Аутоген машқлар (аутотренинг) техникаси

AUTOGEN MASHQ (Yunoncha autogenes — o’zi bajaradigan), autotrening — ichki a’zolar funktsiyasi, harakat faoliyati buzilganda o’z-o’zini ishontirish va o’zo’zini boshqarish orqali shu holatdan forig’bo’lishga olib keladigan psixoterapiya (ruhiy davolash) usuli. Nemis olimi I. Shuls tomonidan taklif qilingan. Autogen mashq biror texnik moslama (xotira, diqqat trenajeri va boshqalar) yoki kishining o’z xohish irodasi bilan amalga oshirilishi mumkin. Bunda bemorni oyoq-qo’llarini bo’sh qo’yishga, hech narsani o’ylamaslikka, faqat sog’ayib ketishga ishontirishga harakat qilinadi. Bu usul boshqa ruhiy davolash usullari bilan birga qo’shib olib borilganda yaxshi naf beradi. Asosan nev yuzlarda, ayniqsa uyqu buzilganda qo’llaniladi. Qisqa muddatli dam olish va boshqa hollarda sog’lom kishilar ham undan foydalanadilar. Avtogen mashqlar nima?

Yigirmanchi asrning boshlarida nemis nevrologi Yoxannes Geynrix Shultz (1884-1970) avtogen mashg'ulotlarni rivojlantirdi. Uning fikri unga bemorlari bilan o'tkazilgan kuzatuvlar orqali kelgan: Ba'zilar o'zlarini gipnoz holatiga keltirishi mumkin. Keyinchalik bu bemorlar o'zlarini juda qulay his qilishdi.

Avtogen mashg'ulot uchun dastur maydonlari

• 
  stress
  
• 
  qo'rquv
  
• 
  uyqu buzilishi
  
• 
  Og'riq
  
• 
  Ijodkorlikni rivojlantirish
  
• 
  Diqqatni jamlash qobiliyatini oshirish
  
• 
  O'z-o'zini hurmat qilishning ortishi
  

Avtogen mashg'ulot: tasavvur orqali bo'shashish

Avtogenik mashg'ulotlar ko'p yillar davomida tibbiy sug'urta kompaniyalari tomonidan tan olingan psixoterapiya usuli hisoblanadi. Bu inson tanasi va ruhiyati har doim bir-biriga bog'liq holda harakat qilishi va reaktsiya qilishi haqidagi bilimlarga asoslanadi. Bu shuni anglatadiki, ong tanani boshqarish uchun ishlatilishi mumkin va aksincha. Avtogen mashqlar vegetativ asab tizimini boshqaradi

Buning ortidagi mexanizm: Fikrlar kuchi bilan siz avtonom (vegetativ) asab tizimini boshqarasiz. Inson asab tizimining ushbu sohasi organlarni, silliq mushaklarni va bezlarni boshqaruvchi asab tolalarini o'z ichiga oladi. Shunday qilib, tana yurak urishi va terlash kabi asosiy jarayonlarni boshqaradi, biz ular to'g'risida ongli ravishda qaror qilmasdan turib.
Vegetativ asab tizimi ikkita zanjir bilan ishlaydi: biri bo'shashishni keltirib chiqaradi (parasempatik asab tizimi), ikkinchisi kuchlanish (simpatik asab tizimi). Xavfli vaziyatlarda keskinlik bizni tezkor harakat qilishimizga imkon beradigan muhim mexanizmdir. Buning ortidan odatda dam olish vaqti keladi.