Asarida arlot maʼnosi haqida quyidagi misralar bor

Arlot (Arlat, Allot) — oʻzbek urugʻlaridan biri.

Abulgʻoziy Bahodirxonning „Shajarayi turk“ asarida arlot maʼnosi haqida quyidagi misralar bor: "Arlatning maʼnosi otaning sevar oʻgʻli temak boʻlur. Arlat bir kishining oti turur. Ani otasi koʻp sevar erdi. Aning uchun arlat tedilar. Barcha arlat eli aning nayeli tururlar". Manbalarga koʻra, Chingizxon tomonidan Chigʻatoy ulusini boshqarish uchun ajratilgan 4000 kishilik qoʻshin boshliqlaridan biri ham arlot urugʻidan (qolgani jaloyir, barlos, qavchin) boʻlgan. Arlotlar Amudaryodan janubda, Janubiy Turkiston hududiga oʻrnashganlar. Keyingi asrlarda hozirgi Oʻzbekistonning janubiy viloyatlari, shuningdek Xorazmga koʻchib oʻtganlar. Bu nom hozirgi vaqtda etnonim va baʼzan toponim sifatida Samarqand, Buxoro, Xorazm, Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlarida koʻproq uchraydi. Buxoro viloyatidagi Olot shahrining nomi ham arlot soʻzining fonetik oʻzgarganidir.

Arulat (moʻgʻulcha Arulad) — moʻgʻullarning nirun boʻlimi tarkibiga kirgan qabilalardan biri. Hozirgi vaqtda Ordos darxatlari va shira-yugurlardan tashkil topgan etnik guruh.
Arulad etnonimi Ar so'zidan olingan. Bu nom uning tashuvchilari tog'ning shimoliy yon bag'irlarida yashaganligi sababli paydo bo'ldi. Ism ar (eski yozma moʻgʻul tili aru) soʻzining oʻzagiga -d (-d) affiksi qoʻshilishi bilan -l (-l) qoʻshilib hosil qilingan.
Fors tarixchisi Rashid ad-Din oʻzining “Solnomalar toʻplami” asarida Uryad qabilasining ajdodlari uchta aka-uka: Xonxton (Konxoton), Arulad (Arulat) va Uryaud Kilinkut boʻlganligini, ulardan uchta qabila tashkil topganligini taʼkidlagan. “Moʻgʻullarning maxfiy afsonasi”da yana aytilishicha, Chauzin Ortogteyning kenja oʻgʻli Xayduning uch oʻgʻlidan biridan Arulad urugʻi kelib chiqqan. Xayduning 1025-yilda tugʻilganiga oid baʼzi manbalarga asoslanib, uning nabirasi asos solgan Arulad urugʻi taxminan XI asr oxirlarida paydo boʻlgan deb taxmin qilish mumkin.

12-asr oxirida taychiutlar tarkibiga kirgan arulatlar daryoning yuqori oqimida yashagan. Onon va Xentey tog'lari. Arulad urugʻidan boʻlgan Boorchi Temujin bilan doʻst boʻlib, Buyuk Moʻgʻul davlatini barpo etishda koʻp kuch va mehnat sarflagan. 13-asrning ikkinchi yarmida Chingiz Oʻngʻon (Buyuk xon ruhlari sajdagohi) tashkil etilganda qurbonlik marosimlarini oʻtkazish, muqaddas joyni muhofaza qilish masʼuliyati aynan Boʻorchi avlodlariga yuklangan. Oʻshandan beri Chingizxonning Ejin Xoro (Ordosdagi hudud nomi) qoraxatining asosiy oʻzagini tashkil etuvchi Arulat Boorchi avlodlari bugungi kungacha saqlanib qolgan.