|
belli başlı etimolojik açıklamaları gözden ge
çirmiştir. Ligeti (TörK 230) ans-lan, ? bö
len, kap-lan, bu-lan, ku-lan yanında sırtlan
örneğini de saymıştır.
Doğu Anadolu ağızlarında sırtlana verilen
kâftar ~ kefter adının kökenine ilişkin bilgi
almak için bk. Caferoğlu : TDAY 1957,6-7.
Bk. Nemeth: Melich Arm 294; Ramstedt :
Formenlehre 230 (sırt).
sıtm a < ısıtm a ‘malarya’.
~ Tkm ısıtma ‘sıtma; malarya’. - Özb İsıtma
‘sıtma’. - KKlp ısıtpa ‘sıtma’. Kara Kalpaklar
bezgek adını da kullanırlar.
Türkçe ısıt- kökünden -ma ekiyle yapılmıştır:
ısıt-ma > ısıtma. Türkçede ısıtma biçiminin
başındaki ı- ünlüsü düşmüştür. Türkçe ısıcak
biçiminin başındaki ı ’nın düşmesi gibi. Bk.
sıcak.
Türk diyalektlerinde sıtmaya daha çok bez
gek adı verilir (Bu ad da Türkçe bez- ‘titre
mek’ kökünden gelir): Krg bezgek ‘sıtma;
malarya’. - KKlp bezgek ‘sıtma; malarya’. -
Nog bezgek ‘sıtma; malarya’. Nogaylar k ız
dırma adını da kullanırlar. - Blk bezgek ‘sıt
ma’. - Kzk bezgek ‘malarya; sıtma’. - TatK
bizgek ‘sıtma’. O bakımdan ısıtma (> sıtma)
adı dar bir alanda kalmıştır.
Doerfer: TMEN 644,825; TLT 41.
sicim ‘ip ile iplik arasında türlü kalınlıkta ve
en çoğu keten, kenevir gibi bitkilerin tellerin
den yapılan bağ’
~ Az sicim ‘bağ’. - Blk cicim ‘ip’. - KKlp şı-
jım ‘ince ip’. - Nog şıjım ‘yulara bağlanan ip’.
Moğolcada ‘ince ip’ olarak kullanılan sicim
biçimiyle birleştirilmesi özel olarak tartışıl
maya açıktır. Bu biçim Kalmıkçada şicrp ola
rak geçer.
Ramstedt: KWb 355 b; Râsânen: V 420-421.
siftinmek yer. 1,‘bir yere sürtünerek kaşın
mak’; 2. ‘oyalanmak, vakit geçirmek’.
Nemeth’e göre (ALH 3 : 193), Farsça şaft
‘omuz’ sözünden geldiği anlaşılıyor.
sigorta ‘bir şeyin veya bir kimsenin herhangi
bir yönden ileride karşılaşabileceği zararı gi
dermek için, önceden ödenen prim karşılığın
da bu işle uğraşan kuruluşla yapılan iki yanlı
bağlantı sözleşmesi’
< İtal sicurtâ, sigurta ‘insurance’.
Meyer : TürkSt 62; Bonelli: Elementi 192;
Barbera: Elementi 227-228; Nemeth : NyK
50 : 328; Kahane-Tietze: LFL 599; Râsânen:
V 420 b.
siğil (~ siyil) yer. ‘odun yarmakta kullanılan
ağaç veya demir kama’. Ağızlarda singil bi
çimi de geçer.
Kökünü bilmiyoruz. Çuvaşçada ‘kama’ ola
rak kullanılan savâl biçimiyle siğil arasındaki
benzerlik düşündürücüdür. Egorov’un Çu
vaşça savâl biçimini Kumandıca sığıs ‘kama’
sözüyle birleştirmesi yanlıştır
(fes 174).
siğle (> siyle) yer. ‘kova’. Yerel olarak sikle
biçimi de geçer.
< R
o îk
İ
jj
. ‘Eimer’.
Tietze: Gr (1) 239/239.
367
Dostları ilə paylaş: |
