1. Parallel ko‘chirish. Bunda koordinatalar boshi oldingi sistemaga nisbatan nuqtaga ko‘chiriladi va koordinata o‘qlarining yo‘nalishi o‘zgarmaydi. Yangi sistemada funksiya ko‘rinishni olsa, eski Oxy sistemada funksiya bo‘lgan bo‘ladi.
3-misol. funksiya grafigi yasalsin. y y1 5
Yechish: Funksiyani ko‘rinishda
yozamiz va koordinatalar boshini 3 01 x1 nuqtaga ko‘chiramiz, natijada yangi sistemada funksiya ko‘rinishini oladi.
Uning grafigi 30-rasmda ko‘rsatilgan. 0 1 x
30-rasm. 4-misol. funksiya grafigidan foydalanib, funksiya-ning grafigi yasalsin.
Yechish: Funksiyani ko‘rinishda yozamiz va koordinata boshini nuqtaga ko‘chiramiz, yangi sistemada funksiya ko‘rinishda bo‘lib, uning grafigi 31-rasmda ko‘rsatilgan.
y2 y1 y y2 y2
2 01 x1 x
0 2 x 0 1 2
31-rasm. 32-rasm. 2. Cho‘zish. funksiya grafigidan foydalanib funk-siya grafigini yasash talab qilinsa, grafikning har bir nuqtasini abssissa-lar o‘qidan k marta, ordinatalar o‘qidan l marta cho‘zish kerak.
4-misol. funksiya
grafigidan foydalanib, y
, y
funksiyalar grafiklari yasalsin.
Yechish: 32-rasmda keltirilgan
funksiya grafigi har bir nuqtasining 0 x
ordinatasini 2 ga ko‘paytirsak, y1 egri -1
chiziqni, grafikni Oy o‘qidan
marta cho‘zish (ya’ni ikki marta
siqish) bajarilsa y2 grafigi hosil bo‘ladi. 33-rasm. Agar funksiya grafigini abssissalar o‘qiga nisbatan sim-metrik almashtirsak, funksiyaning grafigini, ordinata o‘qiga nis-batan simmetrik almashtirsak, funksiya grafigini, koordinatalar boshiga nisbatan simmetrik almashtirsak, funksiyaning grafi-gini hosil qilamiz.
