Azəbaycan Hava Yolları qsc milli Aviasiya Akademiyası İqtisadiyyat və hüquq fakültəsi SƏRBƏst iŞ №1

Xəbərdarlıq
Əhalinin xəbərdar edilməsi -  hərbi əməliyyatlar zamanı və ya bu hərəkətlər nəticəsində yaranan təhlükələr barədə əhalinin məlumatlandırılması  mülki müdafiə sahəsində əsas vəzifələrdən biridir.
Fövqəladə hallar barədə xəbərdarlıq  – fövqəladə vəziyyət barədə gündəlik idarəetmə orqanlarına, RSXM-in qüvvə və vasitələrinə və əhaliyə xəbərdarlıq siqnallarının və müvafiq məlumatların verilməsidir.
Mülki müdafiə və fövqəladə hallar barədə xəbərdarlıq sistemi əmr və xəbərdarlıq siqnallarının dövlət orqanlarına, fövqəladə halların qarşısının alınması qüvvələrinə və əhaliyə çatdırılması üçün vasitə və üsulların məcmusudur.
Xəbərdarlıq sisteminə verilən əsas vəzifələr bunlardır:

• 
  mülki müdafiə tədbirlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı əmrlərin dövlət orqanlarına, fövqəladə halların qarşısının alınması qüvvələrinə və əhaliyə vaxtında çatdırılmasını təmin etmək;
  
• 
  dövlət orqanlarına, fövqəladə halların qarşısının alınması qüvvələrinə və əhaliyə bütün növ təhlükələr barədə siqnalların və məlumatların vaxtında çatdırılmasını təmin etmək.
  

Bildiriş üçün müxtəlif bildiriş üsullarından istifadə olunur. Son illərdə məlumatlandırma və rabitənin avtomatlaşdırılmış üsulunun tətbiqi istiqamətində xeyli iş görülmüşdür.
Aşağıdakılar hökumət orqanlarını, fövqəladə hallara reaksiya qüvvələrini və əhalini xəbərdar etmək üçün istifadə olunur:

• 
  dairəvi çağırış stendləri (telefon stansiyaları abonentlərinə eyni vaxtda zəng və maqnit daşıyıcılarında qeydə alınmış mesajların ötürülməsi);
  
• 
  elektrik sirenləri;
  
• 
  radio yayım qurğuları (yayım proqramlarının küçə və mənzil səsgücləndiricilərinə, naqil vasitəsilə abunəçi məntəqələrinə çatdırılması);
  
• 
  radio yayım stansiyaları və televiziya mərkəzləri;
  
• 
  köməkçi avadanlıqlar (əl sirenləri, elektrik meqafonları, mobil səs gücləndirici stansiyalar).
  

Bir sıra təsərrüfat obyektlərində (ilk növbədə təhlükəli istehsal obyektlərində və s.) yerli xəbərdarlıq sistemləri yaradılır.
Yaşayış məntəqələrində və rayonlarda mərkəzləşdirilmiş xəbərdarlıq sistemi yaradılır.
Bundan əlavə, potensial təhlükəli obyektlərin (atom elektrik stansiyaları, kimyəvi cəhətdən təhlükəli obyektlər və s.) yaxınlığında yaşayan əhali üçün yerli xəbərdarlıq sistemləri yaradılır.
Sülh və müharibə dövründə fövqəladə hallar (ES) zamanı müəssisələrin (təşkilatların, idarələrin), əhalinin işçi heyətinin vaxtında və etibarlı məlumatlandırılmasının əsas yolu simli, radio və televiziya yayımı şəbəkələrindən istifadə edərək səsli məlumatların ötürülməsidir.
Müəssisələrin (təşkilatların, idarələrin) işçi heyətinin diqqətini cəlb etmək üçün nitq məlumatını ötürməzdən əvvəl əhalinin sirenaları, istehsal siqnalları və digər siqnal vasitələri işə salınır ki, bu da “ Hamının diqqətinə!” xəbərdarlıq siqnalının verilməsini nəzərdə tutur. , buna əsasən əhali təcili xəbərləri dinləmək üçün radio, radio yayımı və televiziya qəbuledicilərini işə salmağa borcludur.
Müharibə dövründə fövqəladə vəziyyət yarandıqda, mülki müdafiə orqanları əhaliyə aşağıdakı siqnal və əmrləri dərhal çatdırmalıdırlar:

• 
  düşmən hücumu təhlükəsi haqqında;
  
• 
  silahlı təhlükə haqqında;
  
• 
  radioaktiv, kimyəvi və bakterioloji çirklənmə haqqında;
  
• 
  mülki müdafiə sisteminin xəbərdar edilməsi haqqında;
  
• 
  evakuasiyanın başlanması haqqında.
  

Əhalinin təşkili və vaxtında məlumatlandırılması, ona lazımi məlumatların çatdırılması üçün məsuliyyət mülki və fövqəladə hallar üzrə müvafiq idarəetmə orqanının üzərinə düşür.