Axborot turlari,axborotlarni

 

---

 
Xulosa
U axborotni maxfiy saqlash, ya'ni kodlash uchun ma'lum bir 
qalinlikdagi "Ssital" tayoqchasini o'ylab topgan. Kodlashning bu 
usuli o'rin almashtirish usuli deb ataladi.Qadimgi rim imperatori 
Yuliy Sezar ham axborotni maxfiyligini saqlash uchun matnni 
kodlash usulini o'ylab topgan. "Sezar shifri"da matndagi harf 
alifboda o'zidan keyin kelgan uchinchi harfga alimashtiriladi. 
Bunda alifbo doiraviy yozilgan hisoblanadi. Bu kodlash usul 
alifboni surish usuli deyiladi. Sezar usulidan foydalanganda 
belgini istalgancha surish mumkin. Hozirgi vaqtda rus harflarini 
kodlash uchun 5 turlicha kodlash jadvallaridan(КОИ - 8, 
СР1251, СР866, Мас, ISO) foydalaniladi. Bir jadval yordamida 
kodlangan matn boshqa jadvalda to’g’ri ko’rinmaydi.Asosiy 
belgilarni kodlashning usuli ASCII(American Standard Code for 
Information 
Interchange-ma’lumotlarni 
almasish 
uchun 
Amerika standarti)-kodi deb nomlanib, 16 lik sanoq tizimida 
kodlangan 16 ga 16 jadvaldan iborat.Tovushli axborotlarni 
kodlash.Fizika kursidan ma’lumki tovush bu havoning 
tebranishidir. O’zining tabiatiga ko’ra tovush uzluksiz to’lqindir. 
Agar tovushni elektr signalga o’zgartirsak(masalan, mikrofon 
yordamida), biz vaqt o’tishi bilan o’zgaruvchi bir tekis 
kuchlanishni ko’rishimiz mumkin. Kompyuter analog signalni 

---

qayta ishlashi uchun uni qandaydir ikkilik ko’rinishdagi sonlar 
ketma-ketligi ko’rinishiga o’zgartirishimiz kerak. Analog 
signallar bilan ishlaydigan qurilmalar analog qurilmalar, raqamli 
axborotlar bilan ishlaydigan qurilmalar raqamli qurilmalar deb 
ataladi. 
Analog 
qurilmalarga 
televizor, 
telefon, 
radio, 
fotoapparat, videokamerani, raqamli qurilmalarga shaxsiy 
kompyuter, raqamli telefon, raqamli fotoapparat, raqamli 
videokamerani misol qilish mumkin.