Azərbaycan Resbublikası Təhsil nazirliyi Azərbaycan Texniki Universiteti

Maqnetik həssaslıq , verilmiş tətbiq olunan maqnit sahəsi ilə əlaqəli bir materialın maqnitlənə bilmə dərəcəsinin kəmiyyət ölçüsü. Ümumi olaraq simvollaşdırılan bir materialın maqnit həssaslığı χ m , maqnitlənmə nisbətinə bərabərdir M tətbiq olunan material daxilində maqnit sahəsinin gücü H , və ya χ m = M / H. Bu nisbət, qəti şəkildə desək, həcm həssaslığıdır, çünki maqnitləşmə mahiyyət etibarilə vahid həcm üçün müəyyən bir maqnetizm ölçüsünü (dipol anı) əhatə edir.

Maqnetik materiallar həssaslığına görə diamanyetik, paramaqnit və ya ferromaqnit kimi təsnif edilə bilər. Xarici bir maqnit sahəsinə yerləşdirildikdə, bizmut kimi diaqnit materialları, xarici sahəni qismən öz içərisindən xaric edir və bir çubuq şəklindədirsə, düz olmayan bir maqnit sahəsinə düz açılarla düzülür. Diamaqnit materialları daimi, kiçik mənfi həssaslıqla xarakterizə olunur, yalnız temperaturun dəyişməsindən bir qədər təsirlənir.

Platin kimi paramaqnit materialları, atomlarının xarici sahə ilə qismən düzəldilmiş kiçik maqnit dipol anlarına sahib olduqları üçün yerləşdirildikləri bir maqnit sahəsini artırır. Paramaqnit materialları otaq temperaturunda 1/1000-dən az olan daimi, kiçik müsbət həssaslıqlara malikdir, bu da maqnit dipolların düzəldilməsindən qaynaqlanan maqnit sahəsinin genişlənməsinin tətbiq olunan sahəyə nisbətən az olduğunu göstərir. Paramaqnit həssaslığı mütləq temperaturun dəyəri ilə tərs mütənasibdir. Temperatur artması, atomların daha çox istilik titrəməsinə səbəb olur və bu da maqnit dipolların düzəldilməsinə mane olur.

Kimi ferromaqnit materialları dəmir və kobalt, daimi həssaslıqları yoxdur; maqnitlənmə tətbiq olunan sahə gücü ilə adətən mütənasib deyil. Ölçülmüş ferromaqnit həssaslıqları, bəzən 1000-i aşan nisbətən böyük müsbət dəyərlərə malikdir. Beləliklə, ferromaqnit materialları içərisində maqnitləşmə xarici maqnit sahəsindən 1000 dəfədən çox böyük ola bilər, çünki bu cür materiallar xarici sahə tərəfindən daha asanlıqla düzülmüş atom maqnitlərinin (ferromaqnit sahələri) yüksək dərəcədə maqnitlənmiş çoxluqlarından ibarətdir.

• E
•