Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi
Cilt:6 / Sayı:3
Quliyev / ss 1786-1801
Eylül 2019
1789
Giriş
Təəssüf hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, müsəlmanlar müxtəlif məzhəb və
firqələrə bölünmüşlər. Bu məzhəblər bəzən bir-birlərinə qarşı anti-təbliğatlar aparır və
bu yolda kütləvi yazılar yazırlar. Hələ bu azmış kimi yazdıqları kitab və məqalələri
müxtəlif dünya dillərinə tərcümə edərək İslama qarşı antipatiyanın yaranmasına,
İslamdakı məzhəblərin bir-birlərinə qarşı olan xoş və mülayim rəftarlarını belə kölgədə
qoymağa da səbəb olurlar. İslamdakı parçalanmanı və məzhəblərin olmasını heç kəs
inkar edə bilməz. İslam ümmətinin parçalanması, onun müxtəlif məzhəblərə və firqələrə
bölünməsi məhz Peyğəmbərimiz (s) tərəfindən öncədən xəbər verilmişdir. Beləliklə,
Peyğəmbərin (s) öncədən verdiyi xəbər özünü doğrultdu. Müsəlmanlar müxtəlif
məzhəblərə bölündülər. Bu gün bizim də ölkəmizdə müxtəlif məzhəb və firqələrin
nümayəndələri bir-birlərinə qarşı mülayim və dostluq mühitində yaşamaqdadırlar. Lakin
buna baxmayaraq, bəzi qeyri-ənənəvi firqələrin ölkəmizdə yayılması bəzən müəyyən
problemlərə də səbəb olur. Belə olduğu təqdirdə müsəlman dünyasının hər yerində
olduğu kimi, bizim də ölkəmizdə ənənəvi məzhəblərin tarixini yazmaq, onların əqidə
üsullarını bilmək və gənclərə öyrətməyə böyük ehtiyac vardır. Çünki ölkəmizdə
yaşayan müsəlmanların mənsub olduqları ənənəvi məzhəblər tanıdılmasa, yeniyetmə və
gənclərimizin qeyri-ənənəvi firqələrə qoşulması və nəticədə hansı problemlərin baş
verməsi heç kəsə sir deyil. Bu problemlər isə müasir cəmiyyətimizdə daha da qabarıq
şəkildə özünü biruzə verməkdədir. Bütün bu deyilənlərin fonunda bildirmək istəyirəm
ki, qələmə aldığımız “Fiqh elminin metodologiyası və hədisşünaslıqla olan əlaqəsi (Şiə
məzhəbi kontekstində)” adlı məqalə müasir cəmiyyətimizin, xüsusilə də şiə məzhəbinə
mənsub şəxslərin mövzu ilə bağlı dini biliklərinin formalaşmasına, öz fiqhi məsələlərini
elmi şəkildə tanımalarına və bunun da nəticəsində qeyri-ənənəvi firqələrə
qoşulmamalarına yardımçı ola bilər.
Bildiyimiz kimi, son dövrlər Azərbaycanda islamşünaslıq üzrə elmi tədqiqat işləri
genişlənməkdədir. Sovetlərin ardınca bu sahədə olan boşluğu doldurmaq baxımından bu
tipli işlərin aktuallığı heç bir şübhə doğurmur. İslamşünaslıq və ilahiyyat üzrə ən
maraqlı mövzular ilkin dövrlərdə meydana gəlmiş və ölkəmiz üçün ənənəvi olan
məzhəblərin öyrənilməsi ilə ortaya çıxır. Bu baxımdan məqaləmizin mövzusu, öz
yeniliyi və əhəmiyyəti ilə seçilir. Tədqiqata cəlb etdiyimiz mövzu İslamın mühüm
məzhəblərindən birinin fiqhi dəlilləri və əsas hədis mənbələri haqqındadır. Şiəliyin fiqhi