Axborot xavfsizligi


III BOB. MA’LUMOTNI TEXNIK HIMOYA QILISH



Yüklə 378,87 Kb.
səhifə16/26
tarix02.01.2022
ölçüsü378,87 Kb.
#43528
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   26
hidoyat

III BOB. MA’LUMOTNI TEXNIK HIMOYA QILISH

Mahalliy va global kompyuter tarmoqlarining jadal rivojlanishi munosabati bilan, mahalliy tarmoqlarda qayta ishlanadigan (uzatilgan, saqlanadigan) ma’lumotlarga to’siq qo’yish uchun qidiruv (sanoat josuslik) usullari keng tarqalgan.



3.1 Mahalliy tarmoqdagi tahdidlar va himoya choralari

Har qanday tashkilotning mahalliy tarmog’iga kirish faqat tizim ma’muri mahalliy tarmoqdagi barcha elementlarning konfiguratsiyasini etarli darajada ta’minlamagan taqdirda amalga oshirilishi mumkin. Vakolatli sozlash holatlarida, tajovuzkorlar mahalliy tarmoqqa kirib borish bilan bog’liq bo’lmagan ma’lumotlarni olish usullarini topishlari kerak. Buning uchun mahalliy tarmoq elementlarining soxta emissiya va qabul qilish kanallari (PEMIN) haqida ma’lumotni olish usullari qo’llaniladi. Shaxsiy kompyuterlarni himoya qilish usuli yaxshi ishlab chiqilgan va zarur normativ hujjatlar bilan ta’minlangan. Mahalliy tarmoqdagi axborotni PEMIN kanallari orqali oqimlardan himoya qilish vazifasi avtonom qurilmalardan ko’ra ancha murakkabroq.

Mahalliy tarmoqdagi elektromagnit nurlanish manbalari ish stantsiyalari va faol tarmoq uskunalari hisoblanadi. Soxta emissiya va aralashuv kanallarida ma’lumotlarning oqmasligi bilan himoya qilish uchun ushbu qurilma himoyalangan. Mahalliy tarmoqdagi faol uskunadan radiatsiya darajasini kamaytirish uchun uskunalar va serverlar eng yaxshi ekranli kabinetga joylashtiriladi.

Kompyuterlar Evropa Elektromagnit moslik Direktivi (Yevropa EMS Direktifi 89/336 / EEC) talablariga javob beradigan kassalarda mavjud. Zamonaviy muhofaza kompyuterning radiatsiyaviy elementini sezilarli darajada zaiflashtirishi mumkin, ammo aksariyat hollarda qo’shimcha tozalash talab etiladi. Kompyuterning tizim korpusining ekranlash sifati tizim blokiga ulangan barcha qurilmalar radiatsiya darajasiga ta’sir qiladi (masalan, klaviatura). Odatda standart klaviatura odatda juda yuqori radiatsiya darajasiga ega. Shu bilan birga, juda muhim xavfsizlik ma’lumotlari klaviaturadan, jumladan, foydalanuvchi va tizim administratori parollarini kiritadi. Klaviatura radiatsiyasini to’xtatish uchun oddiy qisqa to’lqinli qabul qiluvchi mavjud. Klaviaturadan kiritilgan ma’lumotlar ketma-ket kodga kiritilganligini va shuning uchun oson izohlanishi mumkinligini hisobga olsak, klaviatura tomonidan chiqarilgan emissiya eng xavfli hisoblanadi. Elektr (2-rasm) va magnit (4-shakl) komponentlari o’lchovlari natijalari shuni ko’rsatdiki, tizimda mavjud bo’lgan har xil sotuvlarga ega bo’lgan kompyuterlar uchun klaviaturadan soxta chiqindilarning salohiyati 100 martadan ortiq bo’lishi mumkin.



2-rasm. Elektr komponentining darajalari.




3-rasm - Magnit komponentning darajalari.

Shu kabi ko’rsatkichlar kompyuterga kiritilgan boshqa qurilmalar uchun ham olinadi.

Standart qoplamalar va shkaflarni yakunlash vazifasi:

Birinchisi, alohida korpus tuzilmalari bo’g’inlarida har doim bo’shliqlar mavjud bo’lib, ular ekranlash xususiyatlarini sezilarli darajada buzadi.

Ikkinchidan, elektron qurilma korpusi yopiq bo’lishi mumkin emas, chunki issiqlik chiqarish uchun ventilyatsiya teshiklari kerak bo’ladi.

Uchinchidan, himoya panjarasining rejasi oldindan hisoblab bo’lmaydi. Shuning uchun standart holatlarning himoyalanish xususiyatlarini yaxshilashga qaratilgan chora-tadbirlar har doim tajribaviy ishdir.

Hozirgi vaqtda binolarning himoya xususiyatlarini yaxshilash uchun mo’ljallangan ko’plab materiallar mavjud - har qanday bahor muhrlari, elektr o’tkazuvchan elastomerlar, o’z-o’zidan yopishqoq metallizlangan qoplamalar. Radiatsiya manbai - elektr ta’minoti. Quvvat ichkarisida simlar bo’ylab soxta chiqindilar tarqalishiga to’sqinlik qiladigan filtr orqali beriladi. Ammo radiatsiyaning to’liq bostirilishi uchun filtrni hisoblash deyarli imkonsizdir, chunki uning xususiyatlari tashqi tarmoqning juda ko’p parametrlaridan ta’sirlanadi. Tijoriy jihatdan ishlab chiqarilgan filtri keng chastota diapazonida o’z vazifalarini to’liq bajara olmaydi. Yaxshi filtrlar faqat ko’p hollarda filtrga qo’yiladigan talablarga javob beradigan murosasiz yechimdir.

Shunga qarab, shaxsiy kompyuter yoki tarmoqning bir qismi sifatida kompyuterning PEMIN kanallari orqali oqimga qarshi ma’lumotlarni muhofaza qilish xususiyatlari sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Xususiyatlarning farqlanishiga olib keladigan asosiy omil - bu qurilmalarning asoslanishi.

Mustaqil qurilmalarda topraklama ularning himoyalanish xususiyatlarini yaxshilaydi yoki zaiflashtiradi. Topraklama, faqat elektr xavfsizlik ekipmanı uchun talab qilinadi. To’g’ri topraklama bilan, soxta emissiya darajasi biroz kamayadi. Biroq, ayrim hollarda, topraklama bog’liq bo’lsa, soxta emissiya darajasi oshishi mumkin.

Kabel tizimida faol elementlar mavjud emas, shuning uchun o’zi tomonidan soxta emissiya manbai bo’lishi mumkin emas. Biroq, simi tizimi kompyuter tarmog’ining barcha elementlarini birlashtiradi. Tarmoq ma’lumotlari bu orqali uzatiladi va u ham barcha yig’uvchilarning qabul qiluvchisi va yolg’on elektromagnit nurlanishlarni uzatuvchi vosita hisoblanadi (4-rasm).



4-rasm - Yomon elektromagnit nurlanish

Shuning uchun uni ajratish kerak:

Ma’lum bir yo’nalish bo’yicha uzatiladigan signallar oqibatida yolg’on yuqish (mahalliy tarmoq trafigi);

Yaqin atrofdagi chiziqlar va qurilmalardan yong’oq chiqindilarni qabul qilish va undan keyingi emissiya qilish;

Tarmoq elementlari va kabelning ulangan kompyuterlari yonma-yon tebranishlarini kabel tizimining emissiyasi.

Odatda, kabel tizimining xavfsizligini baholashda ular tarmoq axborot almashinuvi vaqtida kabel orqali uzatiladigan signallarning nima sababdan soxta emissiyasining qanchalik zaiflashayotgani bilan qiziqishadi.

Agar kabel tizimining radio eshittirishlari mahalliy tarmoqdagi trafikni qayta tiklasa, bu juda katta xavf. Haqiqatdan ham mahalliy tarmoq trafigi PEMIN kanallari orqali axborot oqimi bilan yaxshi himoyalangan. Mahalliy tarmoqlar uchun zamonaviy kabellar radiatsiyaviy signallar juda past darajada. Ushbu kabellarda signallar burmalangan juftlik simidan uzatiladi va birlik uzunligi uchun burama soni keskin o’zgarmaydi. Aslida, bunday tizim umuman tarqalmasligi kerak. Bundan tashqari, burishli juftlikda ekranning mavjudligi burishli juftlik orqali uzatiladigan signallarning radiatsiya darajasiga juda kam ta’sir ko’rsatadi. Haqiqiy tizimda, tarmoq almashinuvi vaqtida yuzaga keladigan soxta emissiya darajasiga ta’sir qiladigan har qanday simi nosozliklar mavjud. Aslida, hisoblagich birliklari masofasidan, zamonaviy simi elektromagnit nurlanish orqali uzatilgan ma’lumotni ushlab turish endi mumkin emas. Biroq ko’pgina amaliy hollarda simi tizimi tarmoqqa ulangan barcha soxta qurilmalar uchun ajoyib antenna hisoblanadi. Kompyuterning elementlarida yuzaga keladigan jirkanch emissiya LAN kabelining barcha kabellarida paydo bo’ladi (5-rasm).




5-rasm. Kompyuter elementlarida iflos emissiya

Natijada, kompyuter elementlarining begona emissiya qilish uchun LAN kabeli, faqat himoyalangan tovushni tashqarisida cho’zilgan bitta torli tel sifatida qaralishi kerak. Yon radiatsiyani bostiradigan bu simli filtrni qo’ying, bu mumkin emas. Soxta emissiyalarni bostirish orqali biz tarmoq trafigini bostiramiz. Shunday qilib, agar axborotni himoyalashga ega bo’lgan kompyuter lokal tarmoqqa himoyalanmagan o’ralgan juftlikda kiritilgan bo’lsa, unda antennaning rolini o’ynaydigan burishli er-xotinning simlari, masalan, kompyuter klaviaturasi (1-rasm, 2-rasm), o’n minglab marotaba. Shu sababli, himoyalanmagan o’ralgan juftlik cheklangan ma’lumotga ega bo’lgan axborotni qayta ishlaydigan mahalliy tarmoqdan foydalanib bo’lmaydi. Ekranlangan juft juftlikdan foydalanish vaziyatni sezilarli darajada yaxshilaydi.




Yüklə 378,87 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin