Avropa İttifaqında nüvə tullantılarının utilizasiyası: həcmlərin artması və həlli yoxdur Volfqanq Neyman

Nüvə tullantılarının növü	Saxlama növü	Saxlama	Obyektin cari vəziyyəti
Saxlama həcmi
Xərclənmiş yanacaq	Reaktor hovuzu	Atom elektrik stansiyasının ərazisi	işləyir	3923 t
	4 saxlama hövzəsi	Haaqa	İşləmək və genişləndirmək	9421 t^*
	Saxlama hovuzu	Crace-Mulville	işləyir	Məlumat yoxdur
VUO	3 müvəqqəti saxlama anbarı	Haaqa	İşləmək və genişləndirmək	1650 m^3**
	Müvəqqəti saxlama	Marcoul	işləyir	558 m^3**
		ƏraziCEA		85 m3**
Tədqiqat zamanı yaranan sərf edilmiş yanacaq	Müvəqqəti saxlama (quru)	kadarax		120 t
FC/VUO/uzunmüddətli FCS/sınaq reaktorlarından sərf olunmuş yanacaq	Geoloji dəfn	Bure rayonu	Giriş istismara verilir2025-ci ildə	-
UzunömürlüOMS	Müvəqqəti saxlama	Nüvə stansiyası	işləyir	966 m^3
		Haaqa		19171 m^3**
		Marcoul		10684 m^3**
		ƏraziCEA		10727 m^3**
		Araşdırma Mərkəzi		2 m3**
		Bouches du Rhone		8043 m^3**
	Səthə yaxın saxlama	Məkan müəyyən edilməmiş	Giriş istismara verilir2019-cu ildə	-
Tərkibində radium olan tullantılar	Müvəqqəti saxlama	Charente Dənizçilik	işləyir	25726 m^3**
		Iser	Bağlı	1929 m^3**

Tərkibində radium olan tullantılar	Müvəqqəti saxlama	Vaucluse	işləyir	384 m^3**
		Bouches du Rhone		5950 m^3**
UzunömürlüƏLA		Boucher		11867 m^3**
		AS ərazisi		9061 m^3**
		Haaqa		4952 m^3**
		Markul		37874 m^3**
		ƏraziCEA		4 m3**
		Araşdırma mərkəzləri		63 m3**
Tərkibində tritium olan tullantılar		Cote d'Or		2368 m^3**
Qısa ömürlüNSUO	Reaktor anbarı	AS ərazisi		13696 m^3**
	Müvəqqəti saxlama	Kondisioner zavodları		1819 m^3**
		CEA ərazisi		8037 m^3**
		Araşdırma mərkəzləri		852 m^3**
		Fabriklərə görəuran		849 m^3**
	Yer Anbarı (CSM)	Haaqa, İngilis kanalı	Bağlı	527225 m3
		Soulanis, Aub	işləyir	208053 m^3
Tullantılar, daxil deyil təsnifatına daxil edilir	Müvəqqəti saxlama	Ərazi məlum deyil		1564 m^3**
ONUO	Reaktor anbarı	ƏraziAES		16752 m^3**
	Müvəqqəti saxlama	CEA ərazisi		32570 m^3**
		Araşdırma mərkəzləri		1364 m^3**
		Uran bitkiləri		28637 m^3**
		Kondisioner zavodları		4251 m^3**
ONUO	Yerüstü dəfn	Morvillerlər		89331 m^3**
Uran tərkibli tullantılar	Poliqonlar və çökmə gölməçələri	20 sayt	Bağlı	33 milyon m^3**

Bütün məlumatlar 2009-cu il Birgə Konvensiya hesabatından götürülmüş və 31.12.2007-ci il tarixinə etibarlıdır, istisna olmaqla

• 
  31 dekabr 2009-cu il tarixinə etibarlı məlumatlar (bunun 45 tonu xarici mənbələrdəndir)⁷
  

** Məlumatlar Milli Reyestrdən götürülmüşdür və 31 dekabr 2007-ci il tarixinə etibarlıdır⁸
Tullantıların idarə edilməsi zamanı qarşıya çıxan əsas problemlər:
2007-ci ilin sonunda Fransada 1121 radioaktiv tullantı anbarı qeydə alınıb.
Ümumilikdə 31 dekabr 2007-ci il tarixinədək 1 152 533 m3 radioaktiv tullantı əmələ gəlmişdir. Bundan əlavə, 20 uran hasilatı obyektində 33 000 000 m3 hasil edilmişdir.
Nüvə enerjisinin ekoloji cəhətdən təmiz olmamasına baxmayaraq, Fransa gələcəkdə onun istifadəsindən hələ də imtina etməyib.
İşlənmiş yanacağın təkrar emalından və ondan yeni yanacaq elementləri alındıqdan sonra radioaktiv materialların müxtəlif emalı tələb olunur. Bunun nəticələri aşağıdakılardır:

• 
  İşçilər radiasiya təhlükələrinə məruz qalırlar
  
• 
  Radionuklidlərin intensiv şəkildə buraxılması və nəticədə əhaliyə və ətraf mühitə radiasiya məruz qalma təhlükəsinin artması,
  
• 
  Qəza və qəza riskinin yüksək olması,
  
• 
  Sürətli yayılma riski yüksəkdir.
  

Dərin geoloji birləşmələrdə anbar üçün yer seçilərkən qanunvericiliklə tələb olunan bir neçə sahənin müqayisəli təhlili aparılmamışdır. Hazırda gilli süxurların sınaqdan keçirilməsi üçün fəaliyyət göstərən yeraltı laboratoriyanın yerləşdiyi anbarın tikintisi üçün Byura ərazisi müəyyən edilib.
Fransada bəzi aşağı və orta səviyyəli tullantılar üçün idarəetmə konsepsiyası hələ hazırlanmayıb.
Bir müddət əvvəl böyük həcmdə tükənmiş UF6 yenidən zənginləşdirmə üçün Fransadan Rusiyaya göndərilmişdi. Bütün UF6-nın təxminən 4/5-i Rusiyada qalacaq. Rusiya və Fransa arasında imzalanmış müqavilələrdə tullantıların sonrakı idarə olunması ilə bağlı qarşılıqlı öhdəliklər nəzərdə tutulmur. Yalnız aydındır ki, uzunmüddətli saxlama Rusiya üçün məqbul deyil. Bu, açıq hava konteynerlərində uzunmüddətli saxlama ilə nəticələnə bilər. Bu seçim təhlükəsizlik tələblərinə tamamilə cavab vermir. Tullantıların konteynerlərdən sızması ətraf mühit üçün fəlakətli ola bilər.


⁷Mycle Schneider: Mənfi bazar dəyəri olan xammalın utilizasiya strategiyaları haqqında düşüncələr, mühazirə, Hamburq Universiteti, 1 iyul 2010-cu il
⁸Radioaktiv Material və Tullantıların Milli İnventarizasiyası 2009, Sintez Hesabatı, Andra
ALMANİYA nüvə elektrik stansiyaları və ilkin tullantıların digər mənbələri:
Almaniyada 12 sahədə 17 enerji reaktoru işləyir.
12 sahədə 17 güc və pilot reaktorun istismardan çıxarılması prosesi gedir.
Tədqiqat reaktorlarından 3-ü işləyir, 8-i isə istismardan çıxarılmaq üzrədir.
Dörd tədqiqat mərkəzi böyük nüvə infrastrukturuna malikdir.
Bundan əlavə, uranın zənginləşdirilməsi zavodu və yanacaq elementlərinin istehsalı zavodu var.
Pilot zavod da istismardan çıxarılma mərhələsindədirvə bir neçə təkrar tədqiqat obyekti.

Tullantıların idarə edilməsi konsepsiyası:

• 
  Əvvəlcə işlənmiş yanacaq bir neçə il xüsusi reaktor hovuzlarında saxlanılır.
  
• 
  Yanacaq istehsalıelementlər saxlama və daşınma üçün konteynerlərə boşaldılır və ya atom elektrik stansiyasının ərazisində müvəqqəti anbarlara yerləşdirilir.
  
• 
  Son utilizasiya tullantıların çıxarılması imkanı olmadan dərin geoloji birləşmələrdə baş verir.
  
• 
  Aşağı və orta səviyyəli radioaktivlik tullantılarının kondisionerləşdirilməsi və müvəqqəti saxlanması bu tullantıların yarandığı zavodun ərazisində və ya mərkəzləşdirilmiş anbarda həyata keçirilir.
  
• 
  Son utilizasiya dərin geoloji birləşmələrdə baş verir.
  
• 
  Ötən illərdə tükənmiş uranın böyük hissəsi yenidən zənginləşdirilməsi üçün Rusiya Federasiyasına ixrac edilirdi.
  
• 
  Sonradan Fransanın cənubunda uran oksidinə çevriləcək.
  
• 
  Almaniyaya qayıtdıqdan sonra belə uran Qronauda saxlanmağa göndəriləcək. Onun sonrakı işlənməsi üçün hələlik heç bir konsepsiya yoxdur.
  
• 
  Çox aşağı səviyyədə radioaktivliyi olan tullantılar utilizasiya, yandırma və ya sonrakı istifadə üçün göndərilir.
  

Saxlama vəziyyəti:

İşlənmiş yanacaq və yüksək səviyyəli tullantılar üçün anbarın tikintisi üçün dəqiq yer hələ müəyyən edilməyib.və bəzi orta səviyyəli növlər. Hazırda Gorleben duz mədəninin yararlılığını müəyyən etmək üçün sınaqdan keçirmək üçün yeraltı kəşfiyyat işləri aparılır.
Salzgitterdə aşağı və orta səviyyəli tullantıların son utilizasiyası üçün anbarın tikintisi təsdiqlənib və 2019-cu ildə istismara verilməsi planlaşdırılır.
Aşağı və orta səviyyəli tullantılar üçün saxlama anbarları Asse və Morsleben ərazilərində yerləşir. Onlar bir müddət əvvəl bağlanmışdılar və indi məhv olmaq təhlükəsi qarşısındadırlar.

Tullantıların idarə edilməsi obyektləri və yaranan tullantıların həcmi:

2005-ci ilə qədər emal üçün Fransa, Böyük Britaniya və Belçikaya 6258 ton, daxili emal üçün isə 90 ton Karlsrueyə göndərilmişdir.
Bundan əlavə, 327 ton digər xarici zavodlara göndərilib və hazırda orada saxlanılır.