Azərbaycan Respublikası “ÇAĞ” Öyrətim İşlətmələri
Yüklə 3,6 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Azərbaycan Respublikası “ÇAĞ” Öyrətim İşlətmələri TƏHSİL NAZİRLİYİ QAFQAZ UNİVERSİTETİ PEDAQOJİ FAKÜLTƏ Tərcümə (İngilis dili) bölməsi Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin anadan olmasının 86, 87 və 88-ci ildönümlərinə həsr edilən ənənəvi «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» II, III və IV Respublika tələbə elmi-praktik konfranslarının M A T E R İ A L L A R I Bakı, 02 May 2009-cu il Bakı, 08 May 2010-cu il Bakı, 07 May 2011-ci il Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin anadan olmasının 86, 87 və 88-ci ildönümlərinə həsr edilən ənənəvi «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» respublika tələbə elmi-praktik konfranslarının MATERİALLARI TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ Prof. Dr. Ahmet Saniç Qafqaz Universitetinin rektoru Prof. Dr. Niftalı Qocayev Qafqaz Universitetinin prorektoru Prof. Dr. Cihan Bulut Qafqaz Universitetinin prorektoru Dr. Erdal Karaman QU, Pedaqoji fakültənin dekanı Dr. Nərminə Əliyeva QU, Pedaqoji fakültə, Tərcümə bölməsinin müdiri ELMİ-TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ Dr. Ətrabə Gül Dr. İslam Hüseynov Dr. Emin Ağayev Ali Bereket Şeyda Süleymanova Venara Süleymanova Aziz Çankaya Natiq Adilov TƏLƏBƏ TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ Bəxtiyar Bağırov Rəfi Qurbanov Əsli Məmmədova Anastasiya İqnatyeva Rustəm Babayev Emil Əkbərli DİZAYN Sahib Kazımov, İlham Əliyev Kitab, Qafqaz Universiteti Dizayn və Nəşriyyat İşləri Şöbəsində yığılaraq çapa hazırlanmışdır. Qafqaz Universiteti Nəşri, Bakı, 2011. İSBN: 978-9952-468-02-1 Copyright © Qafqaz University, Baku, 2011 AZ0101, Bakı-Sumqayıt şossesi, 16-cı km. Xırdalan, Bakı, Azərbaycan Tel: (+994 12) 448 28 62/66, Fax: (+994 12) 448 28 61/67 e-mail: info@qu.edu.az; www.qu.edu.az iii İ Ç İ N D Ə K İ L Ə R ÜMUMMİLLİ LİDERİMİZ HEYDƏR ƏLİYEVİN ANADAN OLMASININ 86-CI İLDÖNÜMÜNƏ HƏSR EDİLƏN ƏNƏNƏVİ «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» II RESPUBLİKA TƏLƏBƏ ELMİ-PRAKTİK KONFRANSININ MATERİALLARI 1 AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 2 XALQ ŞEİRİNDƏ BƏDİİ TƏRƏNNÜM VƏ FONETİK VASİTƏLƏR Səbinə FƏRZƏLİYEVA 2 «KİTABİ-DƏDƏ QORQUD» MÖHTƏŞƏM ABİDƏ KİMİ Aidə İSMAYILOVA 3 “İSMAYILLI RAYONUNUN TOPONİMLƏRİ” Aygün ZEYNALLI 5 CƏLİL MƏMMƏDQULUZADƏ YARADICILIĞINDA AZƏRBAYCANÇILIQ İDEYALARININ TƏRƏNNÜMÜ Səkinə ƏKBƏROVA 6 “ÇOXMƏNALI SÖZLƏR VƏ ONLARIN TƏRCÜMƏDƏ ROLU” Çinarə ƏLİYEVA 8 “MÜASİR AZƏRBAYCAN TƏRCÜMƏŞÜNASLIĞININ STRATEJİ KONSEPSİYASI” Dilarə ƏLİYEVA 11 “MÜASIR İNGİLİS DİLİNDƏ EVFEMİZMLƏR VƏ ONLARIN AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ İFADƏ VASİTƏLƏRİ” Vəzifə ƏLİYEVA 13 “ZƏLİMXAN YAQUB POEZİYASINDA ONOMASTİK VAHİDLƏRİN POETİKASI” Günay UMUDLU 15 “BƏDİİ ƏDƏBİYYATDA SATİRİK, YUMORİSTİK VƏ KOMİK PAFOS” Günay ƏZİZOVA 16 “TƏRCÜMƏ SƏNƏTİ VƏ TƏRCÜMƏÇİ” Fuad MƏNƏFOV 18 GÜRCÜSTANIN DMANİSİ (BAŞKEÇİD) RAYONUDA PASSİV FONDA KEÇMİŞ OYKONİMLƏRİN LEKSİK-SEMANTİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ Sevinc MUSAYEVA 21 iv HÜSEYN CAVİDİN “İBLİS” ƏSƏRİNDƏ SÜLH VƏ MÜHARİBƏ PROBLEMİ Şahanə MƏMMƏDCANOVA 24 “TƏRCÜMƏ DİLLƏR ARASINDA TRANSFORMASİYADIR” Fəridə İSABƏYOVA 27 “ƏDƏBİYYATIMIZ- MƏNƏVİYYATIMIZ” Aygün İSKƏNDƏROVA 30 DİL MƏNALARININ TƏRCÜMƏDƏ İSTİFADƏSİ Günay İSMAYILOVA 33 “MAHMUD KAŞĞARININ HƏYATI VƏ “DİVANİ –LÜĞATİT TÜRK” ƏSƏRİ” İlkin ƏSGƏROV 34 “TƏRCÜMƏ NƏZƏRİYYƏSİ VƏ ONUN PROBLEMLƏRİ” Günel RZAZADƏ 37 “MƏXƏZ VƏ TƏRCÜMƏ MƏTNLƏRİNDƏ DENOTATİV UYĞUNLUQ” Lalə NƏCƏFOVA 39 BƏXTİYAR VAHABZADƏ POEZİYASINDA MƏCAZLAR (METAFORA, METONİMİYA, TƏŞBEH)” Əminə MAHMUDZADƏ 42 “OĞUZNAMƏ”DƏ İŞLƏNƏN İSİM VƏ SİFƏTLƏR Çinarə MƏHƏRRƏMOVA 44 “NƏSİMİ LEKSİKASI” Gülnar ASLANOVA 45 DİALEKTLƏRİMİZDƏKİ İSİMLƏR VƏ FELLƏR (Oğuz rayonunun materialları əsasında) Vüsalə QƏRİBZADƏ 47 MƏHƏMMƏDHÜSEYN ŞƏHRİYARIN YARADICILIĞINDA TÜRK-AZƏRBAYCAN DİLİ MÖVZUSU Səidə HACIYEVA 50 “ SİNXRON TƏRCÜMƏ “ Sevinc AGAYEVA 52 “QAZAX TOPONİMLƏRİNİN YARANMA MƏNBƏLƏRİ” Sahibə XƏLƏFOVA 54 İNGİLİS DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 56 THEORY OF TRANSLATION Vusale HUSEYNOVA 56 TRANSLATION HISTORY AND PRACTICE. Asli MAMMADOVA 57 IDIOMS IN GENERAL Ayaz SOLTANOV 62 v CHALLENGES IN TRANSLATION OF POLYSEMANTIC WORDS Aysel ASGEROVA 66 THEORETICAL PROBLEMS OF TRANSLATİON Cahangir ƏHMƏDOV 69 TRANSLATION THEORY Ceyran NEZIROVA 70 “CONTENT WORDS AND FUNCTION WORDS” Jale ABBASZADE 72 EYE IDIOMS AND THEIR MEANINGS Durnisa SAFAROVA 74 CULTURAL ELEMENTS İN TRANSLATİON Elvina MUSTAFAYEVA 76 MACHINE TRANSLATION Famil COBANOV 78 LEARNING LANGUAGES Lala GYSEYNOVA 82 FOREIGN LANGUAGES IN OUR LIFE, TRANSLATION Turana HACIYEVA 83 INFOTAINMENT IN MASS MEDIA Meltem NEBIYEVA 84 TRANSLATORS AS AN EDITOR, WRITER AND SPEAKER. Jala ALIYEVA 85 TRANSLATION OF HOLY BOOKS Leman ELIZADE 87 HOW TO TRANSLATE CULTURE –SPECIFIC NOTIONS Faiq MAHMUDOV 89 WHAT IS THE IMPORTANCE OF IDIOMS, INITIALS AND THE ACRONYMS IN THE TRANSLATION? Nilufer YAQUBLU 91 THE INTERPRETATION OF IDIOMS Nurlana RAMAZANOVA 93 THEORETICAL PROBLEMS OF TRANSLATION Raşad ALIYEV 95 THEORY OF TRANSLATION Refi QURBANOV 97 THEORY OF TRANSLATION AND PROBLEMS IN TRANSLATION Samir BABAYEV 101 IDIOMS AND THEIR EQUIVALENTS Arzu ABDULLAYEVA 104 vi CULTURE AND TRANSLATION Sexavet NECEFOV 106 RUS DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 109 ДОКЛАД О ДВУХ ТЕОРЕТИЧЕСКИХ ЭТАПАХ В ПРОЦЕССЕ ПЕРЕВОДА Зарина ГАСАНАГАЕВА 109 ИСТОРИЯ И ПРОБЛЕМЫ ПЕРЕВОДА Айтен АГАЛАРОВА 113 О СВОЕОБРАЗИИ ПЕРЕВОДА ФРАЗЕОЛОГИЗМОВ Nargiz ALEKBEROVA 116 СПОСОБЫ ПЕРЕДАЧИ ПАРЕМИОЛОГИЧЕСКИХ ЕДИНИЦ В ПРОЦЕССЕ ПЕРЕВОДА. Фируза МАМЕДОВА 118 НЕКОТОРЫЕ ОСОБЕННОСТИ ПОСЛЕДОВАТЕЛЬНОГО И СИНХРОННОГО ПЕРЕВОДА Анна БЕЗРУКОВА 120 ÜMUMMİLLİ LİDERİMİZ HEYDƏR ƏLİYEVİN ANADAN OLMASININ 87-Cİ İLDÖNÜMÜNƏ HƏSR EDİLƏN ƏNƏNƏVİ «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» III RESPUBLİKA TƏLƏBƏ ELMİ-PRAKTİK KONFRANSININ MATERİALLARI 123 AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 124 “KİTABİ-DƏDƏ QORQUD”DA MƏNSUBİYYƏT KATEQORİYASI Ruzigar VƏLİZADƏ 124 M.F.AXUNDOVUN ƏDƏBİ-TƏNQİDİ GÖRÜŞLƏRİNDƏ NƏZM VƏ NƏSR Pakizə ƏMƏDOVA 127 FRANSIZ MİLLƏTİNİN VƏ FRANSIZ DİLİNİN FORMALASMASI Aysel ƏHMƏDOVA 130 MAHMUD KAŞĞARLININ “DİVANÜ-LÜĞƏT-İT TÜRK” ƏSƏRİNDƏ TƏYİNİ SÖZ BİRLƏSMƏLƏRİ Sahibə XƏLƏFOVA 131 MİRZƏ FƏTƏLİ AXUNDOVUN “MƏRDİ-XƏSİS” ƏSƏRİNDƏ HACI QARA SURƏTİNƏ YENİ BAXIŞ Gülnarə ƏHMƏDOVA 132 vii MİRZƏ FƏTƏLİ AXUNDOVUN “HEKAYƏTİ-MƏRDİ-XƏSİS” (HACI QARA) KOMEDİYASINDA HEYDƏR BƏY SURƏTİ Aytən ƏKBƏROVA 134 AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ BƏZİ FRAZEOLOJİ VAHİDLƏR VƏ DİALEKTLƏRİMİZ Vüsalə QƏRİBZADƏ 135 MAHMUD KAŞĞARININ ƏSƏRLƏRİNDƏ ATALAR SÖZLƏRİ Elşanə RƏHİMLİ 136 HEMİNQUEYİN «ƏLVİDA SİLAH» ROMANINDA HƏRBİ VƏ SOSİAL MÜHİT PROBLEMİ Günay MİRZƏYEVA 138 XX ƏSR DÜNYA ƏDƏBİYYATI Leyla NAĞIYEVA 142 QASIM BƏY ZAKİRDƏ QARABAĞ MÖVZUSU Nərmin TAHİROVA 146 ƏDƏBİ TƏRCÜMƏ VƏ ONUN PROBLEMLƏRİ Aygül QULİYEVA 148 DİL VƏ MƏDƏNİYYƏT MÜNASİBƏTİ Aygün MƏMMƏDOVA 148 AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ QRAMMATİK ŞƏKİLÇİLƏRƏ MORFOLOJİ – ÜSLUBİ YANAŞMA Ellada MƏMMƏDZADƏ 149 ZAMAN ANLAMININ ÖYRƏNİLMƏ TARİXİNDƏN Əsmər RAMAZANOVA 150 EKVİVALENTSİZ LEKSİKA VƏ ONUN TƏRCÜMƏSİ PROBLEMİ Fatimə MİSLİMOVA 152 FİLMLƏRİN ADLARININ TƏRCÜMƏSİNİN UYĞUNLAŞDIRILMASI PROBLEMİ Günay İSMAYİLOVA 153 MİLLİ VƏ ÜMUMBƏŞƏRİ DƏYƏRLƏRİN SƏCİYYƏSİ Mehri NOVRUZOVA 154 TƏRCÜMƏ TERMİNALOGİYASİ Lalə NƏCƏFOVA 155 AZƏRBAYCAN DİLİNDƏN İNGİLİS DİLİNƏ (VƏ ƏKSİNƏ) TƏRCÜMƏ TARİXİNDƏN Safurə KƏRİMOVA 157 İNGİLİS DİLİNDƏ OLAN MƏSDƏRLƏRİN TƏRCÜMƏSİ Səkinə ŞAHBAZİ 159 SİNXRON TƏRCÜMƏ Jalə ABBASZADƏ 160 viii “S. VURĞUNUN “AYGÜN” POEMASINDA İŞLƏNƏN ANTONİM SÖZLƏRİN ÜSLUBİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ” Asiman İSGƏNDƏROV 163 FRANSANIN TƏBİİ ŞƏRAİTİ VƏ SƏRHƏDLƏRİ Ülkər ORUCOVA 164 “KİTABİ-DƏDƏ QORQUD ”DA FELİN LÜĞƏVİ MƏNA NÖVLƏRİ Tünzalə NƏSİROVA 165 TƏRCÜMƏ ZAMANI REFERENSİAL MƏNANIN ÖTÜRÜLMƏSİNDƏKİ UYĞUNLUQLAR Ülviyyə RÜSTƏMOVA 168 İCTİMAİ LEKSİKADA İNGİLİS MƏNŞƏLİ YENİ ALINMA TERMİNLƏR Xəyalə ZEYNALOVA 169 M.KAŞĞARİNİN “DİVANİ LÜĞƏT-İT-TÜRK” ƏSƏRİNDƏ ŞƏRT BUDAQ CÜMLƏLİ TABELİ MÜRƏKKƏB CÜMLƏNİN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ Zeynəb XƏLİLOVA 170 «DİVANİ LÜĞƏT – İT – TÜRK» ƏSƏRİNDƏ MƏİŞƏT LEKSİKASI Əsmər ABDULLAYEVA 171 İSMAYIL BƏY QUTQAŞINLININ “RƏŞİD BƏY VƏ SƏADƏT XANIM” HEKAYƏSİNDƏ MAARİFÇİ-REALİST XÜSUSİYYƏTLƏR Gülər HƏSƏNLİ 172 İNGİLİS DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 175 WHAT EVERY NOVICE TRANSLATOR SHOULD KNOW Aslı MAMMADOVA 175 CULTURAL ASPECTS OF TRANSLATION Turkan HASANOVA 178 EYE IDIOMS AND THEIR MEANINGS Durnise SAFAROVA 180 AMERICAN WRITER:SAMUEL CLEMENS-MARK TWAIN Könül BAĞIROVA 182 MORPHOLOGICAL TYPOLOGY Günay MƏMMƏDOVA 183 TRANSLATION THEORY Muserref CELEBI 186 AMERICAN AND BRITISH ENGLISH DIFFERENCES Nərgiz NƏCƏFOVA 188 THEORY OF TRANSLATON AND PROBLEMS Refi QURBANOV 191 ix CULTURE AND TRANSLATION Sexavet NECEFOV 194 THE HISTORY OF TRANSLATION Türkan CABBAROVA 196 THE HISTORY OF TRANSLATION IN WESTERN WORLD Ilyas MEMMEDOV 199 TRANSLATION HISTORY Samir BABAYEV 202 RUS DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 205 ОСОБЕННОСТИ ПЕРЕВОДА ТЕРМИНОВ В ТЕХНИЧЕСКИХ ТЕКСТАХ Фируза МАМЕДОВА 205 ПРОБЛЕМЫ ПЕРЕДАЧИ АББРЕВИАТУР И СОКРАЩЕНИЙ ПРИ ПЕРЕВОДЕ НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКИХ ТЕКСТОВ Лейла МЕХТИЕВА 207 ПУТИ И СПОСОБЫ ПЕРЕВОДА РОМАНА И.С. ТУРГЕНЕВА «ОТЦЫ И ДЕТИ » НА АЗЕРБАЙДЖАНСКИЙ ЯЗЫК Sevinc TAĞIYEVA 208 ОСОБЕННОСТИ ПЕРЕВОДА НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКИХ ТЕКСТОВ Turan QASIMOVA 210 СЛЕНГ В АНГЛИЙСКОМ ЯЗЫКЕ. Хадиджа КУРБАНОВА 211 ОБРАЗНЫЕ ВЫРАЖЕНИЯ В ХУДОЖЕСТВЕННОЙ ПРОЗЕ Хадиджа АБДУЛЛАЕВА 213 ÜMUMMİLLİ LİDERİMİZ HEYDƏR ƏLİYEVİN ANADAN OLMASININ 88-Cİ İLDÖNÜMÜNƏ HƏSR EDİLƏN ƏNƏNƏVİ «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» IV RESPUBLİKA TƏLƏBƏ ELMİ-PRAKTİK KONFRANSININ MATERİALLARI 217 AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 218 ƏDƏBİ TƏRCÜMƏ VƏ ONUN PROBLEMLƏRİ Səfa AXUNDOVA 218 DÜNYADA İLK SÜNİ DİL: BALƏYBƏLƏN Rüstəm BABAYEV 220 x SİNXRON TƏRCÜMƏ Ləman CƏFƏRZADƏ 221 EKVİVALENTLİK SƏVİYYƏLƏRİNİN NƏZƏRİYYƏSİ Sevinc AĞAMƏMMƏDOVA 223 TƏRCÜMƏ TARİXİ VƏ MÜASİRLİK Sitarə HAQVERDIYEVA 226 MİRZƏ ƏLƏKBƏR SABİRİN SATİRALARINDA TİPİN ÖZÜNÜİFŞA ÜSULU Gülər HƏSƏNLİ 229 ŞEKSPİRİN “HAMLET” ƏSƏRİNDƏN “HAMLET” İN MONOLOQUNUN TƏHLİLİ İlahə HƏSƏNZADƏ 231 TƏRCÜMƏNİN NƏZƏRİ ƏSASLARI Müşkünaz HÜMBƏTZADƏ 234 ATALAR SÖZÜ VƏ MƏSƏLLƏRİN TƏRCÜMƏSİ Jalə ABBASZADƏ 235 XARİCİ DİLLƏRİN TƏDRİSİNDƏ DİLÖYRƏNMƏ PSİXOLOGİYASI Könül CAVADOVA 236 MİLLƏTLƏRARASI MÜNASİBƏTLƏRDƏ TƏRCÜMƏNİN ROLU Nuray QASIMZADƏ 242 TƏRCÜMƏ QANUNLARI VƏ PRİNSİPLƏRİ Günel QOCAYEVA 245 TƏRCÜMƏ TARİXİ VƏ PRAKTİKASI Miranə RZAYEVA 247 TƏRCÜMƏDƏ QARŞIYA ÇIXAN ÇƏTİNLİKLƏR Sevda AĞAYEVA 251 TƏRCÜMƏNİN PRAQMATİK MƏSƏLƏLƏRİ Emin VƏLİYEV 252 İNŞAAT SAHƏSİNƏ AİD TERMİNLƏRİN İNGİLİS DİLİNDƏN AZƏRBAYCAN DİLİNƏ TƏRCÜMƏSİ PROBLEMİ Günay İSMAYILOVA 256 TELEVİZİYA DUBLYAJ TƏRCÜMƏSİ Gülnar ƏLİYEVA 257 TƏRCÜMƏNİN HERMENEVTiK PROBLEMLƏRİ Vüsal YÜZBAŞYEV 259 İNGİLİS DİLİNDƏN AZƏRBAYCAN DİLİNƏ TƏRCÜMƏ ZAMANI RASTLANILAN İDİOMLARIN ƏSL ANLAMLARI Sona CAHANLI 263 TƏRCÜMƏ VƏ ƏDƏBİYYATIN VƏHDƏTİ Gülşən BABAYEVA 267 xi İNGİLİS DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 270 BOOK TRANSLATION Aysel AĞAYEVA 270 THE DIFFICULTIES EXISTING IN TRANSLATION FROM ENGLISH Vəfa AXUNDOVA 272 STANDARDIZATION AND TERMINOLOGY STANDARDIZATION Afaq SULEYMANLI 277 PROBLEMS OF TRANSLATION Əsli MƏMMƏDOVA 282 WHAT QUALITIES ARE REQUIRED TO BE A PROFESSIONAL TRANSLATOR? Aynur JAFAROVA 283 ENGLISH PHRASEOLOGICAL UNITS AND THEIR AZERBAIJAN EQUIVALENTS Ulviyya SALAHOVA 285 GOOD TRANSLATION: ART, CRAFT, OR SCIENCE? Semra GAZIZADE 286 THE MAIN PARTS OF TRANSLATION Gülnar ALLAHVERDİYEVA 289 TRANSLATION OF SCIENTIFIC TEXTS Gülnarə HÜSEYNOVA 293 TRANSLATION: SCIENCE, ART OR CRAFT? Ləman ƏLİZADƏ 295 CINEMATOGRAPHY AND TRANSLATION Vusale HUSEYNOVA 297 POETIC TRANSLATION Ülviyyə MUSTAFAYEVA 299 TYPES OF INTERPRETATION Nuran MÜRŞÜDZADƏ 301 PROBLEMS OF TRANSLATION Nərmin SOLTANOVA 303 TERMINOLOGY Nigar GOZELOVA 304 CONSECUTIVE INTERPRETING: - NOTE – TAKING AND ANALYSIS Qumru ƏLİYEVA 306 SOME CHALLENGES IN THE TRANSLATION OF FILM SCRIPT Refi GURBANOV 310 THREE CHALLENGES IN TRANSLATION PROCESS Safura KERIMOVA 312 xii BUSINESS TRANSLATION; FROM ADAPTATION TO LOCALIZATION Səbinə SƏFƏRLİ 314 MOVIE TRANSLATION MISTAKES Gunay HAJIYEVA 320 CULTURAL TRANSLATION Ulya SHIRINZADE 323 THE LITERARY TRANSLATION AND ITS PROBLEMS Kamran TALIBOV 325 THE ROLE OF TRANSLATION IN CULTURE STUDIES AND INTER-CIVILIZATION DIALOGUE Alina ECHON MENDOZA 328 CULTURAL KNOWLEDGE Turkan ALIYEVA 331 LITERARY TRANSLATION AND ITS PROBLEMS Əli HÜSEYNOV 333 HISTORY OF MACHINE TRANSLATION Kənan NURİ 339 METHODS OF TRANSLATION OF NEWSPAPER ARTICLES FROM AZERBAIJANI INTO ENGLISH Aytən HƏZİYEVA 343 RUS DİLİNDƏ MƏRUZƏLƏR 346 КЛАССИФИКАЦИЯ СИСТЕМ МАШИННОГО ПЕРЕВОДА ПО ЛАРИ ЧАЙЛДУ Anastasiya IGNATYEVA 346 ЛИТЕРАТУРНЫЙ ПЕРЕВОД И ЕГО ПРОБЛЕМЫ Sebine ISMAYILOVA 348 ЛИТЕРАТУРНЫЙ ПЕРЕВОД И ЕГО ПРОБЛЕМЫ Нигяр ДЖАБРАИЛОВА 352 1 Azərbaycan Respublikası “ÇAĞ” Öyrətim İşlətmələri TƏHSİL NAZİRLİYİ QAFQAZ UNİVERSİTETİ PEDAQOJİ FAKÜLTƏ Tərcümə (İngilis dili) bölməsi Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyevin anadan olmasının 86-cı ildönümünə həsr edilən ənənəvi «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» II Respublika tələbə elmi-praktik konfransı M A T E R İ A L L A R Bakı, 02 May 2009-cu il «TƏRCÜMƏŞÜNASLIQ VƏ ONUN MÜASİR DÖVRDƏ ROLU» II Respublika tələbə elmi-praktik konfransı 2 A Z Ə R B A Y C A N D İ L İ N D Ə M Ə R U Z Ə L Ə R XALQ ŞEİRİNDƏ BƏDİİ TƏRƏNNÜM VƏ FONETİK VASİTƏLƏR Səbinə FƏRZƏLİYEVA ADPU-nun filologiya fakültəsinin II kurs 204 cü qrup tələbəsi Elmi rəhbər: prof. Tərlan Novruzov Xalq şeirində bədii tərənnümün iki tərəfli – tərənnüm subyekti və obyekti aş- karlansa da, tərənnüm obyekti əslində şərti anlayışdır: tərənnüm – hissələrin, daxi- li aləmin ifadəsidir və buna görə də bu hissələrin yönəldiyi obyekt burada zahiri mahiyyət daşıyır. Deyək ki, dərə, bağ, buludlar, hətta konkret insan personajları bədii tərənnümdə özü – özlüyündə deyil, lirik qəhrəmanın hissələrini ifadə baxı- mından əhəmiyyətlidir. Müxtəlif coğrafi, nəbati varlıqlar, insanı cizgilər müəllifin müəyyən duyğuları- nın tərənnümünə xidmət edir və buna görə də, tərənnüm mahiyyətcə estetik-bədii ideal, əsərin ideyasını aşkarlayır. Ümumən türk şeirində dilin səs tərkibi mühüm rol oynayır, ritmik özünəməx- susluq ilk növbədə fonetik sistemin xüsusiyyəti ilə müəyyənləşir. Qeyd edək ki, tələffüz və yazı vasitələrindən xüsusi texnika ilə istifadə yoluyla hətta bir çox janrlar formalaşmışdlr: dodaqdəyməz, dildönməz, nəfəsçəkmə, hərf üstə təchiz, əliflam və s. Dilin fonetik xüsusiyyətləri ilk növbədə şeir vəzilərinin özünə məxsusluğunu təyin edir. Heca vəznində səs təkrarları, hecaların eyni sayda işləməsi, daxili bölgü və qafiyə sisteminə əsaslanan bədii ritm bədii üslubda birbaşa bağlanmasa da, dola- yısı milə üslubda müəyyən əlaqədə olur. Ritm və üslubun əlaqəsini təmin yaradı- cılıq amili şifahi ənənədə ritmin xeyli dərəcədə canlı ifa prosesi ilə bağlı olmasıdır. Ritmik – üslubi fəallığa seçilən vasitələrdən qismən az araşdırılmış növü, türk şerində vəznyaradıcı funksiyası olmayan vurğudur. Türk şerində dil xüsusiyyət- lərinə uyğun olaraq, vurğu vəzn baxımından təsirli olmasa da, ifa prosesində ritmik amil kimi çıxış edir. Bu zaman fərdi ifa söyləmə üslubu, musiqi müşayiəti rol oynayır. Şeir sisteminin mühüm ünsürlərindən olan qafiyənin müxtəlif növlərinin üslubu fəallığı. Qafiyə müxtəlif sözləri səs eyniyyəti əsasında yaxınlaşdıraraq məna əlaqə- lərini təsbitləyir, müəyyən sözləri qabarıqlaşdıraraq üslubi baxımından digərlərindən fərqləndirir və həm forma, həm də məzmunca qabarıqlaşdırır. Yüklə 3,6 Kb. Dostları ilə paylaş:
|