Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Daxili xidmət nizamnaməsinin təsdiq edilməsi haqqında

 
X fəsil. Parklarda daxili xidmət 
 
Parkda daxili qayda-qanun 
 
283.  Zirehli  tank,  avtomobil,  artilleriya  və  digər  texnikanın  saxlanması,  onlara 
xidmət edilməsi və təmir olunması üçün hazırlanmış ərazi park adlanır. 
Yerləşdirilmə şəraitindən asılı olaraq daimi və çöl parkları olur. 
Daimi  parklar  alayın  (briqadanın)  daimi  yerləşdiyi  yerlərdə  və  təlim 
mərkəzlərində  (düşərgələrdə)  təşkil  edilir.  Bu  halda  maşınlar  və  digər  texnika  qapalı 
binalarda və ya talvarlar altında yerləşdirilir. 
Parkda  park  növbətçisi  üçün  otaq,  texniki  nəzarət  məntəqəsi,  hərəkətin 
təhlükəsizliyi,  sürücülər  və  maşınların  böyükləri  üçün  təlimat  sinfi,  təmizləmə  və 
yuyulma məntəqələri, yanacaqdoldurma məntəqəsi, texniki xidmət və təmir məntəqəsi, 
texnikaya xidmət etmək üçün başqa binalar (yerlər) və lazımi məişət otaqları hazırlanır. 
Çöl  parkları  qoşun  çöl  şəraitində  müvəqqəti  yerləşdikdə  təşkil  edilir.  Onlar,  bir 
qayda olaraq, tabor (bölük) üçün ayrılır. 
Parkların  quruluşu  və  hazırlanması  maşınların  tez  və  rahat  çıxmasını  təmin 
etməlidir. 

---

284.  Parkın  ərazisi  bölmələrə  təhkim  olunmuş  sahələrə  ayrılır.  Sahələrin 
sərhədləri  göstəricilərlə  işarə  edilir.  Daimi  parkın  ərazisi  hasarlanır,  yaşıllaşdırılır  və 
işıqlandırılır. 
285. Parkda daxili qayda-qanunun təşkil edilməsi, silahların, döyüş texnikasının 
və  digər  texnikanın,  xüsusi  tikililərin  (qurğuların),  anbarların  düzgün  saxlanması  və 
mühafizə  olunması,  təmizliyin  gözlənilməsi  və  yanğına  qarşı  tədbirlərin  yerinə 
yetirilməsi  üçün  alay  (briqada)  komandirinin  texniki  hissə  üzrə  müavini,  ştatda  o, 
nəzərdə tutulmadıqda isə avtomobil xidməti rəisi məsuliyyət daşıyır. 
Bölmə  komandirləri  bölmələrə  təhkim  olunmuş  texnikanın,  binaların  və  park 
ərazisi sahələrinin qaydada saxlanması üçün məsuliyyət daşıyırlar. 
Alay  (briqada)  komandirinin  icazəsi  olmadan  maşınların  parkdan  kənarda 
saxlanılmasına yol verilmir. 
286.  Maşınlara  texniki  xidmət  hər  dəfə  reysdən  qayıdandan  sonra,  həmçinin 
normativlərlə  müəyyən  edilmiş  gediş  məsafəsindən  (saxlanılma  müddətindən)  sonra 
göstəlirilir. Bundan əlavə, maşınlara mövsümü texniki xidmət də göstərilir. 
Zirehli  tank,  avtomobil,  artilleriya  və  başqa  texnikanın  yoxlanılması  və  onlara 
xidmət  edilməsi,  həmçinin  parkların  hazırlanmasının  tamamlanması  və 
abadlaşdırılması  park-təsərrüfat  günlərində  və  silahlara,  döyüş  texnikasına  və  digər 
texnikaya xidmət edilməsi üçün ayrılmış vaxtda aparılır. 
Alay  (briqada)  komandiri  silahlara,  döyüş  texnikasına  və  digər  texnikaya  baxış 
keçirdikdə parkların vəziyyətini də yoxlayır. 
287. Parka, həmçinin parkdakı binalara, xüsusi tikililərə (qurğulara) yollar salınır 
(tikilir), giriş yolları dəqiq müəyyən olunur və onlar həmişə hərəkət üçün yararlı halda 
saxlanılır. 
Yayda quru havada yollara su səpilir, qışda isə qardan təmizlənir. 
Parkın ərazisində yollardan kənarda piyada və miniklə getmək qadağandır. 
Parkda  salınmış  bütün  yollarda  maşınların  hərəkət  istiqamətini  və  sürətini 
göstərən və digər yol işarələri qoyulur. 
288.  Maşınlar  parkdan  alay  (briqada)  komandirinin  əvvəlcədən  təsdiq  etdiyi 
naryada  görə  texniki  cəhətdən  saz  halda  və  öz  sürücüsü  ilə  buraxılır.  Sürücülərdə 
onların  şəxsiyyətini  təsdiq  edən  sənəd,  sürücü  vəsiqəsi  və  həmçinin  alay  (briqada) 
komandirinin  texniki  hissə  üzrə  müavini  (avtomobil  xidməti  rəisi)  tərəfindən 
imzalanmış yol vərəqəsi olmalıdır. 
Şəxsi  heyəti  və  partlayış  təhlükəsi  olan  yükləri  daşıdıqda,  həmçinin  maşınlar 
uzaq reyslərə göndərildikdə və başqa  hallarda kolona və hər bir maşına  böyük təyin 
olunur.  Digər  yüklər  daşındıqda  isə  bir  kolona  bir  böyük  təyin  edilir;  bu  halda 
maşınlara böyük təyin olunmaya bilər. 
Maşının  (kolonun)  böyüyü  zabitlərdən,  gizirlərdən  və  ya  çavuşlardan  təyin 
olunur. O, maşınlardan (maşından) düzgün istifadə olunması, sürücülərin (sürücünün) 
yol hərəkəti qaydalarına riayət etməsi, həmçinin maşınlarda (maşında) olan bütün şəxsi 

---

heyətin  intizamlı  olması  və  təhlükəsizlik  qaydalarına  riayət  etməsi  üçün  məsuliyyət 
daşıyır. 
Bölmə  komandirləri  maşınların  böyüklərinə  və  sürücülərə  tapşırığın  məqsədi, 
qaydası və yerinə yetirilməsi müddəti və hərəkətin təhlükəsizliyi tədbirləri barəsində 
təlimat verirlər. Sürücülərin idarə etmək üçün maşını kimə olursa-olsun vermələri qəti 
qadağandır. 
Naryadda  nəzərdə  tutulmayan  maşınlar  müstəsna  hallarda  hərbi  hissə 
komandirinin icazəsi ilə parkdan buraxıla bilər. 
İstirahət və bayram günlərində maşınların parkdan buraxılması minimuma qədər 
azaldılır. 
Avtomobil hissələrində və ştata görə komandirin texniki hərbi hissə üzrə müavini 
(avtomobil xidməti rəisi) nəzərdə tutulmayan hərbi hissələrdə yol vərəqələrinin tərtib 
edilmə qaydası hərbi hissə komandiri tərəfindən müəyyən edilir. 
289.  Maşınların  parkdan  çıxmağa  hazırlığı  bölmə  komandirinin  və  ya  onun 
texniki «hissə üzrə müavininin (avtomobil xidməti rəisinin, tabor texniklərinin, böyük 
texniklərin və bölük texniklərinin) rəhbərliyi ilə həyata keçirilir. 
Parkda  buraxılan  maşınların  texniki  vəziyyətinə  nəzarət  texniki-nəzarət 
məntəqəsinin rəisi tərəfindən həyata keçirilir. 
290.  Parkdakı  daxili  qayda-qanun  və  parkın  günün  nizam  qaydaları  alay 
(briqada) üzrə əmrlə elan edilir. 
Əmrdə müəyyən olunmamış vaxtda parka buraxılma və orada işləmə ancaq alay 
(briqada) komandirinin icazəsi ilə ola bilər. 
291.  Şəxsi  heyət  işləmək  və  məşğələ  üçün  parka  müəyyən  olunmuş  vaxtda 
zabitlərin, gizirlərin və çavuşların komandası altında ancaq sıra ilə buraxılır. 
Alay (briqada) zabitləri və gizirləri parka işləmək üçün müəyyən olunmuş vaxtda 
şəxsiyyət vəsiqələri ilə buraxılırlar. Çavuşlar və əsgərlər xidmətlə əlaqədar parka tək-
tək  gəldikdə,  onlar  alay  (briqada)  komandirinin  texniki  hissə  üzrə  müavininin 
(avtomobil xidməti rəisinin) imzaladığı birdəfəlik buraxılış vərəqəsi ilə buraxılırlar. 
Maşın  çıxarmaq  üçün  gəlmiş  maşın  heyəti  (sürücüləri)  parka  yol  vərəqələrini 
təqdim etməklə buraxılırlar. 
Parkdakı  maşınların  və  digər  texnikanın  yanına  ancaq  onlara  təhkim  olunmuş 
şəxslər buraxılırlar. 
Həyəcan,  yaxud  toplanış  hallarında  maşınlara  və  digər  texnikaya  buraxılma 
qaydaları müvafiq təlimatlarla müəyyən edilir. 
Alaydan (briqadadan) olmayan şəxslər parka ancaq alay (briqada) komandirinin 
icazəsi ilə xüsusi təyin olunmuş hərbi qulluqçunun müşayiəti ilə buraxılırlar. 
292. Maşınların mühərriklərini  işəsalma açarlarının, eləcə də lyuk, park otaqları 
və  park  darvazası  açarlarının  saxlanılması  və  verilməsi  qaydası  maşınların  parkdan 
vaxtında çıxarılmasını təmin etməli, həmçinin onların şəxsi heyət tərəfindən özbaşına 
istifadə olunması hallarını istisna etməlidir. 
Açarlar aşağıdakı qaydada saxlanılır: 

---

a)  maşınların  mühərriklərini  işəsalma  və  lyuk  açarları  —  bir  dəsti  park 
növbətçisində; digər dəsti bölük (tabor, alayın-briqadanın xüsusi bölmələri və xidmət 
bölmələri)  növbətçisində  həyəcan,  yaxud  toplanış  halları  üçün  yol  vərəqələri  ilə 
birlikdə möhürlənmiş yeşiklərdə; 
b) park otaqlarının və park darvazalarının açarları — bir dəsti park növbətçisində, 
digər dəsti alay (briqada) növbətçisində möhürlənmiş yeşikdə. 
293. Parkda daxili xidməti yerinə yetirmək üçün park növbətçisi, gün növbətçiləri 
və yanğın halları üçün növbətçi yedəkçinin sürücü-mexaniki (sürücüsü) təyin edilir. 
Gün növbətçiləri park növbətçisi tərəfindən parkın girəcəyində, iş vaxtı isə eləcə 
də parkın ərazisində qoyulurlar. 
Daimi  və  çöl  parkları  gecə-gündüz  alay  (briqada)  komandiri  tərəfindən  təsdiq 
edilmiş postlar tabelinə uyğun olaraq saatdarlarla mühafizə edilir. 
294.  Bütün  saxlancların,  döyüş  texnikasının  və  digər  texnikanın  möhürlənmə 
(plomblanma) qaydası alay (briqada) komandiri tərəfindən müəyyən edilir.