Bronza davri - miloddan avvalgi III-II ming yillikni o‘z ichiga oladi. Bu davrda Egey , Misr,Mesopatamiya , Hindiston va Xitoyda quldorlik jamiyati ravnaq topgan. Yevropa va Osiyoning ko‘p mamlakatlarida esa, hali ibtidoiy jamoa tuzumi hukm surgan.
Bronza davri - miloddan avvalgi III-II ming yillikni o‘z ichiga oladi. Bu davrda Egey , Misr,Mesopatamiya , Hindiston va Xitoyda quldorlik jamiyati ravnaq topgan. Yevropa va Osiyoning ko‘p mamlakatlarida esa, hali ibtidoiy jamoa tuzumi hukm surgan.
Jez miloddan avvalgi III ming yillikda kashf etilgan. Uning vatani Ikkidaryo oralig‘i bo‘lib, mis bilan qalay qorishmasidan iborat edi .Bronza metal sifatida ko‘p afzalliklarga ega
Jez miloddan avvalgi III ming yillikda kashf etilgan. Uning vatani Mesopotamiya . U mis bilan qalay qorishmasidan iborat,Tarkibi 90%mis va 10% qalay. Bronza metal sifatida ko‘p afzalliklarga ega:
Jez miloddan avvalgi III ming yillikda kashf etilgan. Uning vatani Mesopotamiya . U mis bilan qalay qorishmasidan iborat,Tarkibi 90%mis va 10% qalay. Bronza metal sifatida ko‘p afzalliklarga ega:
1. Bronza qurollar mis qurollardan pishiqroq va o‘tkirroq.
2. Uni eritib quyish oson, chunki uning erish temperaturasi pastroq.
Jahon tarixida bronza davri mil avv 3 mingyillikda boshlandi va bu davrda Qadimgi misr,Mesopotamiya kichik osiyo va Eron janubi g‘arbida davlatlar shakllanib Quldorchilik hokimyati hukm surgan.
Jahon tarixida bronza davri mil avv 3 mingyillikda boshlandi va bu davrda Qadimgi misr,Mesopotamiya kichik osiyo va Eron janubi g‘arbida davlatlar shakllanib Quldorchilik hokimyati hukm surgan.
O‘zbekistonda bu davr mill avv II mingyillikni birinchi choragida shakllanib, mill avv VIII asrgacha davom etdi.
Bronza davrining eng katta yutug‘i bu dehqonchilik madaniyatining shakllanishi va uni chorvachilikdan ajralib chiqishi bo‘ldi.Bu fanda birinchi mehnat taqsimoti deb nomlanib,Mill avv 2 mingyillik ikkinchi yarmida sodir bo‘ldi.Ijtimoiy mehnat taqsimoti tabbiy sharoitdan kelib chiqib moslashildi.
Bronza davrining eng katta yutug‘i bu dehqonchilik madaniyatining shakllanishi va uni chorvachilikdan ajralib chiqishi bo‘ldi.Bu fanda birinchi mehnat taqsimoti deb nomlanib,Mill avv 2 mingyillik ikkinchi yarmida sodir bo‘ldi.Ijtimoiy mehnat taqsimoti tabbiy sharoitdan kelib chiqib moslashildi.
Hoirgi kunda Janubiy O‘zbekiston hududida bronza davriga oid 20 dan ortiq yodgorliklar topilgan.Bular Jarqo‘ton,Bo‘ston,Kultepa,Maydatepa,Mo‘ali va boshqalar. Ular Surhandaryo viloyatining Sherobod,Jarqo‘rg‘on va Sho‘rchi tumanlarga to‘g‘ri keladi. Bu o‘rganilishlar natijasida Sopollitepa Sharq sivilizatsiyasini ajralmas qismi ekanligi aniqlangan.
Hoirgi kunda Janubiy O‘zbekiston hududida bronza davriga oid 20 dan ortiq yodgorliklar topilgan.Bular Jarqo‘ton,Bo‘ston,Kultepa,Maydatepa,Mo‘ali va boshqalar. Ular Surhandaryo viloyatining Sherobod,Jarqo‘rg‘on va Sho‘rchi tumanlarga to‘g‘ri keladi. Bu o‘rganilishlar natijasida Sopollitepa Sharq sivilizatsiyasini ajralmas qismi ekanligi aniqlangan.
Yevropadagi ibtidoiy davr qo‘rg‘onlarining deyarli hammasidan bo‘yalgan va bo‘yalmagan skletlar topilgan. Skletlar yerda yonboshlab, oyoqlari buqilgan holatda yotishadi. Bu odat keng yoyilgan. Hatto Sharq, Markaziy Osiyo hududlarida ibtidoiy qabilalar tug‘ilguncha odam ona qornida qanday holatda bo‘lsa, o‘lganidan keyin yer bag‘rida shu taxlitda yotadi deb o‘ylaganlar. Arxeologlar tomonidan murdani bo‘yab, bukchaytirib ko‘mishning 3 davri ajratib o‘rganilgan:
Yevropadagi ibtidoiy davr qo‘rg‘onlarining deyarli hammasidan bo‘yalgan va bo‘yalmagan skletlar topilgan. Skletlar yerda yonboshlab, oyoqlari buqilgan holatda yotishadi. Bu odat keng yoyilgan. Hatto Sharq, Markaziy Osiyo hududlarida ibtidoiy qabilalar tug‘ilguncha odam ona qornida qanday holatda bo‘lsa, o‘lganidan keyin yer bag‘rida shu taxlitda yotadi deb o‘ylaganlar. Arxeologlar tomonidan murdani bo‘yab, bukchaytirib ko‘mishning 3 davri ajratib o‘rganilgan:
Ular:
Ular:
1. Qadimgi chuqur, mozor-qo‘rg‘onlari (eneolit davriga
mansub).
2. Katakomba mozor-qo‘rg‘onlari.
3. Yog‘ochband mozor qo‘rg‘onlari.
Ba‘zi mozorlarga bedarak yo‘qolgan jamoa a‘zolari ruhi ko‘milgan.Bunday qabrlarga odata haykalcha yoki qo‘y va echki bolalari ko‘milgan.Ular fanda KENATAF deb ataladi.
