Avesto yozuvi- avesto kitobi O’rxun Enasoy yozuvi O’rxun Enasoy bitiktoshi

25-mashq
Avesto yozuvi- Avesto kitobi
O’rxun Enasoy yozuvi – O’rxun Enasoy bitiktoshi
Sog’d yozuvi- Mug’ tog’ , “ Afrosiyob”, “Panjakent” kitoblari
Uyg’ur yozuvi- “Qutadg’u bilig” asarinig vena nusxasi, “Hibat ul haqoyiq”, “Muhabbatnoma” asarlari
Arab yozuvi- “Qutadg’u bilig” asarinig Namangan va Qohira nusxalari, “devoni lug’oti turk” asari
Oldingi lotin yozuvi- Fitrat, Q.Ramazon va Sh.Rahimiy “Bitim yo’llari” qo’llanmasi
Kirill yozuvi- Novgorod “Ostromir xushxabari”, Chernorists “Maktablar ertaklari”.
26 mashq
1. Biror-2, 8, 17, 14, 17.
2.Sohada-18, 14, 7, 1, 3, 1.
3. O’ttiz -25, 19, 19, 8, 24.
4 yilmi- 23,8,11,12,8
5 qirq- 16,8,17,16
6 yilmi- 23,8,11,12,8
7 Ishlagani-8,27,11,1,6,1,13,8
8 juda-9,20,3,1
9 yaxshi- 23,1,22, 27,28.
10 buning-2,20,13,8,13,6.
11uchun -20,28,20,13
12 faqat – 5,1,16,1,19,
13. raxmat -17,1,22,12,1,19
14 aytish – 1,23,19,8,27
15. va -21,1
16 boshqa -2,14,27,16,1
17. yo’llar -23,24,11, 11,1,17
18. bilan -2,8,11,1,13
19 rag’batlantirish- 17,1,26,2,1,19,11,1,13,19,8,17,8,27
20 kerak -10,4,17,1,10
27-mashq
Adolat, behavo, hokim, hurriyat, ijobiy, intiqom, izquvar, jumboq, jarrox, jiqqamusht , metropoliten, maqom, kimyogar,leksika, latofat, liliput, omonim, palyon, quvonch, ravoq, sazovor, tehnolog,vazir, xaloyiq, sharoit, chaqaloq.
28-mashq
Bir-(i) qisqa tallafuz qilinadi
Qirmizi- (i)qisqa tallafuz qilinadi
Ziyrak (a) unlisi (e) tarzida tallafuz qilinadi
Kun(u) qisqa talaffuz qilinadi
Urg’u(u)cho’ziqroq va torroq talffuz qilinadi
Tutun(u) qisqa talaffuz qilinadi
Bo’r(o’)keng talaffuz qilinadi
Ertak(a )unlisi (e) tarzida talaffuz qilinadi
Kema(e)cho’ziqroq tallafuz qilinadi
Teatr(e)unlisi(i) tarzida talaffuz qilinadi
To’palon 2-bo’g’indagi (o)unlisin (a) tarzida talaffuz qilinadi
28-mashq
Kitob(b)undoshi (p) kabi aytiladi
Salimov(v)undoshi (p)kabi aytiladi
Obod(d)undoshi (t)kabi aytilladi.
Mavj (j)undoshi (ch)kabi aytiladi
Furajka(j)undoshi (ch)kabi aytiladi
Faraz(z)undoshi(s)kabi aytiladi
Avtobus(v)undoshi(f)kabi aytiladi
Mazkur(z)undoshi (s)kabi aytiladi
Uchta(ch)undoshi (sh)kabi aytiladi
Gramm bitta(m)undoshi aytiadi
Go’sht(t)talaffuz qilinmaydi
29-mashq
Mening –qo’shimchadagi (n)tushriladi
Seniki-qo’shimchadagi (n) tushirilgan
Kitobga-(ga)talaffuzda (ka) tarzida talaffuz qilinadi (ga)tarzida yoziladi
Ekkan-(gan)qo’shimchasi talaffuzda ham yozilishda ham,(kan)tarzida ifodalanadi
Ertakka- (ga) qo’shimchasi talaffuzda ham, yozilishdaham (qan)tarzida ifodalanadi
Chiqqan-(gan) qo’shimchasi tallafuzda ham, yozilishda ham (qan)tarzida ifodalanadi
Tikkuncha(guncha)qo’shimchasi talaffuzda ham, yozilishda ham (kuncha) tarzida ifodalanadi
Toshkentdan- qo’shimchadagi (dan)(tan) tarzida aytiladi, lekin (dan) tarzida yoziladi
Otda- qo’shimchadagi (d)(t) tarzida aytiladi
30-mаshq.
Toza- differensiаtsiya
burchаgigа - fonetik
g'isht- morfologik
ko‘rsаtdi -morfologik
she'r- differensiatsiya
аytib- morfologik
urishgа- differensiatsiya
shаhаrchа -tarixiy-an'anaviy
sur’аtlаr differensiatsiya
tirkаlib morfologik
bittаsi – fonetik
tozа –differensiatsiya
oshig‘i- fonetik
qа’rigа- differensiatsiya
qаl’а- differensiatsiya
dа’vosidаn differensiatsiya
tа’nа differensiatsiya
tа’qib differensiatsiya

31-mаshq.
Savol [o]aytilsa ham, [a] yoziladi
Tonna [o'] aytilsa ham, [o] aytiladi
Tovush [i] ayt5ilsa ham, [u] yoziladi
do'ppi [u] aytilsa ham, [o'] yoziladi
stadion [y] aytilsa ham, [io] yoziladi
kelib [p] aytilsa ham, [b] yoziladi
qibla [p] aytilsa ham, [b] yoziladi
avtomat [f] aytilsa ham, [v] yoziladi
fursat [p] aytilsa ham, [f] yoziladi
savod[t] aytilsa ham, [d] yoziladi
izquvar [s] aytilsa ham, [z] yoziladi
furajka [sh] aytilsa ham, [j] yoziladi
uchta [sh] aytilsa ham, [ch] yoziladi
yonbosh [m] aytilsa ham, [n] yoziladi
to'qson [x] aytilsa ham, [q] yoziladi
metall [ l ] aytilsa ham, [ ll ] yoziladi

32-mаshq.

bо‘yoq [a] unlisi o aytiladi va yoziladi
sovuq [i] unli u aytiladi va yoziladi
tilagi [ k ] undoshi g aytiladi va yoziladi
qo'shig'I [q] undoshi g' aytiladi va yoziladi
yarmi [ i] unlisi tushib qolgan
unda u+da= unda
mavqeyi [i] unlisi [y] qo'shib yoziladi
lovulla[ i ]eshitiladi [ u] yoziladi
bukkan [g] undoshi [k] aytiladi va yoziladi
ekkach [g] undoshi [k] aytiladi va yoziladi
uqqach [g] undoshi [q] aytiladi va yoziladi
ikkov [ i ] unlisi o aytiladi va yoziladi
ulg'ay [u] unlisi

33-mаshq. Jadvalda berilagan so‘zlarning yozilishini (qo`shib, ajratib, chiziqcha bilan) aniqlab jadvalda aks ettiring.

orom+baxsh orombaxsh
Kul+rang kulrang
Sovuq+mijoz sovuqmijoz
Ot+boqar otboqar
Hay+hayla hay-hayla
Ot+quloq otquloq
Mol+qo'ra mol qo'ra
Kelin+tushdi kelin tushdi
So'z+boshi so'z boshi
Hamma+vaqt hamma vaqt
Och+sariq och sariq
To'rt+ko'l To'rtko'l
Ko'hna+Urganch Ko'hna Urganch
Hamma+hammasi hamma-hammasi
Baxt+saodatli baxt-saodatli
Kecha+yu kunduz kecha-yu kunduz
Kuppa+kunduzi kuppa-kunduzi
Dar+badar darbadar
Yashang+e yashang-e
Yiqila+yozdi yiqila yozdi
Bir+oz biroz
Yildan+yilga yildan-yilga