çoban ücrəti.

yala yalaq. rüşvət

yalamaq rüşvət almaq.
-yalarıqı bolqan: zəngin. varlı.

yalamıs calamıs₁₁. acgöz. dalqavuq. rüşvətçi.

yalan çalqan₁₁. boş. fani. ötürük₁₁. saxta. çıplaq. yılpaq. yalın.

yalancı tobuçu₁₁. palavracı. altaq₁₁. sözünə güvənilməz. dönək. dönük. xain. qadıy₁₁. qandırıcı.

yalanda yalnızca. sadəcə. tək.

yalanlanmaq yalınlanmaq. soyunmaq. açılmaq.

yalanlaymaq₁₁ yalınlanmaq. çılpaqlanmaq.

yalanqac fəqir. yoxsul.

yalaq yala. rüşvət.
-çeşmə yalağı: qolla.
-çeşmə yalağı: təqənə₁₁.

yalatmaq rüşvət vermək.

yalav₁₁ 1. qaya diblərində bulunan qaya tuzu. 2. rüşvət.

yalavçu₁₁ alınqan. həssas.

yalbağur içyağına sarılan qaraciğərdən yapılan bir yemək.
-yalbavurun çıxarmaq: yalvarmaq.

yalçı çalçı₁₁. günlük. işçi. ırqat. -yalçı çüy₁₁: taxda çivi. taqoz.

yalçılıq₁₁ çalçılıq. irqatlıq. işçilik.

yalçın qısır₁₁. sarp. tilqəm₁₁. dılqəm. tik. sarp.

yaldız qıdana₁₁.

yalduz dəğərli daş. govhər.

yalın sıyırqı ( d <> y ) sıdırqı₁₁. sadə. yalan₁₁. yılpaq. çıplaq.

yalınayaq çırttaqa₁₁. yalınyaxa. çırtçappa₁₁. hırpanı. çulsuz.

yalınçaq calınçaq₁₁. dalqavuq. yaltqlanan.

yalınçı calınqıç₁₁. ricaçı. xahişçi. yalvaran.

yalınlamaq lütləmək.

yalınlanmaq yalanlanmaq. yalanlaymaq₁₁. çılpaqlanmaq. soyunmaq. açılmaq.

yalınmaq calınmaq₁₁. yalvarmaq. -yalınıb yalbarmaq: yalvarıb yaxarmaq.

yalınyaxa çırttaqa₁₁. çırtçappa₁₁. hırpanı. çulsuz. yalınayaq.

yalıqlamaq calıqlamaq₁₁. 1. kapris yapmaq. nazlanmaq. 2. qaçmaq. yaxayı sıyırmaq. qurtulmaq.

yallamaq₁₁ uzaqlaşmaq. sıvışmaq.
-bir yanına yallamaq: bir qırağa çəkilmək.

yallı₁₁ çanqız₁₁. yanqız. qaraçay-malqar xalq oyunlarında birisi. erkəklər ayaq barmaqlarının ucunda hızlı bir şəkildə oyun edərlər. çallı₁₁. qurt. canavar. asav heyvan. yələli.
-canqızqa barmaq: canqız oyununu yapmaq.

yalna₁₁ maaş. aylıq. yomiyə.

yalnız yanqız₁₁ (< yan + sız). 1. tək. ayrım₁₁. ayrı. başına. artsız-alsız₁₁. kimsəsiz. yanqız₁₁. yansız. qıllı₁₁. tək. ancaq. 2. tiqiral₁₁. ancaq. zorla. lakin. 3. quru₁₁. boş. sadə.
-yalnız qalan: qoturbaş₁₁. tək başına qalan.
-yanqızlay₁₁: yalnız olaraq. tək başına.
-yalnızca biri: sanlab biri.

yalnızca yalanda. sadəcə. tək.

yalpa -yalpalayaraq yerimək: sallanaraq yerimək. avuşmaq₁₁.

yalpalanmaq qılluvlanmaq₁₁. sallanmaq. çalqalanmaq. sənğqildəmək₁₁. sallanmaq. çalqalanmaq. silkinmək₁₁. sallanmaq.

yalpaq calpaq₁₁. oltaq. yayla. pılato

yalqa₁₁ atın iki omuz arası. yələ. -calqa almaq: ücrət qarşılığı işçi tutmaq.
-yalqa almaq: ücrət qarşılığı işçi tutmaq.
-yalqasın qayırmaq: xoşlanmadığını bəlli etmək.

yalqav yalkav. (bax > yataqay).

yalqavuc çalqavuc₁₁. tava.

yalqavuq yanqavuq. çalqavuq₁₁. təmbəllik.

yalqımaq₁₁ yorulmaq. sıxılmaq. usanmaq. bezmək.

yalqıtmaq çalqıtmaq₁₁. yanqıtmaq. yormaq. usandırmaq. bezdirmək. bıqtırmaq.

yaltaq betalmış₁₁. dalqavuq. ikiyüzlü. betsinivçü₁₁. dalqavuq. yüzsüz. suyqulanqan₁₁. dalqavuq.

yaltaqlanmaq betsinmək₁₁. üz vurmaq. dadlı dillə söyləmək. suyqulanmaq₁₁. yılışmaq.

yaltqlanan çaltqlanan. calınçaq₁₁. yalınçaq. dalqavuq.

yalvaran calınqıç₁₁. yalınçı. ricaçı. xahişçi.

yalvarma yovraq₁₁. dua. yaxarma.

yalvarmaq çökünmək. çoqunmaq₁₁. yaxarmaq. calınmaq₁₁. yalınmaq. -yalınıb yalbarmaq: yalvarıb yaxarmaq.

yalvarmaq yükünmək. çökünmək. aman diləmək.

yam cam₁₁. heyvan qılı.

yama ( y <> c ) cama. 1. tərs. əkilib yapışılan, yamala nərsə. 2. basdırqıc₁₁. -kiçik yama: bitək9.

yama camav₁₁.

yamac bet₁₁. -gün bet: dağın güney yamacı. qapqaq₁₁. töş₁₁. təpə. dağ. turqu. durqu₁₁. sırt.
-dağın günəş görən güney yamacı. gültü₁₁.
-günəyə baxan dağ yamacı: günlüm₁₁.
-sırtdan özəngə ağışdı: yamactan dərəyə endi.
-yamacın üst tərəfi: qapqaq başı.
-dağ yamacı: beltav₁₁. dağ beli.
-dağ yamacı: qabırqa₁₁.
-güneyə baxan dağ yamacı: günbet. günbət.(gün + bet: üz. yön).

yamalaq -yarım yamalaq: çart qurt₁₁. yart qurt.

yamalı bitəkli₁₁.

yamamaq camamaq₁₁.

yaman caman₁₁. balaqçı₁₁. yararmaz. balaqlı₁₁. müthiş. dehşətli. çox. pek. kötü. fəna.
-yaman ağıllı: kurnaz. sinsi.
-yaman yoraqa salmaq: məhkum etmək.
-yaman yoralı: kötü qədərli.
-yaman qan: kötü kişi.
-yaman qarınlı: obur. çox yiyən.
-yaman quvum edmək: işi kötüke yormaq.
-yaman gün başına gəlmək: çox üzülmək. çox zor durumda qalmaq.
-yaman günlü bolmaq: çox zəhmət çəkmək. çox sıxıntı görmək.
-yamanı tutmaq: xuysuzlanmaq. huzursuz olmaq.
-yamanına tayanmaq, qalmaq: gücü tükənmək. zayıflamaq.

yamanavuz₁₁ küfürbaz. ağzı pozuk.

yamanbet₁₁ solqun, uçuq bənizli.

yamançı₁₁ 1. süçlü. 2. qavqaçı. 3. dolandırıcı. dələduz.

yaman-çuman₁₁ kötü. pis. fəna.

yamanlamaq₁₁ kötüləmək. yermək. pisləmək.

yamanlavçu₁₁ kötüləyici.

yamanlığ artıqlıq₁₁. kötülük. fənalıq.

yamanlıq₁₁ kötülük. fənalıq. şər.

yamanmaq camalmaq₁₁.

yamanqa camanqa₁₁. yaramaz. haylaz. afacan.

yamanqa₁₁ yamanqay. cin. şeytan.

yamanqa₁₁ yaramaz.

yamanqay yamanqa₁₁. cin. şeytan.

yamansınmaq₁₁ kötü görmək. bəğənməmək.

yamaq qəpi₁₁. tıxac.

yamçı₁₁ yamğur.
-yamacısın kəbdirməğən, üyünə asuv gəltirməğən: uğursuz (xeyirsiz) kişi, evinə dəğər gətirməyən.

yamğur yamçı₁₁.

yamışmaq ağ tikən bitgisi.

yamız₁₁ 1. am. yamcıq. amcıq. qadın oğrəti. 2. qasıx.

yamlamaq₁₁ utmaq. içinə çəkmək.

yamnat (< yamamaq. (yamanmış, yapışlmış nərsə). 1. görəv. iş. görəv. 2. əmanat. 3. rəhn. tutsaq. 4. tə'minat. qaranti. hipotek. 5. rica. dilək. əmir.

yampaq₁₁ əğiq. yan yatmış.

yampaqay ₁₁: əğri. yan yatmış.

yampaqayına yana. əğri olaraq.

yampaymaq₁₁ əğilmək. yan yatmaq.

yampaytmaq₁₁ əğmək. yatırmaq.

yampıq₁₁ 1. əğri. 2. topal. ağsaq.
-yampıqına barmaq: axsamaq.

yampıq₁₁ əğri. bir yana əğiq.

yamşaq yumşaq. sevimli. aldavlu₁₁. dadlı.

yamuq qıytıq₁₁. əğri.

yan yatmaq qıyışmaq₁₁. əğilmək.

yan tərəf. qablavuş. qırağ.
-yan yana: yanaşa₁₁.
-qulaq yan: şaqaq. şəqiqə.
-yan basmaq₁₁. qayırmaq. iltimas etmək.
-yan yatmaq: yampaymaq₁₁. əğilmək.
-yan yatmış. yampaq₁₁. yampaqay₁₁. yantaqay₁₁. əğiq. əğri. bükük.
-yan basmaq: qayırmaq. iltimas etmək.
-yan basmay: adilana. haqlı olaraq.
-yan basuv: iltimas. qayırman.
-yan-yanın qarmamaq: təlaş etmək. didinmək. uğraşmaq.
-ırmağın yan qolları: yanuv₁₁.
-o yan: arlaq₁₁. ötə tərəf. digər tərəf. ötə. daha uzaq. daha iləri.
-yana doğru: yantın₁₁. yandan.
-yana yatmış: calpaqay₁₁. əğri.
-yan yanına qaramaq₁₁: çevrəsinə baxmaq.
-yan-yanından almaq₁₁: çevrəsin çevurmək. quşatmaq.
-ol yanqa gedmək₁₁: ölmək.
-oqarı yanı₁₁: güney.
-öksüzlə yanı: doğü.
-töbən yanı: quzey.

yana 1. taba₁₁. təpə. doğru. 2. yampaqayına₁₁. əğri olaraq.

yanaki yan yatmış. çonçaq₁₁. əğri.

yanaq uvurt₁₁. avurt. -qırmızı yanaq: qızıluvurt₁₁. -şişman yanaqlı: qıştı uvurt. -tombul yanaqlı. qop uvurt₁₁. -yumuşaq yanaqlı. tombul yanaqlı: qopqu₁₁.

yanaqqı₁₁ eylülün igirmi dördlə əkimin üçü arasında doğanların bürcü.

yanaşa₁₁ yan yana.
-qarnaşları yanaşa görgə saldılar: qardaşləri yan yana məzara qoydular.

yanaşuv canaşuv₁₁. yaxın.

yanav canav₁₁. parlaq.

yanbaş₁₁ əğri. yanlama.
-alqaz saçın yanbaş taraqandı: alqaz saçını yana doğru taramış.

yancal₁₁ ufaq tefək. mini mini.

yançaq almacığ -almacığ gəmikləri çıxıq yüz: qengbet₁₁.

yançqı₁₁ sancı. sızı. acı.
-yançqı söz: acı söz. alay.

yançuv₁₁ göynək. sızı.

yandan yantın₁₁. yana doğru.

yandat səyrə. oxuyan. -yandan bülbül: səyrə bülbül.

yandav₁₁ öfgəli. barut kimi kişi.

yandavur yardım. dəstək.
-yandavur bolmaq: acımaq. üzülmək.

yandavurlu₁₁ yardımsevər. -yandavurluq edmək: yardım etmək. imdada yetişmək.

yandavursuz₁₁ zorba. sərt. zalim.

yandırmaq tamızmaq. tamızmaq₁₁. yaxmaq.
-gözlərin yandırmaq: gözlərini iri iri açmaq.
-yandıra qöz: patlaq gözlü.

yanılmaq acaşmaq₁₁. ayaşmaq. aldanmaq. şaşmaq.

yanıltmaq alcatmaq₁₁. çaştırmaq. ayaşdırmaq₁₁.aldatmaq. -yolnu ayaşdırdım: yolu şaşırdım.

yanıltmaq yanqıltmaq₁₁. şaşırtmaq.

yanımaq₁₁ biləmək. təhdit etmək.
-yanıqan edmək: qorxurtmaq. gözdağı vermək.
-bıçaqnı daşqa yanımaq: bıçağı daşa tutaraq biləmək.

yanıq qasmıq. qurum. yara bərə.

yankəsən culiya₁₁. yuliya. kurnaz.

yankəsici yüzüvçü₁₁. üzüvçü. dolandırıcı.

yanlama yanbaş₁₁. əğri.

yanlamaq₁₁ yanından geçib getmək. qaçmaq. sıvışmaq.

yanlamasına alçı₁₁. götləş₁₁. köndələn₁₁. eninə.

yanlavsuz₁₁ 1. dəvamlı. sübatla. durmadan. 2. hərzaman. dayima.

yanlı yaxçı₁₁. tərəfdar. qorucu. savunucu.

yanlış tərs₁₁. xətalı. turussuz₁₁. durussuz₁₁. dürüssüz. tərs. kötü.

yanlışlıq tərsliq. suç. yazqaq.

yanma tarquv₁₁. darğuv ( darılmış: darıxmış). şikayət. sızlanma.

yanmaq kömürsəmək₁₁. qapırcaqlanmaq: qabırçaqlanmaq₁₁. qavrılmaq. kömürləşmək. tamızılmaq₁₁. təpmək. təbmək. qaynamaq.
-yanqan otdan artqa turmaqan₁₁: cəsur. gözübək. qorxusuz.
-yanqan otnu ışırmaq₁₁: qavqayı, münaqışəyi alovlandırmaq.
-yanqan otqa suv quymaq₁₁: 1. savaşı yatıştırmaq.

yanq₁₁ 1. yün yada tük yumağı. 2. bulut yada dumanın bölünmüş parçası.

yanqam calqam₁₁. ək. uzatma parçası.

yanqamaq çalqamaq₁₁. əkləmək.

yanqan qamajaq₁₁ od böcəği.

yanqan₁₁ martın biri ilə doqquzun arasında doğanların bürcü.

yanqanqöz patlaq gözlü.

yanqav çalqav₁₁. ək. parça.

yanqavuq yalqavuq. çalqavuq₁₁. təmbəllik.

yanqı 1. bor₁₁. qaya tavuş₁₁. oytu₁₁. eko. 2. yeni. təzə.
-yanqı ırcın: təzə əkmək.
-yanqı üy: yeni ev.

yanqılandırmaq sasıtmaq₁₁.

yanqılıc əğri. çonçaq₁₁. yanaki. yan yatmış. yanlış. göyquşağı.

yanqılış yanyatmış. qılmay₁₁. əğri.

yanqılmaq yalınmaq. xətaya düşmək.
-bir yanqılqannı allah da keçədi: bur kərə yalılanı allah da əfffedər.

yanqıltmaq₁₁ yanıltmaq. şaşırtmaq.

yanqıltqıç₁₁ yanıltıcı. yanıltmaca. anlaşılmaz. qarışıq.

yanqırmaq yenilənmək.

yanqırt₁₁ 1. hələ at sürüsündən ayırılmamış. binilməyə alışqın olmayan at. yan qalmış. 2. pişməmiş. xam. 3. münzəvi.

yanqırtından yenidən.

yanqırtmaq yenilətmək.

yanqıtmaq çalqıtmaq₁₁. yalqıtmaq. yormaq. usandırmaq. bezdirmək. bıqtırmaq.

yanqız₁₁ anqız₁₁. yansız. yalnız. yallı. qaraçay-malqar xalq oyunlarında birisi. erkəklər ayaq barmaqlarının ucunda hızlı bir şəkildə oyun edərlər. yalnız (< yan + sız) tək. -yanqızlay₁₁: yalnız olaraq. tək başına.
-yanqızqa barmaq: canqız oyununu yapmaq.
-yanqız tirək₁₁: çan ağacı. türklərin qutsal olduğuna inandıqları, şamanizm dönəmində taptıqları çam ağacı.

yanqızlay yalnız olaraq. tək başına.

yanqoz₁₁ 1. nərgisgillərdən qardələn çiçəği. 2. martın onu-igirmi arasındaki günlər.

yanqur₁₁ yağmur.
-tayaq yanqur: sağanaq
-quyqan yanqur: sağanaq yağmur.
-maral qozlaqan yanqur₁₁: günəşli havada yağan yağmur.
-sanqırav yanqur₁₁: incə incə çisələyən yağmur.
-tayaq yanqur₁₁: sağanaq yağmur.

yansaluv cansaluv₁₁. kişiləştirmə.

yanşamaq₁₁ boş qonuşmaq. gəvəzəlik etmək.

yanşaq₁₁ palavracı. boşboğaz.

yanşav₁₁ gəvəzəlik. boşboğazlıq.

yansımaq iqtırıltmaq₁₁.

yansız yanqız₁₁. yalnız.

yansüyək₁₁ qalça.

yantaq₁₁ çarpıq. əğri.

yantaqay₁₁ əğri. yan yatmış. bükük.

yantaray₁₁ üç telli. yaylı bir müzik aracı. bir tür kəmənçə.

yantav₁₁ 1. bağırsaqtan yapılan ip. qayış. 2. ot yığını. taxıl dəməti. çeç.

yantaxına₁₁ əğri. əğri olmaq.

yantay₁₁ şubatın iki ilə onun arasında doğanların bürcü.

yantaymaq₁₁ 1. əğilmək. 2. yatmaq. uzanmaq.

yantın₁₁ yandan. yana doğru.

yanuv₁₁ ırmağın, yan qolları.

yanuvlamaq₁₁ canuvlamaq₁₁. saldırtmaq. qışqırıtmaq. təhrik etmək.

yanuvlanmaq canuvlanmaq₁₁. parlanmaq.

yanuvu etmək canuvu etmək₁₁. qonuşturmaq. qayğı etmək. təlaşlanmaq.

yanuvul 1) qoşturma. 2. təlaş. qayğı.

yanuvuq canuvuq₁₁. öfgəli. hiddətli.

yap əb₁₁. 1. usul. yol. metod. 2. qolaylıq. əl yatqınlığı. 3. imkan.
-alay edməyə yapım yox: öylə yapmaya imkanım yox.
-yap düşmək: imkan olmaq. mümkün olmaq.
-yapdan çıxmaq: irəli getmək. həddini aşmaq.
-yapa gələn: uysal. munis.

yapağı biləzik₁₁. yün.

yapalaq çapalaq. ləpə ləpə yağan qar. iri qar dənəsi.

yapalaqmaq çapalaqmaq₁₁: ləpələmək. ləpə ləpə qar yağmaq.

yapanq yəpəng. ( ç <> k <> y ) çəpəng. kəpəng.

yapaq çabqıç₁₁. yapaq.

yapaqlı sapaqlı. çabaqlı₁₁. uzun tüklü.

yapay qonma. qoyma. yonma. qacı₁₁. məsnovi. sünni. məsnovi. -qaci dariy: suni ipək.

yapca lapça₁₁. yassı. düz.

yapcasına₁₁ yassı yönünə. tərəfinə. düzləməsinə.
-yapcasına salmaq: düzəyinə qoymaq. yatsına qoymaq.

yapı çapı₁₁. biçim. şəkil.

yapılı qatdır₁₁. bodur. sağlam. toqaşav₁₁. dolu, alçaq boylu. tıqnaz. güclü. -iri yapılı: görümlü₁₁. əndamlı. boylu boslu. -iri yapılı: qorda₁₁. -iri yapılı: sanlı₁₁. şanlı. quvvətli. heybətli. boylu boslu.

yapılmaq çapılmaq. işlənmək₁₁. örtülmək. qapanmaq.

yapıq yibiq₁₁. dəri. post. çabıq₁₁. örtülü. qapalı.

yapırılmaq rahatlanmaq. sakinləşmək.

yapırlanmaq rahatlanmaq. fərəhlanmaq.

yapırmaq₁₁ 1. soğutmaq. üşütmək. 2. təsəlli etmək. təskin etmək.

yapırmaqlıq₁₁ təskin etmə. yatıştırma.

yapısız capısız₁₁. çirkin. biçimsiz.

yapışmaq çabışmaq₁₁. sıxıca tutunmaq. qarışqanmaq₁₁. üzərinə qapanmaq.

yapışqan ağdalı. sozuq. süzük.

yapıyan₁₁ yatıran. uydurucu. xaşxaş. əfyon.

yaplanmaq₁₁ 1. önə doğru əğilmək. 2. yaslanmaq.

yaplatmaq əğmək. yaslamaq.

yaplı₁₁ zirək. bəcərikli. usta.

yapmacığ aldır₁₁. yılışıq. aldır söz: yapmacığ söz. aldırqıç₁₁. yılışıq. aldırlı₁₁. suni. səmimi olmayan. qıydırma₁₁. süslü püslü. cafcaflı. əğrəti. saxtəlik. aybatlıq. riyakarlıq. ikiyüzlük. saxda.

yapmaq casamaq₁₁. süsləmək. düzənlənmək. işləmək₁₁. çalışmaq. qıymaq₁₁. qarar vermək. -yarım yamalaq yapmaq: yarmalamaq₁₁. bəcərəməmək.

yapqaqsız çapqaqsız₁₁. çirkin. qılıqsız. çəlimsiz. alımsız. üzünə baxılmaz.

yapraq çapraq₁₁. ( y <> ç ) çapraq. qapçaq₁₁. opraq₁₁. paltar. geyim. – tirəklər çapraq aqızadıla₁₁: ağaclar yapraq tökürlar. -çapraq axqan₁₁: sonyazda ağacların yapraq tökməsi.