Azərbaycan mea-nın Zoologiya İnstitutunun Protistologiya
Yüklə 15,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Elmi rəhbər, A M EA Zoologiya İnstitutunun Protistologiya laboratoriyasının baş elmi işçisi, b.ü.e.d.
- Azərbaycan MEA Zoologiya İnstitutunun elmi katibi, b.ü.e.d. Mirzəyeva U./J.Jo/S
|
Azərbaycan MEA-nın Zoologiya İnstitutunun Protistologiya laboratoriyasının kiçik elmi işçisi Qurbanova Türkan Firudin qızınm “Urbanlaşmış ekosistemlərdə insanın opportunistik xəstəliklərinin törədiciləri olan koksdilərin (Apicomplexa, Coccidia) yayılmasında gəmiricilərin rolu” mövzusu, 2429.01 parazitologiya ixtisasında biologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim etdiyi dissertasiya işinə RƏY T.F.
Qurbanovanın “Urbanlaşmış ekosistemlərdə insanın opportunistik xəstəliklərinin törədiciləri olan koksidilərin
yayılmasında gəmiricilərin rolu” adlı dissertasiya işi özündə iki zooloji istiqaməti-faunistik və ekoloji istiqamətləri birləşdirir. İşin məqsədi insanın opportunistik xəstəliklərinin törədiciləri olan protozoy patogenlərin yayılmasında gəmiricilərin rolunu müəyyən etmək idi. Bu məqsədə çatmaq üçün, müəllif tərəfındən insanla eyni yaşayış mühitinə malik olan gəmiricilərin koksidiofaunası tədqiq edilib. Son zamanlar təbii ekosistemlərə antropogen təsirin artması ilə əlaqədar olaraq bir çox gəmiricilər sinantropluğa meylli olub. M üəllif tərəfındən öyrənilən ərazidə bu cür gəmirici qırmızıquyruq qum siçanı hesab edilir. Antropogen təsir həmçinin sinantrop və digər gəmiricilər, o cümlədən kənd-təsərrüfatı heyvanları arasında parazit mübadiləsinin artmasına səbəb olmuşdur. Bu parazitlər icərisində QİCS-lə assosiasiya olunmuş patogenlər olan kriptosporidilər xüsusən təhlükəli hesab edilir. T.F.Qurbanova özünün fundamental tədqiqat işinin yerinə yetirilməsi zamanı gəmiricilərin yoluxmasının öyrənilməsi üçün çöl tədqiqatları və laboratoriya metodlarından sistemli şəkildə istifadə etmişdir. Bunun nəticəsində müəllif gəmiricilər dəstəsinin 11 növünə aid olan 320 fərdi tədqiq etmiş və onlardan 7 növə aid olan 90 fərddə Cryptosporidium cinsinə aid olan oosistlər aşkar etmişdir. T.F.Qurbanova gəmiricilərdə parazitlik edən
cinsinə aid olan koksidilərin tədqiqi zamanı Azərbaycanda ilk dəfə olaraq molekulyar metodlardan (DNT amplifıkasiyası, PZR və sekvenləşdirmə) istifadə etmişdir və tədqiqatların nəticəsində COI və SSU ardıcıllığına əsaslanan fılogenetik ağaclar qurmuşdur. Həmçinin
T.F.Qurbanova tərəfındən boz siçovullarda əvəllər məlum olmayan iki növ- Eimeria sp. 1 və
Eimeria sp.2, ev siçanında isə Isospora sp. aşkar edilmişdir. T.F.Qurbanova dissertasiya işində onun tərəfındən aşkar edilmiş
və
Cryptosporidium cinslərinə aid olan növlərin təyini və müqayisəli analizi zamanı böyük əksəriyyəti son 5-10 ildə nəşr olunmuş ədəbiyyat mənbələrindən istifadə etmişdir. Təqdim edilmiş elmi iş yüksək professional səviyyədə yerinə yetirilmişdir və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının fəlsəfə doktoru dissertasiyaları qarşısında qoyduğu bütün tələblərə cavab verir. Beləliklə, dissertasiya işi elmi və təcrübi əhəmiyyətə malik olduğundan, yerinə yetirilən tədqiqat işini tamamlanmış və Qurbanova Türkan Firudin qızının “parazitologiya” ixtisasında biologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almağa layiq olduğunu hesab edirəm. Elmi rəhbər, A M EA Zoologiya İnstitutunun Protistologiya laboratoriyasının baş elmi işçisi, b.ü.e.d. Protistologiya laboratoriyasının baş təsdiq edirəm H.D.Qaibova .ü.e.d. H.D.Qaibovamn imzasını Azərbaycan MEA Zoologiya İnstitutunun elmi katibi, b.ü.e.d. Mirzəyeva U./J.Jo/S Imikatib Yüklə 15,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|