Axborot texnologiyalari

Xeshlash funktsiyasi 

Xeshlash  funktsiyasi  (xesh-funktsiyasi)  shunday  o’zgartirishki,  kirish  yo’liga 

uzunligi  o’zgaruvchan  xabar  M  berilganida  chišish  yo’lida  belgilangan  uzunlikdagi 

šator  h(M)  ќosil  bo’ladi.  Boshšacha  aytganda,  xesh-funktsiya  h(.)  argument  sifatida 

uzunligi  ixtiyoriy  xabar  (xujjat)  M  ni  šabul  šiladi  va  belgilangan  uzunlikdagi  xesh-

šiymat (xesh) H=h(M)ni šaytaradi. 

 

Xeshlash funktsiyasi šuyidagi xususiyatlarga ega bo’lishi lozim:  

1.  Xesh-funktsiya ixtiyoriy o’lchamli argumentga šo’llanishi mumkin.  

2.  Xesh-funktsiya chišish yo’lining šiymati belgilangan o’lchamga ega.  

3.  Xesh-funktsiya    h(x)  ni  ixtiyoriy  "x"  uchun  yetarlicha  oson  ќisoblanadi.  Xesh-

funktsiyani  ќisoblash  tezligi  shunday  bo’lishi  kerakki,  xesh-funktsiya 

ishlatilganida  elektron  rašamli  imzoni  tuzish  va  tekshirish  tezligi  xabarning 

o’zidan foydalanilganiga šaraganda anchagina katta bo’lsin.  

4.  Xesh-funktsiya  matn  M  dagi  orasiga  šo’yishlar  (vstavki),  chišarib  tashlashlar 

(vыbrosы), joyini o’zgartirishlar va ќ. kabi o’zgarishlarga sezgir bo’lishi lozim.  

5.  Xesh-funktsiya šaytarilmaslik xususiyatiga ega bo’lishi lozim.  

6.  Ikkita  turli  xujjatlar  (ularning  uzunligiga  boђliš  bo’lmagan  ќolda)  xesh-

funktsiyalari  šiymatlarining  mos  kelishi  eќtimolligi  juda  kichkina  bo’lishi  shart, 

ya’ni  ќisoblash  nuštai  nazaridan  h(x')=h(x)  bo’ladigan  x'≠  xni  topish  mumkin 

emas.